####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00128
Uniform title: śaktisaṃgamatantra kālīkhanda
Editor : baṭṭācārya b

Description: 
Transcribed from  śaktisaṃgamatantra  critically edited  by  Benoytosh Bhattacharyya, In three Volumes  Vol. I  kālīkhanda Baroda Oriental Institute  1941


Notes: 
Transcribed by the staff of Muktabodha under the direction of Mark Dyczkowski.


Revision 0: Sept. 22, 2008

Publisher : Baroda Oriental Institute
Publication year : 1941
Publication city : Baroda
Publication country : India
####################################################




शक्तिसङ्गमतन्त्रम् |

प्रथमो भागः |

कालीखण्डः |



श्रीगुरुभ्यो नमः |

श्रीशक्तिसङ्गमतन्त्रम् |

कालीखण्डः || 

प्रथमः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |


अनादिरूप भूतेश शशिशेखर शङ्कर |
देवाधिदेव विश्वेश विश्वाराध्य सुरेश्वर || १-१ ||

निरञ्जन निराकार नित्यानन्द गुणाकर |
गुणातीत परस्वामिन् सर्वातीत परात्पर || १-२ ||

त्वत्सम्भूतं जगत् सर्वं स्थावरं जङ्गमादिकम् |
श्रुतानि सर्वतन्त्राणि लक्षकोट्यर्बुदानि च || १-३ ||

तन्त्रार्णवादिकं देव राजराजेश्वर प्रभो |
तन्त्रराजः श्रुतो देव नानाभेदाश्च संश्रुताः || १-४ ||

रसायनं श्रुतं देव सिद्धयो विविधाः श्रुताः |
शक्तिसङ्गमनामानं तन्त्रराजोत्तमोत्तमम् || १-५ ||

सूचितं देवदेवेश मन्त्रसिद्ध्यभिधागमे |
न मह्यं कथितं देव संशयं छेदय प्रभो || १-६ ||

प्. २) चतुःखण्डेन संयुक्तं सर्वसारोत्तमोत्तमम् |
तन्त्रं कथय देवेश सम्प्रदायक्रमागतम् || १-७ ||

समग्रं तन्त्रराजेन्द्रं सापेक्ष रहितं प्रभो |
सम्प्रदायप्रभ्रष्टानां मार्गसन्दर्शकारकम् || १-८ ||

कलौ सिद्धिप्रदं तन्त्रं कथयस्व मम प्रभो |


श्रीशिव उवाच |


तन्त्रराजः पूर्वमुक्तः खण्डाष्टकसमुज्वलः || १-९ ||

पूर्वार्धमुत्तरार्द्धं च सार्द्धद्वयसमन्वितः |
पूर्वार्द्धं कादिसंज्ञं तु द्वितीयं हादिसंज्ञकम् || १-१० ||

कादौ तु वेदखण्डानि हादावपि चतुष्टयम् |
प्रतिखण्डे महेशानि त्रिसहस्रं च षट्शतम् || १-११ ||

प्रत्यध्याये शतश्लोकाः षट्त्रिंसत्पटलानि च |
इत्येकं खण्डमित्युक्तमेवं खण्डाष्टकं विदुः || १-१२ ||

दिव्यौघ रचितो ग्रन्थो गुरुद्वारो भविष्यति |
शक्तिसङ्गमनामाख्यं श्रीबृहत्तन्त्रराजकम् || १-१३ ||

वेदखण्डसमायुक्तं षष्टिसाहस्रिकं (?) शुभम् |
दिव्यौघरचितं तन्त्रं सर्वतन्त्रोत्तमोत्तमम् || १-१४ ||

अनादिकाल्या रचितं तारारूपं द्वितीयकम् |
तृतीयं सुन्दरीरूपं चतुर्थी छिन्नमस्तका || १-१५ ||

युगे युगे चन्द्र संख्यं कलौ खण्डचतुष्टयम् |
षट्शतीवत्सरान्ते तु द्विसप्तत्युत्तरं शिवे || १-१६ ||

प्. ३) आविर्भवति देवेशि दिव्यौघद्वारतः शिवे |
बौद्धपाषण्डनाशार्थं सम्प्रदायार्थमेव च || १-१७ ||

सम्प्रदायसंकराणां विनाशार्थमिहेश्वरि |
सम्प्रदायस्थापनार्थं ब्राह्मण्यरक्षणाय च || १-१८ ||

मन्त्रशास्त्रस्य सिद्ध्यर्थमाविर्भवति पार्वति |
तन्त्रेषु कालिका तारा सदा तिष्ठति पार्वति || १-१९ ||

अथोद्दण्डं विधायेत्थं श्रीमहादक्षिणेश्वरि |
अनादिविद्या श्रीकाली महाताराभिधा परा || १-२० ||

षट्शाम्भवेश्वरि विद्या वाच्यातीता परा कला |
महाप्रलयमासाद्य कोटि ब्रह्माण्डनायिका || १-२१ ||

शिवशक्तिमयं देहमेकीकृत्य सदा स्थिता |
कोटिवक्रा भवाद्यास्तु ब्रह्माणः प्रेतरूपिणः || १-२२ ||

तत्श्मशाने प्रनृत्यन्ति गायन्ति व्यालसङ्कुलाः |
चितिरक्षास्वरूपत्वं प्राप्य तिष्ठन्ति पार्वति || १-२३ ||

माहेश्वराणामानन्त्यं विष्णुरूपेऽप्यनन्तता |
शक्रादीनां तु गणना नास्त्येव प्रियवादिनि || १-२४ ||

नद्यां तु वालुका यावत्तावदिन्द्राः पुरेरिताः |
कोटिब्रह्माण्डपर्यन्तं स्थावरं जङ्गमादिकम् || १-२५ ||

एकैकवारमिन्द्रत्वं गतं तत्पुनरप्यलम् |
अनन्तकोटिब्रह्माण्डे यावन्तः परमाणवः || १-२६ ||

तावन्तः सन्ति तद्भूमौ चितिधूलिस्वरूपतः |
माहेश्वरीसमेतानां ब्रह्माण्डकोटिकोटयः || १-२७ ||

प्. ४) तत्र तिष्ठन्ति देवेशि चतुर्वेदाः शवाः स्मृताः |
युगाश्च शवरूपेण सप्तप्रेतगताः पराः || १-२८ ||

सागरस्यं समासाद्य सर्वरूपा हि पार्वति |
चिद्व्यापकस्वरूपेण स्वयं च विभ्रती पराम् || १-२९ ||

एतस्मिन्नेव काले तु स्वबिम्बं पश्यति शिवा |
तद्बिम्बं तु भवेन्माया तत्र मानसिकं शिवम् || १-३० ||

सृष्टेरुत्पादनार्थं तु भर्तृरूपं प्रकल्पयेत् |
आदिनाथं तु मनसा कल्पातीतस्वरूपिणम् || १-३१ ||

तं विलोक्य महेशानि सृष्ट्युत्पादनकारणात् |
आदिनाथं मानसिकं स्वभर्तारं प्रकल्पयेत् || १-३२ ||

विपरीतरतिं कृत्वा महाशून्यं विधाय च |
त्रिंशदर्बुदषट्वृन्दपञ्चाशत्पद्मकोटयः || १-३३ ||

युगानि परमेशानि विपरीतरताऽभवत् |
विपरीतरतौ देवि बिन्दुरेकोऽभवत् पुरा || १-३४ ||

तत्रैका सुन्दरी जाता महालावण्यकालिका |
श्रीमहासुन्दरीरूपं बिभ्रती परमा कला || १-३५ ||

तस्याश्च मानसी शक्तिस्तत्र जाता परात्परा |
तस्या नाम महाकाली सुन्दरीति प्रकल्प्यते || १-३६ ||

तां विलोक्य महाकालो महामोहपरो भवेत् |
कालीं प्रति वदन् कालो वाणीं गर्वान्वितां पराम् || १-३७ ||

बिन्दुध्वनिसकाशात्तु प्रत्येकं वर्णजातयः |
मातृकार्णास्तदा जाता अक्षरेति तदाऽभवत् || १-३८ ||

प्. ५) ध्वनिना व्याप्तमखिलं जगदेतच्चराचरम् |
अद्यापि देवदेवेशि कादम्बर्या ध्वनिश्रुतिः || १-३९ ||

उवाच सुन्दरीं कालो महाप्राणप्रिये परे |
त्रैलोक्यसुन्दरि श्रीशे कारुण्यामृतसागरे || १-४० ||

द्वितीयवाक्ये देवेशि कालीमुवाच शङ्करः |
महाघोरे शिवारावे क्रूरदंष्ट्रे करालिनि || १-४१ ||

ललज्जिह्वे भीमनादे इत्येवं वचनं वदन् |
ईदृशं वचनं श्रुत्वा निर्गुणा परचण्डिका || १-४२ ||

अनादिरूपा श्रीकाली मायोत्पादनतत्परा |
कालो मोहवशं यातः श्रीकालीमायया शिवे || १-४३ ||

अनादिसृष्टेरुत्पत्तिः कारणार्थं महेश्वरि |
ब्रह्माण्डानामथानन्त्यं तन्मया कथितं क्षणात् || १-४४ ||

कालस्य मायां दत्वा तु स्वयं व्यापारतां गता |
कालस्तु चकितो जातः सा वै कुत्र गता प्रिया || १-४५ ||

हा हा प्राणप्रिया काली सा वै कुत्र गता प्रिया |
इति मोहवशं यातः श्मशानाटनतत्परः || १-४६ ||

हा हा प्राणप्रिया काली सा वै कुत्र गता प्रिया |
एवं मोहवशं यातो भ्रान्तचित्तस्ततोऽभवत् || १-४७ ||

दर्शनार्थं तपस्तेपे पञ्चाशत्पद्मकोटयः |
युगानि तत्र जातानि न कालीदर्शनं शिवे || १-४८ ||

कालस्य जातं देवेशि मार्गभ्रष्टपरायणः |
इति ज्ञात्वा महाकाली ज्ञानं दत्तं महेश्वरि || १-४९ ||

प्. ६) आकर्षणाख्या बुद्धिस्तु दत्ता कालस्य पार्वति |
भक्तप्रीता महाकाली श्रीमहादक्षिणानना || १-५० ||

वरदानेषु चतुरा तेनेयं दक्षिणा स्मृता |
आकर्षणं कृतं तेन जातं तत्क्षणमात्रकम् || १-५१ ||

काल्या ज्ञानं महेशानि मार्गच्युतिपरायणः |
कालो जातो महेशानि महाभक्तप्रिया वरा || १-५२ ||

शिवाकर्षणकं कर्म मिथुनत्वप्रदायकम् |
इति ज्ञात्वा महेशानि आगत्य तु शिवान्तिकम् || १-५३ ||

तदा समरसानां तु शक्तिं कृत्वा महेश्वरि |
आनीय दत्ता कालस्य मार्गाभ्यासार्थमेव तु || १-५४ ||

मार्गं विना महेशानि गतिरत्र कथं भवेत् |
तत्राभ्यासपरः कालः कुण्डलीध्यानतत्परः || १-५५ ||

मनुष्याणां कुण्डली तु सार्द्धत्रिवलया स्मृता |
श्रीदेव्या कुण्डली देवि स्वेच्छया गुणिता शिवा || १-५६ || 

त्रिगुणा श्रीः त्रिशक्तिश्च यदा वेदगुणा भवेत् |
चतुर्वर्णा चैकजटा चतुर्वेदेस्वरी परा || १-५७ ||

यदा पञ्चगुणा देवि महोग्रा तु तदा भवेत् |
यदा षड्गुणिता शक्तिः सिद्धिकाली प्रकीर्तिता || १-५८ ||

यदा सप्तगुणा शक्तिः सप्तार्णा कालसुन्दरी |
यदाष्टगुणिता शक्तिरष्टार्णा भुवनाम्बिका || १-५९ ||

यदा नवगुणा शक्तिः नवार्णा चण्डिकेश्वरी |
यदा दशगुणा शक्तिर्दशविद्यास्वरूपिणी || १-६० ||

यदा रुद्रगुणा जाता श्मशानकालिका भवेत् |
प्. ७) यदा सूर्यगुणा देवि द्वादशी चण्डभैरवी || १-६१ ||

यदा कामगुणा देवि कामभेदा च तारिणी |
चतुर्दशगुणा जाता वशीकरणकालिका || १-६२ ||

यदा पक्षगुणा जाता महापञ्चदशी स्मृता |
कलागुणा यदा शक्तिः श्रीमहाषोडशी तदा || १-६३ ||

कलातीतगुणा देवि छिन्नमस्ता तदा भवेत् |
अष्टादशगुणा देवि महामधुमती भवेत् || १-६४ ||

ऊनविंशद्गुणा देवि महापद्मावती तदा |
गुणिता विंशतिपदा विंशद्वर्णा रमा भवेत् || १-६५ ||

एकविंशद्गुणा देवि प्रोक्ता श्रीकामसुन्दरी |
द्वाविंशद्गुणिता देवि दक्षिणाकालिका तदा || १-६६ ||

त्रयोविंशद्गुणा देवि विद्येशीति तदा भवेत् |
गुणिता तत्त्वसंख्याभिर्गायत्री स्यात्तदा शिवे || १-६७ ||

पञ्चविंशद्गुणा देवि पञ्चमी सुन्दरी तदा |
षड्विंशद्गुणिता शक्तिः षष्ठी विद्या प्रकीर्तिता || १-६८ ||

सप्तविंशद्गुणा देवि महारत्नेश्वरी परा |
अष्टाविंशतिधा सा वै गुणिता परमा कला || १-६९ ||

अष्टविंशाक्षरी विद्या मृतसञ्जीवनी परा |
ऊनत्रिंशद्गुणा देवि महानीलसरस्वती || १-७० ||

त्रिंशद्गुणा यदा विद्या वसोर्धारा तदा स्मृता |
एकत्रिंशद्गुणा देवि त्रैलोक्यमोहिनी भवेत् || १-७१ ||

द्वात्रिंशद्गुणिता चेत्स्यात् त्रैलोक्यविजया स्मृता |
त्रयस्त्रिंशद्गुणा चेत्स्यात् श्रीमत्कामाख्यतारिणी || १-७२ ||

प्. ८) चतुस्त्रिंशद्गुणा शक्तिरघोराख्या तदा भवेत् |
पञ्चत्रिंशद्गुणा देवि सङ्गीतमोहिनी भवेत् || १-७३ ||

षट्त्रिंशद्गुणिता विद्या बगलाख्या तदा भवेत् |
सप्तत्रिंशद्गुणा शक्तिः प्रोक्ता विद्या स्वरुन्धती || १-७४ ||

अष्टत्रिंशद्गुणा चेत् स्यादन्नपूर्णेश्वरी मता |
गुणितोनचत्वारिंशत् नाकुली परिकीर्तिता || १-७५ ||

चत्वारिंशद्गुणा शक्तिः प्रोक्ता विद्या त्रिकण्टकी |
गुणिता चैकचत्वारिंशत्तदा राजेश्वरी कला || १-७६ ||

द्विचत्वारिंशद्गुणिता त्रैलोक्याकर्षिणी तदा |
त्रिचत्वारिंशद्गुणिता राजराजेश्वरी स्मृता || १-७७ ||

चतुश्चत्वारिंशद्गुणिता कुक्कुटी परिकीर्तिता |
चत्वारिंशद्वाणगुणा सिद्धविद्या प्रकीर्तिता || १-७८ ||

चत्वारिंशद्रसगुणा प्रोक्ता श्रीमृत्युहारिणी |
चत्वारिंशन्मुनिगुणा महाभोगवती मता || १-७९ ||

चत्वारिंशद्वसुगुणा वासवी परिकीर्तिता |
चत्वारिंशद्रन्ध्रगुणां फेत्कारी परिकीर्तिता || १-८० ||

पञ्चाशद्गुणिता देवी महाश्रीमातृसुन्दरी |
पञ्चाशच्चन्द्रगुणिता मातृकोत्पत्तिसुन्दरी || १-८१ ||

एकैकं मातृकावर्णं प्रतिविद्याप्रकाशतः |
उत्पन्ना परमेशानि स्वोत्पत्तिषु परायणा || १-८२ ||

यो भावो यस्य वै प्रोक्तस्तद्भावे संस्थिता परा |
स्वेच्छया वलयं कृत्वा यथा कुण्डलिनी स्थिता || १-८३ ||

प्. ९) तथा विद्या सुसंजाता अक्षोम्यमुनिरूपिणी |
सार्धत्रिवलया देवि मनुष्यस्य प्रकीर्तिता || १-८४ ||

एवं विद्या समुत्पन्ना कुण्डलीतो महेश्वरि |
बालाम्बा तु ततो जाता पूर्वाभ्यासार्थमेव तु || १-८५ ||

पूर्वाभ्यासप्रभावेन सुन्दरी पतिता भवेत् |
स कालत्वं च संप्राप्तः सुन्दरीसामरस्यतः || १-८६ ||

विद्यया पंचमीरूपं धृत्वा कालसमागमः |
भक्तप्राणप्रिया देवि तस्य सङ्गपरायणा || १-८७ ||

पंचमीरूपमासाद्य संस्थिता परमा कला |
तस्याः सङ्गाभ्यासयोगात् महाकालत्वतां गतः || १-८८ ||

येन दृष्टा तु या पूर्वं स तस्या ऋषिरीरितः |
उपासकास्तदान्ये स्युरिति संक्षेपतो मतम् || १-८९ ||

अथातो ब्रह्म देवेशि व्याख्यास्यामि यथाक्रमम् |
बीजाङ्कुरस्फटिकजं तद् ब्रह्म परिकीर्तितम् || १-९० ||

तदेव ब्रह्म चाख्यातं कालकालीमयं परम् |
यावद्विवर्णितुं शक्यं तावत् सगुणतां गतम् || १-९१ ||

तदेव सगुणं ब्रह्म वर्णना शक्तिगोचरम् |
वर्णनायामशक्तिर्हि यदा जाता महेश्वरि || १-९२ ||

तदेव निर्गुणं प्रोक्तं सगुणं वाच्यगोचरम् |
वाग्भवं मुखमित्युक्तं मुखादुच्चार्यते च तत् || १-९३ ||

अवाच्यं यद् भवेत् ब्रह्म तत्कथं मुखगोचरम् |
वाक्शक्त्या यन्त्रितं तच्च तस्माच्छक्तेः प्रधानता || १-९४ ||

प्. १०) काली माया तु सा शक्तिर्बिम्बाद्यप्रतिबिम्बका |
कालीव्यापकसच्छाया महाकालः प्रकीर्तितः || १-९५ ||

महाकालात् भवेन्माया सा प्रोक्ता भुवनेश्वरी |
ब्रह्मविष्ण्वादयो देवि तत्रोत्पन्ना महेश्वरि || १-९६ ||

लोकपालास्ततो जाता वाग्भवा मातृकाः स्मृताः |
अथैकगुणिता देवि प्रथमाक्षरसम्भवा || १-९७ ||

अविनाशत्वलोपेन तेन चाक्षररूपता |
शक्त्या विना शिवे सूक्ष्मे नाम धाम न विद्यते || १-९८ ||

सर्वाद्या तु भवेच्छक्तिरानन्दघनगोचरा |
ब्रह्मरूपचिदानन्दा परब्रह्मैव केवलम् || १-९९ ||

प्रकृतौ विद्यमानायां विकृतिर्न बलीयसी |
प्रकृतिः परमा शक्तिर्विकृतिः प्रतिबिम्बता || १-१०० ||

आद्या कृष्णा महाकाली द्वितीया सुन्दरी स्मृता |
रक्तवर्णा महेशानि तृतीया बालभैरवी || १-१०१ ||

चतुर्थी पंचमी विद्या यस्याभ्यासात्तु कालताम् |
प्रपञ्चमूला सा शक्तिः प्रपञ्चेशी प्रकीर्तिता || १-१०२ ||

तन्मायारूपधारित्वं प्रपञ्चात्मा शिवो भवेत् |
त्रिनेत्रा त्रिगुणा जाता त्रिगुणात्मा तथेश्वरः || १-१०३ ||

ततः सदाशिवो जातस्तत्कृपालेशतः शिवे |
तत्रस्था परमेशानि सौन्दर्यगुणसंयुता || १-१०४ ||

सुन्दर्यास्तु प्रपञ्चोऽस्ति निर्गुणेन प्रपञ्चता |
आद्या श्रीर्निर्गुणा काली वाच्यातीता परात्परा || १-१०५ ||

प्. ११) प्रकर्षेण तु पंचानां संयोगो युगपद्भवेत् |
प्रपञ्चेशी तेन विद्या सुन्दरी परिकीर्तिता || १-१०६ ||

यदारभ्य धृतं रूपं सुन्दरं सुमनोहरम् |
तदारभ्य प्रपञ्चोऽयं संजातः परमेश्वरि || १-१०७ ||

शक्तिकोणे महेशानि ब्रह्माण्डानामनन्तकम् |
सर्वं तिष्ठति देवेशि जगदेतच्चराचरन् || १-१०८ ||

तस्याः कुण्डलिनी शक्तिरक्षोभ्यनागरूपिणी |
स्वेच्छया गुणिता देवि स्वेच्छावर्णस्वरूपिणी || १-१०९ ||

ब्रह्माण्डगोले देवेशि काल्या तस्यै प्रदर्शितः |
ब्रह्मगोलो विष्णुगोलो रुद्रगोलस्तृतीयकः || १-११० ||

लोकेशगोलो देवेशि देवगोलस्ततः शिवे |
ततो हि ऋषिगोलो हि क्रमाद्गोलाश्च कोटिशः || १-१११ ||

परब्रह्माच्च प्रकृतिः प्रतिबिम्बस्वरूपिणी |
महत्तत्वं ततो जातं अहङ्कारस्ततः परम् || १-११२ ||

आकाशस्तु ततो जातस्ततो वायुः प्रकीर्तितः |
ततोऽग्निश्च प्रजातोऽत्र अग्नेरापः प्रकीर्तिताः || १-११३ ||

पानीयात् पृथिवी जाता ततश्चौषधयः शुभाः |
ओषधीभ्यो भवेदन्नं अन्नात् प्राणः प्रकीर्तिताः || १-११४ ||

प्राणाज्जीवो हि सञ्जातो जीवात्मपरमात्मकौ |
ब्रह्मबिम्बात्सर्वमेतज्जगदेतच्चराचरम् || १-११५ ||

अत एव भवेद्ब्रह्म जगदेतच्चराचरम् |
भावनावशतां यातो ब्रह्मरूपः सनातनः || १-११६ ||

जीवः कीटस्ततो भृङ्गी भृङ्गी कीटो न वै शिवे |
जीवो ब्रह्म पुनर्ब्रह्म ततो ब्रह्म पुनश्च सः || १-११७ ||

प्. १२) पुण्यद्रवात् पात्रयोगात् वह्नौ चोष्णात्मकं यथा |
केवलं तु जलं देवि यदि वह्नौ प्रदीयते || १-११८ ||

वह्निनाशो भवेद्देवि नात्र कार्या विचारणा |
देहपात्रस्य संयोगात् परमात्मा च देवता || १-११९ ||

सौख्यं दुःखं जयो लाभोऽहङ्कारो दम्भ एव च |
मोहः कामः क्षुधा जृम्भा पिपासा स्पर्शनं गतिः || १-१२० ||

सर्वमेतन्महेशानि तद्वज्जातं महेश्वरि |
तत्र ज्ञाने समुत्पन्ने न सौख्यं न च दुःखता || १-१२१ ||

देहाभिमाने गलिते विदिते परमात्मनि |
न सौख्यं न च वै दुःखं परब्रह्मैव केवलम् || १-१२२ ||

यथा दाहो वह्निशक्तिर्वह्नौ तिष्ठति पार्वति |
तद्वद्ब्रह्म जीवमात्रे सदा तिष्ठति पार्वति || १-१२३ ||

विस्फुलिंगा यथा वह्नेर्नानास्थलगता भवेत् |
जले नाशत्वतां यान्ति तृणे वर्द्धिष्णुता भवेत् || १-१२४ ||

काष्ठे स्फुलिंगतां यान्ति जीवे ब्रह्म तथा शिवे |
पात्रयोगात् सर्वमेतत् जयलाभादिकं शिवे || १-१२५ ||

न सौख्य न च वै दुःखं परब्रह्मैव केवलम् |
तज्ज्ञानं मन्त्रयोगेन स्फुटं भवति पार्वति || १-१२६ ||

कामक्रोधादिभिर्युक्ते जीवरूपे परात्मनि |
अन्ययोगात् महेशानि दुःखं भवति नान्यथा || १-१२७ ||

मनोऽन्यत्र शिवोऽन्यत्र कथं योगो भवेत् शिवे |
अन्ययोगे समारब्धे स्त्रीसङ्गश्चेद्यदा भवेत् || १-१२८ ||

प्. १३) विनाशाद्वायुरोधस्य देहनाशादिकं भवेत् |
मन्त्रयोगे भावनायां न तथा परमेश्वरि || १-१२९ ||

यावद्धि भावना जाता तावद्देवो महेश्वरः |
भावना गलिता चेत् स्यात्तदा जीवेश्वरो नरः || १-१३० ||

अत्रैव नियमो नास्ति तत्रावधिः प्रकीर्तितः |
परब्रह्माथ वा जीवो द्वयोरेकतरः शिवे || १-१३१ ||


इति संक्षेपतः प्रोक्तं अकाराक्षरतत्त्वकम् ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमद्क्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे ग्रन्थप्रवर्तनं नाम 
प्रथमः पटलः || १ ||





द्वितीयः पटलः |


उग्रतारोवाच |


अक्षोभ्य श्रोतुमिच्छामि यत् पूर्वं सूचितं त्वया |
तन्मे कथय देवेश यद्यहं तव वल्लभा || २-१ ||


अक्षोभ्य उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च महोग्रे शृणु साम्प्रतम् |
ब्रह्मभूम्यन्तकं प्रोक्तं भूमिब्रह्माण्डकं शिवे || २-२ ||

संहारे जायते देवि तत्र लीनं जगद्भवेत् |
चतुर्वक्त्रविधिं देवि प्रमुखीकृत्य शाश्वतम् || २-३ ||

कोटिवक्त्रान्तपर्यन्तं ब्रह्माणः सन्ति गोलके |
चतुर्वक्त्रं तु भूगोलं ब्रह्माण्डाख्यं च कोटिजे || २-४ ||

ब्रह्माण्डानामथानन्त्यमेवं तिष्ठति पार्वति |
अनन्तकोटिब्रह्माण्डनायिका नीलशारदा || २-५ ||

ब्रह्मगोलं च तदधः सुन्दरीगोचरं भवेत् |
भूगोलं परमेशानि भुवनागोचरं भवेत् || २-६ ||

अधिकारो हि संदत्तः सुन्दर्या एव पार्वति |
महाविद्या कोटिसंख्या तन्मध्ये गोलगोचरा || २-७ ||

अथ वै राजराजेशी महापरमसुन्दरी |
एकस्मिन् समये देवि गोलोत्पत्तिपरायणा || २-८ ||

तस्या द्वारि महेशानि सर्व तिष्ठति पार्वति |
न्यासजालादिकं देवि पंचाङ्गानामनेकशः || २-९ ||

प्. १५) तथैव निर्मितं देवि कालिकाज्ञानुसारतः |
प्रत्यहं क्रियते यद्यत्तत् सर्वं कालिकाग्रतः || २-१० ||

गत्वा च कथ्यते देवि सुन्दर्या नित्यमेव तु |
कालीतारामयं ब्रह्म तदग्रे कथ्यते शिवे || २-११ ||

भूगोलो हि महेशानि त्रिःस्कन्धे सूचितो मया |
ममैव लेशसंजाता मुनयः शङ्करादयः || २-१२ ||

चित्तस्कन्धे महेशानि ब्रह्माण्डाख्यः प्रकीर्तितः |
भूगोलानां च पंचाशत् कोटिसंख्या महेश्वरि || २-१३ ||

न्यूनं पंचसहस्रैस्तु ब्रह्माण्डगोलके भवेत् |
पंचाशच्छतविस्तीर्णो भूगोलः परिकीर्तितः || २-१४ ||

भूगोलस्तु महेशानि कदम्बकुसुमप्रभः |
सदा भ्रमति देवेशि क्रियापंचकसंयुतः || २-१५ ||

घटाकारो महेशानि ध्रुवद्वयसमन्वितः |
दक्षध्रुवे मुखं देवि वामे बुध्नमुखाकृतिः || २-१६ ||

कम्बुग्रीवो घटः प्रोक्तः श्रीचक्रकलशः स्मृतः |
विंशत्संख्यादयः शब्दाः सदैकत्वे व्यवस्थिताः || २-१७ ||

शतान्तान्ता निगदिता संख्या साहस्रलक्षके |
दशसंख्या प्रयोक्तव्या कोट्यादौ शतमात्रकम् || २-१८ ||

अर्बुदे तु सहस्रं स्यात् खर्वे लक्षाभिधं भवेत् |
एवं क्रमेण देवेशि परार्धान्तं मेह्श्वरि || २-१९ ||

अक्षरादिसमायुक्तो दक्षे न्यूना भवेच्छिवे |
उत्तरे त्वधिका देवि यथायोगेन योजयेत् || २-२० ||

प्. १६) कदम्बकुसुमं देवि श्रीचक्रवाटिकागतम् |
तद्वाटिकासेचनार्थं कम्बुग्रीवायुतो घटः || २-२१ ||

छत्राकारेण देवेशि परितो ब्रह्मगोलकम् |
तत्तद्बिम्बे महेशानि महाश्रीचक्रनायिका || २-२२ ||

सदा तिष्ठति देवेशि नात्र कार्या विचारणा |
परमाणुरणुश्चैव द्व्यणुकत्र्यणुक एव च || २-२३ ||

लवस्त्रुटिः कला काष्ठा निमेषः श्वास एव च |
ततः क्षणं महेशानि ततश्चैव पलं भवेत् || २-२४ ||

तत्षष्टिसंख्या नाडी स्यादिति संक्षेपतो मतम् |
घटिका च मुहूर्तञ्च प्रहरो दिवसस्तथा || २-२५ ||

अहोरात्रस्ततः पक्षो मासश्चैव तत ऋतुः |
अयनं वत्सरयुगे प्रलयश्चतुरात्मकः || २-२६ ||

चतुर्युगानामेकं हि महद्युगमितीरितम् |
एकसप्ततिभिश्चैव मनुरेकः प्रकीर्तितः || २-२७ ||

चतुर्दशैव सप्तत्या मनवस्तु चतुर्दश |
इन्द्राश्चतुर्दश शिवे तथैव परिकीर्तिताः || २-२८ ||

चतुर्युगसहस्राणि ब्रह्माहः परिकीर्तितम् |
तावद्युगानि वै रात्रौ दिवा इन्द्राश्चतुर्दश || २-२९ ||

वृक्षकीटे प्रस्तराश्च तृणानि कृमयस्तथा |
ब्रह्माण्डगोले यत्किञ्चित् जातं संजायमानकम् || २-३० ||

एकैकवारमिन्द्रत्वं तेषां च परिकीर्तितम् |
कीटात् ब्रह्माण्डपर्यन्तं प्रपञ्चार्थं भविष्यति || २-३१ ||

प्. १७) मनवस्तु तथैवोक्ता पक्षश्चैव तथा भवेत् |
मासर्तुश्च महेशानि त्वयनं हायनं ततः || २-३२ ||

एवं हि शतवर्षाणि ब्रह्मायुः परिकीर्तितम् |
विधीनां दशसाहस्रं विष्णोर्दिवस ईरितः || २-३३ ||

पक्षमासादि वर्षादि ज्ञातव्यं परमेश्वरि |
दशसाहस्रवर्षाणि विष्णोरायुः प्रकीर्तितम् || २-३४ ||

तल्लक्षायुः शिवस्याथ तद्द्वैगुण्यमथैश्वरम् |
सदाशिवस्य तल्लक्षं गणना तु परात्परे || २-३५ ||

तदुत्तरं महेशानि स्वराट्चक्रं भविष्यति |
विराट्चक्रं तद्द्विगुणात् सर्वराट् द्विगुणात्ततः || २-३६ ||

सर्वराहुत्तरं देवि ततः शून्यं भविष्यति |
ततः शून्या परा रूपा श्रीमहासुन्दरी कला || २-३७ ||

सुन्दरी राजराजेशी महाब्रह्माण्डनायिका |
महाशून्या ततस्तारा तद्द्वैगुण्यक्रमेण च || २-३८ ||

मुक्तौ संयोज्य सर्वं तु महासुन्दर्यनन्ततः |
एवं हि शतवर्षाणि महाप्रलयकारिणी || २-३९ ||

महाप्रलयनामा तु सकृदेव प्रवर्तते |
महाप्रलयके जाते ततः शून्यं भविष्यति || २-४० ||

ब्रह्मरूपा परानन्दा केवला तारिणी परा |
सर्वं तस्यां तु संलीनं तद्रूपं सर्वमेव तु || २-४१ ||

एवं देवि महाशून्यं महादक्षिणकालिका |
व्याप्य तिष्ठति देवेशि शून्यं कृष्णस्वरूपकम् || २-४२ ||

प्. १८) इति संक्षेपतः प्रोक्तं रचनां गोलके शृणु |
आणव्यं कार्मणं चैव मायाप्रकृतिमेव च || २-४३ ||

अहङ्कारः पंचमः स्यात् सृष्टिस्थितिलयस्तथा |
प्रधानानुग्रहो देवि व्यवस्थां शृणु यत्नतः || २-४४ ||

आणव्य जीवमात्रं स्याद्ब्रह्मविष्णोश्च कार्मणम् |
मायामूलस्तु रुद्रस्य प्राकृतस्तु तथेश्वरे || २-४५ ||

सदाशिवस्याहङ्कारः परशम्भोर्न किञ्चन |
सृष्टिस्थितिलयश्चैव तिरोधानं त्वनुग्रहः || २-४६ ||

क्रमेण पंचकं जातं परशम्भोस्तु मायया |
वर्णाध्वा चैव मात्राध्वा तत्त्वाध्वा तदनन्तरम् || २-४७ ||

मन्त्राध्वा भुवनाध्वा च कलाध्वा ऋतुसंज्ञकः |
अयमध्वा त्रिधा प्रोक्तस्त्वचिद्देहक्रमेण च || २-४८ ||

आधिभूतं चाधिदैवं देहचक्रं तथाण्डके |
त्रिधा तु कथितं देवि रचनां शृणु यत्नतः || २-४९ ||

पुरीषट्कमध्यगता लङ्काचीनक्रमेण च |
लङ्कापुर्यभिधो देवि मध्यभागे प्रतिष्ठितः || २-५० ||

परितः समभागत्वान्मेरुकार्ये नियोजिता |
लङ्कातो दक्षभागे तु सप्त वै सागराः स्मृताः || २-५१ ||

तत्र द्वीपा महेशानि संख्या त्वष्टादशैव तु |
समुद्राः सप्त देवेशि सागरास्ते प्रकीर्तिताः || २-५२ ||

स्वादूदकास्ते देवेशि तत्र वै वडवानलः |
तदन्ते नरकाः प्रोक्ता मध्ये भोगवती पुरी || २-५३ ||

प्. १९) लङ्का तु भूमिमध्यस्था सर्वतो हि समा शिवे |
गन्धमादनपार्श्वे तु हिममेरुः प्रकीर्तितः || २-५४ ||

तदुत्तरे स्वर्गभूमिस्तत्र लोकाः प्रतिष्ठिताः |
उपर्यधस्ताल्लोकाश्च शतकक्ष्यासमन्विताः || २-५५ ||

दक्षोत्तरे ध्रुवद्वन्द्वं ब्रह्माण्डं तत्र वै स्थितम् |
अधस्तात् सप्तपातालं सप्तलोकास्तदूर्ध्वके || २-५६ ||

एवं लोकत्रयं जातं तदण्डं परिवर्तते |
ग्रहनक्षत्रसूर्यस्ये सोमस्येन्द्रस्य दिग्ग्रहाः || २-५७ ||

एतद्धामाः समाख्याता मध्ये तु किन्नरादयः |
ब्रह्मविष्णुशिवादीनां ततो लोकाः प्रकीर्तिताः || २-५८ ||

ईश्वराख्यस्ततो देवि ततश्चैव सदाशिवः |
ततो हि दण्डिनीनाथलोकश्च परिकीर्तितः || २-५९ ||

मंत्रिण्यंबागृहं तत्र सप्तप्राकारभूषितम् |
परापरं ततः प्रोक्तं ततश्चैव परात्परम् || २-६० ||

परातीता ततः प्रोक्ता चित्परा तदनन्तरम् |
सप्तमं श्रीपुरं देवि तदूर्ध्वं कोटियोजनम् || २-६१ ||

चतुरस्रं कोटिलक्षं योजनं तारिणीपुरम् |
नवप्राकारसंयुक्तं अनन्तायामविस्तृतम् || २-६२ ||

कालचक्रं तत्र देवि कालनित्या क्रमेण च |
कालनित्यापुरे देवि श्रीचक्रं परितिष्ठितम् || २-६३ ||

तत्र बिन्दौ महेशानि निर्वाणाख्यं पुरं भवेत् |
तद्बिन्दौ परमेशानि शाम्भवाख्यं पुरं भवेत् || २-६४ ||

तद्बिन्दौ राजसं देवि शान्त्यतीतं कलायुतम् |
चतुष्कशवसंयुक्तपर्यङ्केन सदाशिवम् || २-६५ ||

प्. २०) तत्र कामकलातीतं महाकामेश्वरं परम् |
तत्पर्यङ्के महेशानि शान्त्यतीतां कलां पराम् || २-६६ ||

नवात्मकेश्वरीमम्बां कोटिब्रह्माण्डनायिकाम् |
सर्वाढ्यमेतद्ब्रह्माण्डं कीर्तितं परमेश्वरि || २-६७ ||

कलाप्राकारसंयुक्तं श्मशानं तत्र पार्वति |
प्रत्यालीढपदाख्यं च तत्र श्रीतारिणीपुरम् || २-६८ ||

चतुष्षष्टिशूलं शुक्लमनन्तायामविस्तृतम् |
श्रीदक्षिणाश्मशानं च श्मशानाष्टकमेव तत् || २-६९ ||

परितो देवदेवेशि शतद्वारसमन्वितम् |
कोटिब्रह्माण्डप्रेतैस्तु भूषितं भैरवीयुतम् || २-७० ||

त्रिंशन्निखर्वषट्पद्माः शरभैः संयुतं शिवे |
महाज्वालानलैर्दीप्तं मुण्डबिन्दुविभूषितम् || २-७१ ||

सप्तप्रेतगता काली दक्षिणा तत्र तिष्ठति |
तदाज्ञया धनुर्वेदाः सुन्दरीद्वारि संस्थिताः || २-७२ ||

सुन्दरीद्वारि देवेशि चतुर्वेदाः षडङ्गकाः |
ऋग्वेदोऽथ यजुर्वेदः साम्वेदो अथर्वणः(?) || २-७३ ||

शिक्षा कल्पो व्याकरणं छन्दो ज्योतिर्निरुक्तकम् |
षडङ्गमिति संप्रोक्तं तथा षट्दर्शनानि च || २-७४ ||

षडाम्नाया महेशानि तथा षट्शाम्भवं शिवे |
कादिहादिक्रमेणैव द्विविधं परिकीर्तितम् || २-७५ ||

कादावष्टादशविधं हादावष्टादश प्रिये |
उपवेदचतुष्कं च तदाख्यं शृणु पार्वति || २-७६ ||

ऋग्वेदस्य धनुर्वेदः शाखाभिः परिभूषितः |
प्. २१) आयुर्वेदो यजुर्वेदाच्छाखाशतकसङ्कुलः || २-७७ ||

सामवेदस्य गान्धर्ववेदः प्रोक्तो महेश्वरि |
शाखाभिर्भूषितो देवि कालप्रियकरः परः || २-७८ ||

अथर्वणस्य निगमस्तच्छाखाभिर्विभूषितः |
पंचाशद्वै महाभागे निगमः परिकीर्तितः || २-७९ ||

समग्रकालिकाद्वारि त्रिलोके त्रिक्रमेण च |
चतुष्पदं ब्राह्मणानां त्रिपदं क्षत्रजन्मिनाम् || २-८० ||

अथर्वणे नाधिकारः क्षत्रियाणां कदाचन |
तत्कर्माचरणं देवि ब्राह्मणद्वारतश्चरेत् || २-८१ ||

संस्कार एव तुर्यस्य क्षत्रियाणां द्विजेश्वरः |
चतुष्पदा ब्रह्मणाः स्युस्त्रिपदाः क्षत्रियाः स्मृताः || २-८२ ||

चतुर्दशमहाभारः स्वर्गे श्रीसुन्दरीगृहे |
दिक्महाभारसंख्या च पाताले पद्मिनीगृहे || २-८३ ||

तत्त्वसंख्यमहाभारो मर्त्यलोके प्रतिष्ठितः |
सिद्धानां नवनाथानां देवानामोघसन्निधौ || २-८४ ||

सरस्वतीगृहे देवि क्रमात्तिष्ठति पार्वति |
शाक्तं शैवं गाणपतं सौरं वैष्णवमेव च || २-८५ ||

बौद्धं तु देवदेवेशि ताराषड्दर्शनानि च |
वैदिकं चैव सौरं च गाणपत्यन्तमेव च || २-८६ ||

बौद्धं तु देवदेवेशि त्रिपुरादर्शनानि च |
प्. २२) चान्द्रं स्वायंभुवं जैनं चीनं नीलं महेश्वरि || २-
८७ ||

च्छिन्नाषट्दर्शन्नान्येव कीर्तितानि त्रिधा शिवे |
दर्शनत्रितयं देवि कालीविद्याप्रगोचरम् || २-८८ ||

अष्टादशपुराणानि तथैवोपपुराणकम् |
वेदस्य गदितं देवि उपवेदस्य पार्वति || २-८९ ||

अष्टादशपुराणानि तथैवोपशमानि च |
एकवीरा च त्वरिता कालिका सुन्दरी तथा || २-९० ||

छिन्ना मातङ्गिनी चैव गणेशार्काः प्रकीर्तिताः |
बगला मालिनी तारा त्रिजटाऽक्षोभ्यकालके || २-९१ ||

बटुकः सुन्दरः शम्भुः शाम्भवस्तु नवात्मकः |
अष्टादशपुराणानि उपसंख्यानि पार्वति || २-९२ ||

श्रुतिर्वेदश्च देवेशि उपवेदश्च वै स्मृतिः |
चतुःषष्टिकला देवि चतुःषष्टिर्हि सिद्धयः || २-९३ ||

तथोपनिषदोऽन्यत्र द्विपंचाशन्महेश्वरि |
उपदिष्टानि देवेशि चतुःषष्टि भवन्ति च || २-९४ ||

सूक्तानि त्रिसहस्राणि ताण्डवानां शतं शिवे |
त्रिशतं कौशलाः प्रोक्ताः कौमुदी तु कलाभिधा || २-९५ ||

दीपिकानां चतुःषष्टिः प्रकाशानां च सप्ततिः |
सांख्यायनानां पंचाशत् सूराणां पंचकं शिवे || २-९६ ||

वार्तिकानां द्वयं देवि तन्त्रराजद्वयं शिवे |
नित्याषोडशतन्त्राख्यं खण्डाष्टकसमन्वितम् || २-९७ ||

हादिकादिमतत्वेन हादिकादिक्रमेण च |
प्. २३) पूर्वार्धं चोत्तरार्धं च मिलित्वा तु विराड्मतम् || २-९८ ||

शक्तिसंगमनामानं तन्त्रराजं कहात्मकम् |
चतुःख्ण्डसमायुक्तं तन्त्रराजोत्तमोत्तमम् || २-९९ ||

पंचाशदध्यायैर्युक्तं षट्कपंचकसंयुतम् |
एवं क्रमेण देवेशि तन्त्राण्याम्नायके शिवे || २-१०० ||

आधारभूतं देवेशि सूक्ष्मब्रह्मा,न्,दमत्र तु |
अनेकानि च देवेशि ब्रह्माण्डानि च मध्यतः || २-१०१ ||

तस्योपरि महेशानि ब्रह्माण्डकलिकाकृतिम् |
जम्बुद्वीपे यदाभासस्तदा द्वीपेश्वरो भवेत् || २-१०२ ||

विश्वरूपक्रमेणैव देहमात्रप्रगोचरम् |
दिवारात्रिर्महेशानि नराणां षष्टिनाडिभिः || २-१०३ ||

पितॄणां तु महेशानि मासद्वितयमेव च |
ऋतुमात्रे दिवारात्रिः सिद्धानां परिकीर्तिता || २-१०४ ||

देवानां तु महेशानि हायनद्वितयं भवेत् |
दक्षिणाख्यो भवेद्रात्रिस्तदन्यो दिवसो भवेत् || २-१०५ ||

कालिकाया महेशानि षष्टिशून्ये तु नाडिका |
नाडिषष्टिभिरेवात्र दिवसः परिकीर्तितः || २-१०६ ||

एवं क्रमेण देवेशि सर्वदा शून्यमध्यगा |
अविनाशी सदा स्याता कोटिब्रह्माण्डचर्वणा || २-१०७ ||

राजदन्तद्वये देवि ब्रह्माण्डानामनन्तकम् |
स्थूलसूक्ष्मप्रभेदेन द्विविधं परिकीर्तितम् || २-१०८ ||

कालनित्या महेशानि सर्वदा व्याप्य तिष्ठति |
प्. २४) विंशत्साहस्रकं सप्तशती षट्त्रिंशदीरिता || २-१०९ ||

कालनित्या महेशानि परमाण्वादिरूपिणी |
पलमध्ये घटीमध्ये कालनित्या प्रकीर्तिता || २-११० ||

सपादघटिकारूपा सप्त वै वासराः स्मृताः |
मुहूर्तरूपो देवेशि पक्षश्चात्र प्रकीर्तितः || २-१११ ||

तद्द्वयेन भवेन्मासस्तद्द्वयं ऋतुरेव च |
तत्त्रयं त्वयनं देवि तद्द्वयं हायनं भवेत् || २-११२ ||

प्रत्येकं व्याप्य देवेशि कालनित्या प्रकीर्तिता |
परमाणुं समारभ्य हायनान्तं महेश्वरि || २-११३ ||

कालनित्या च संव्याप्य तिष्ठति परमेश्वरि |
मुहूर्ताख्यपदे देवि नाडीद्वयमुदीरितम् || २-११४ ||

मुख्यमानेन देवेशि सार्द्धनाडीद्वयं भवेत् |
दिनसपकमध्ये तु देवेशि वासराः स्मृताः || २-११५ ||

दिनपंचदशान्तं च तथा मासान्तकं शिवे |
ऋत्वन्तमयनान्तं च हायनान्तं महेश्वरि || २-११६ ||

स्थूलमानमिदं प्रोक्तं शृणु पारायणक्रमम् |
दिनतो वारतः पक्षात् मासात् षट्त्रिंशता दिनैः || २-११७ ||

स्थूलसूक्ष्मप्रभेदेन राशिलग्नादिकं भवेत् |
तथा ग्रहादिकं देवि सर्वमेतत् प्रवर्तते || २-११८ ||

यः संक्रमो विद्यमानः स राशिः प्रातरेव तु |
सूक्ष्मा राशिरियं प्रोक्ता प्रेतानां त्वनुराशिका || २-११९ ||

पलमात्रं भवेल्लग्नं स्थूले तु षष्ठिनाडिभिः |
प्. २५) पललग्नं घटीलग्नं मुहूर्तं प्रहरे शिवे || २-१२० ||

त्रिंशन्नाडीक्रमेणैव दिवारात्रिक्रमेण च |
लग्नमेतत्त्रिधा प्रोक्तं राशिसंक्रममूलतः || २-१२१ ||

लग्नं तात्कालिकं प्रोक्तं चतुर्धाऽत्र ग्रहाः शिवे |
मुनिनन्दरवीन्द्रैश्च स्थूलसूक्ष्मप्रभेदतः || २-१२२ ||

सूर्योदये तु यो वारस्तद्वारश्च ग्रहात्ततः |
पलनाडीक्रमेणैव ग्रहाणां परिवर्तनम् || २-१२३ ||

सूर्योदये तु यो वारस्तद्वारो वासरः स्मृतः |
अहोरात्रं घटी देवि पलयाममुहूर्तकैः || २-१२४ ||

ब्रह्मादिदेवजातीनां यो भोगो वर्षमात्रतः |
मनुष्याणां स भोगो हि वारस्तत्र भवेत् शिवे || २-१२५ ||

सूक्ष्ममानेन देवेशि स भोगः परिवर्तते |
सूक्ष्मज्ञानं समासाद्य स्थूलज्ञानं ततश्चरेत् || २-१२६ ||

तत्कालोदयवर्णस्य कालनित्याविधौ शिवे |
संयोगश्च प्रकर्तव्यः सा प्रोक्ता तूदयाक्षरी || २-१२७ ||

उदयाक्षरसंयोगः कालनित्याविधौ शिवे |
गुणनेन चरेद्देवि सा तु कालेश्वरी भवेत् || २-१२८ ||

दिगक्षरस्य संयोगः कालनित्याविधौ यदा |
तदा दिगीश्वरी प्रोक्ता त्वरितं फलदायिनी || २-१२९ ||

पृच्छकाद्वर्णसंयोगात् कालनित्याविधौ यदा |
तदा जीवेश्वरी प्रोक्ता सर्वजीवप्रसाक्षिणी || २-१३० ||

तथा मासक्रमेणैव मासः पंचविधो भवेत् |
चान्द्रसावननाक्षत्रसौरबार्हस्पतक्रमात् || २-१३१ ||

पौर्णिमात् पौर्णिमान्तो हि चान्द्रमासः प्रकीर्तितः |
प्. २६) चन्द्रदर्शात् चंद्रदर्शं द्विधा चान्द्रः प्रकीर्तितः || २-
१३२ ||

अमामारभ्य देवेशि पुनः सा वै यदा भवेत् |
सावनाख्यो महेशानि मासोऽयं च प्रकीर्तितः || २-१३३ ||

ऋक्षादृक्षं समारभ्य नाक्षत्रः कीर्तितः शिवे |
संक्रमान्तं च देवेशि सौर इत्यभिधीयते || २-१३४ ||

बार्हस्पत्यभिधो मासः षट्त्रिंशद्दिवसात्मकः |
नित्या षोडशभिर्देवि मासः षोडशकं भवेत् || २-१३५ ||

अष्टादशदिनैर्देवि पक्षश्चात्र प्रकीर्तितः |
तद्द्वयैर्मास इत्युक्तस्तत्क्रमं शृणु पार्वति || २-१३६ ||

पूजाक्रमे महेशानि नित्या षोडशमण्डलम् |
नित्याषोडशकं देवि शान्तिः सप्तदशी शिवे || २-१३७ ||

शान्त्यतीता तदन्ते स्यादेवमष्टादश प्रिये |
नन्हासो न च वृद्धिश्च नित्यादिवसमण्डले || २-१३८ ||

उदयार्णक्रमेणैव सम्पूर्णो दिवसो भवेत् |
तुर्यमासो महेशानि पंचाशद्दिवसात्मकः || २-१३९ ||

वर्णमासाभिधः प्रोक्तः प्रत्यहं वर्णमात्रकः |
चत्वारिंशत्तथाष्टौ च ऊनपंचाशदेव वा || २-१४० ||

पंचाशन्मातृकावर्णान्मण्डलं त्रिविधं स्मृतम् |
पूर्वं बटुकसंमत्या द्वितीये कालसम्मतिः || २-१४१ ||

द्वितीये त्रिविधत्वं च कीर्तितं परमेश्वरि |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || २-१४२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे कालनित्याविधिर्नाम द्वितीयः 
पटलः || २ ||




तृतीयः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि भूतादियुगनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च संक्षेपात् कथ्यते शृणु || ३-१ ||

ब्रह्मणोत्पत्तिमारभ्य वर्तमानदिनावधिः |
अहर्गणस्य विज्ञानं सिद्धान्तः परिकीर्तितः || ३-२ ||

कलेराररम्भदिवसात् वर्तमानदिनावधिः |
अहर्गणस्य विज्ञानं तन्त्रमित्यभिधीयते || ३-३ ||

युगादिदिनमारभ्य शकाहान्तं महेश्वरि |
अहर्गणस्य विज्ञानं करणं कीर्तितं मया || ३-४ ||

कृतादीनां युगानां तु दिनेष्वेकैकशः क्रमात् |
दिननित्या भवेत्तत्र स दिनं प्रतिवासरम् || ३-५ ||

आदौ कलावतीते तु वर्षेष्वेकादशस्वथ |
वर्षे द्वादशमे मासे चैत्राख्ये नवमीतिथौ || ३-६ ||

वारे रबेरतीते च नाथे विश्वेशसम्भवे |
तदारभ्योदयक्षान्ता वर्णाः षट्त्रिंशदात्मकाः || ३-७ ||

युगवासरभेदेन वर्तन्ते परमेश्वरि |
स्वराः षोडशभिस्तान्तु गणयेदक्षरं प्रति || ३-८ ||

प्. २८) एकैकस्वरयुक्तेन वर्णेनावान्तरो युगः |
मवान्तरयुगा ज्ञेया दिवसा वर्णसंख्यया || ३-९ ||

क्रमात् षट्त्रिंशद्वर्णाः स्युः प्रत्येकं प्रतिवासरम् |
युगैः षोडशभिस्त्वेवमेको वर्णो युगो मतः || ३-१० ||

षत्सप्तत्युत्तरैः पंचशतसंख्यैश्च वासरैः |
एतैर्वर्णयुगैः प्रोक्तः षट्त्रिंशद्भिर्महायुगः || ३-११ ||

सहस्राणां च विंशत्या षट्त्रिंशदधिकैः शतैः |
सप्तभिश्च दिनानां तु संख्या प्रोक्ता महायुगे || ३-१२ ||

आ ई पल्लवितेत्यत्र सिद्धा वर्णात्र सूचिताः |
वसराः सप्तपंचाशत् मासाः सप्त दिनानि षट् || ३-१३ ||

कलेनैव वत्सराणां एकपर्याय ईष्यते |
पर्यायश्च कलौ सप्त सहस्राणि ततः परम् || ३-१४ ||

एकादशोत्तरत्वं च षट्शतानि भवन्तिहि |
इदं संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || ३-१५ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पीठानां तु विनिर्णयम् |
यस्य विज्ञानमात्रेण साधकः सिद्धिमाप्नुयात् || ३-१६ ||


श्रीशिव उवाच |


पीठं तु पंचधा प्रोक्तं पंचायतनमार्गतः |
सा(?)सोपानसंयुक्तं मेरुकैलासमार्गतः || ३-१७ ||

सिद्धक्रान्तं च देव्यां वै शैवे वृषभरूपकम् |
वैष्णवे गरुडाक्रान्तं गजाक्रान्तं च गाणपे || ३-१८ ||

प्. २९) हंसाक्रान्तं सौरमन्त्रे काल्यां प्रेतसमन्वितम् |
नवसोपानसंयुक्तं सुन्दर्याः पीठमीरितम् || ३-१९ ||

सोपानेन समायुक्तमङ्गुलोत्सेधमेव च |
इति पीठं मया प्रोक्तं ऋतुशाम्भवकं शृणु || ३-२० ||

चैत्रादिमासमारभ्य फाल्गुनान्तं महेश्वरि |
वसन्तादि समारभ्य हेमन्तान्तं महेश्वरि || ३-२१ ||

ऋतुषट्कं मया प्रोक्तं अत्रैवं शाम्भवक्रमः |
कृष्णशुक्लपक्षयोगात् द्विमासे षष्टिवासराः || ३-२२ ||

षष्टिषट्कप्रयोगेन त्रिशतं षष्टिरश्मयुः |
मधुकृष्णा वसन्ताख्या प्रतिपत् परिकीर्तिता || ३-२३ ||

मधुकृष्णा वसन्ताख्या द्वितीया परिकीर्तिता |
एवं क्रमेण देवेशि शुक्लपक्षेऽपि योजयेत् || ३-२४ ||

माधवकृष्णप्रतिपद् द्वितीया च ततः शिवे |
एवं शुक्लक्रमेणैव सर्वत्र विनियोजनम् || ३-२५ |

अथवाऽन्यक्रमेणैव शाम्भवं शृणु साम्प्रतम् |
षट्पंचाशन्महापुर्य पार्थिवे परिकीर्तिताः || ३-२६ ||

जलग्रामा महेशानि द्विपंचाशत् प्रकीर्तिताः |
आग्नेयरश्मयो देवि द्विषष्टिरिति कीर्तिताः || ३-२७ ||

वायव्यग्रामा देवेशि चतुःपंचाशदीरिताः |
अथ नाभसग्रामाणां संख्या द्विसप्ततिर्भवेत् || ३-२८ ||

अथ मानसग्रामाणां संख्यां शृणु महेश्वरि |
चतुःषष्टिरिति प्रोक्ता क्रमात् षट्शाम्भवे भवेत् || ३-२९ ||

श्रीपुरादिमहापुर्यः पार्थिवाख्ये प्रकीर्तिताः |
षट्शाम्भवादिग्रामाणां संख्यामग्रे प्रकथ्यते || ३-३० ||

प्. ३०) प्रत्येकं चैव नामानि कथ्यन्ते सिद्धिकेरले |
पूर्वं संसूचितं ते यत्तदद्य कथ्यते शृणु || ३-३१ ||

गोपनीयं महेशानि स्वयोनिरपरा यथा |
श्रीकाल्युपासका ये च तत् कुलं परिकीर्तितम् || ३-३२ ||

तेषां समूहो देवेशि कुलं संकीर्तितं मया |
कालीविद्योपासकैस्तु कुलपूजाविधौ शिवे || ३-३३ ||

गन्तव्यं यत्नतो देवि नान्यत्र प्रव्रजेत्क्वचित् |
अन्यत्र यदि वै गच्छेत्तदुच्छिष्टं भवेच्छिवे || ३-३४ ||

यस्य या देवता प्रोक्ता सा तस्येष्टा प्रकीर्तिता |
माध्वीकं पात्रमध्यस्थं तर्पणोच्छिष्टमेव तु || ३-३५ ||

उच्छिष्टतर्पणादेव देवताशापमाप्नुयात् |
अत एव महेशानि बन्धनानि प्रजायते || ३-२६ ||

एवं सर्वं तु विज्ञाय सङ्गं त्यक्त्वा सुखी भवेत् |
एतच्चक्रे महेशानि गच्छेच्चैव कुलाकुलम् || ३-३७ ||

रहस्यं तु महेशानि पूजान्ते शृणु सादरम् |
घटस्यशुद्धिसहितं तृतीयादि सपंचमम् || ३-३८ ||

देव्यै निवेद्यते देवि तदन्ते वीरभोजनम् |
तद्वीरभोजने देवि स्वदेवतर्पणं भवेत् || ३-३९ ||

उच्छिष्टेन महेशानि कथं तु तर्पणं भवेत् |
एतदज्ञानतो देवि देवताशापमाप्नुयात् || ३-४० ||

जाते तु देवताशापे बन्धनं जायते ध्रुवम् |
कुलाकुलमिदं प्रोक्तमकुलं शृणु पार्वति || ३-४१ ||

प्. ३१) सुन्दरी भैरवी धूम्रा त्वकुलत्वेन कीर्तिता |
अकुलास्तु महेशानि तत्पूजायां व्रजेत् सदा || ३-४२ ||

तैर्नान्यत्र प्रगन्तव्यं इति संक्षेपतो मतम् |
प्रमादात् यदि गच्छेद्वै तेषां शापो भवेद् ध्रुवम् || ३-४३ ||

पूर्णाभिषेकराहित्यं वीरपक्षे मतं शिवे |
पूर्णचक्रे महेशानि पूर्णचक्री भवेद् ध्रुवम् || ३-४४ ||

ऊर्ध्वाम्नाये महेशानि ऊर्ध्वाम्नायी व्रजेत् सदा |
निर्वाणदीक्षितो देवि निर्वाणपूजने व्रजेत् || ३-४५ ||

षट्शाम्भवक्रमे देवि शाम्भवार्चाविधौ व्रजेत् |
मेधादीक्षाविधौ देवि नेदं मानं मयेरितम् || ३-४६ ||

सिद्धरूपे महेशानि स्वेच्छया कर्म वा चरेत् |
गौडदक्षिणकाश्मीरसम्प्रदायक्रमाद्भवेत् || ३-४७ ||

गौडे सर्वत्र गमनं कीर्तितं तु मया तव |
षडाम्नाये महेशानि काश्मीरे गमनं भवेत् || ३-४८ ||

कुलाकुलविभेदेन केरले गमनं भवेत् |
पूणाभिषेकयुक्तानां सर्वत्र गमनं शुभम् || ३-४९ ||

पूर्णाभिषेकी देवेशि यस्मिन् देशे विराजते |
स देशो धन्यतां याति समन्ताल्लक्षयोजनम् || ३-५० ||

पूर्णाभिषेकयुक्तानां शक्तिपातः प्रजायते |
अयोग्यस्यापि कालेन कालीविद्यारतस्य च || ३-५१ ||

चतुःषष्टिविधौ देवि शक्तिपातो भवेत् ध्रुवम् |
नीलसारस्वते तन्त्रे पंचधा परिकीर्तितः || ३-५२ ||

श्रीसुन्दर्या महेशानि शक्तिपातोऽष्टधा भवेत् |
प्. ३२) छिन्नाविद्याविधौ देवि शक्तिपातश्चतुर्विधः || ३-५३ ||

बगलाद्यासु विद्यासु शक्तिपातो द्विधा भवेत् |
वैष्णवाद्यागमे देवि शक्तिपातस्तु पंचधा || ३-५४ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं रहस्यं सादरं शृणु |
शक्तिं विना महेशानि पूजनं यः समचरेत् || ३-५५ ||

स दरिद्रो मम द्रोही तस्य नाशो भविष्यति |
शक्तिशिवात्म्यमासाद्य पूजनं समुपाचरेत् || ३-५६ ||

एवं यः कुरुते मर्त्यः स शिवो नात्र संशयः |
शक्तेस्तु पूजनं कार्यं दिव्यभावफलाप्तये || ३-५७ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं पात्रभेदं शृणु प्रिये |
रसवेदमितैः पात्रैः संख्या सर्वोत्तमा भवेत् || ३-५८ ||

कलासंख्यामितैः पात्रैः संख्या प्रोक्ता तु मध्यमा |
नाथसंख्यामितैः पात्रैः संख्या प्रोक्ता कनिष्ठिका || ३-५९ ||

बाणसंख्यामितैः पात्रैः संख्या सामान्यकर्मणि |
केरलश्चैव काश्मीरो गौडश्चैव तृतीयकः || ३-६० ||

केरलाख्यमते देवि वारिपात्रं तु दक्षिणे |
काश्मीरे तर्पणे भेदो गौडे वामकरे भवेत् || ३-६१ ||

देवीप्रणवनामा च निर्गुणप्रणवस्तथा |
बगला कमला वाणी पराद्याश्च शतोत्तराः || ३-६२ ||

अथातः संप्रवक्ष्यामि निर्णयं प्रणवस्य च |
कलापञ्चकसंयुक्तस्तत्क्रमं शृणु पार्वति || ३-६३ ||

अकारश्च उकारश्च मकारश्च तृतीयकः |
नादश्चतुर्थो गदितः पंचमो बिन्दुरीरितः || ३-६४ ||

प्. ३३) ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः |
एते पञ्च महाप्रेताः प्रणवं च समाश्रिताः || ३-६५ ||

शृणु यत्नेन देवेशि कलासप्तकरूपिणम् |
कलासप्तस्वरूपं च पञ्चधा भेद ईरितः || ३-६६ ||

अकारश्च उकारश्च मकारश्च तृतीयकः |
नादबिन्दुस्ततो देवि नादातीतस्ततो भवेत् || ३-६७ ||

बिन्द्वतीता सप्तमी स्याच्छाम्भवी परिकीर्तिता |
शक्तीः शृणु महेशानि किमितोऽपि रहस्यकम् || ३-६८ ||

अकारश्च उकारश्च् मकारश्च तृतीयकः |
नादश्च तदतीतश्च बिन्दुश्चैव ततः परम् || ३-६९ ||

बिन्द्वतीता सप्तमी स्यादेवं शक्तिकला शिवे |
शाक्तशक्ति क्रमेणैव कलासप्तकमीरितम् || ३-७० ||

आदौ परा विनिर्दिष्टा ततश्चैव परात्परा |
तदतीता तृतीया स्यात् चित्परा च चतुर्थिका || ३-७१ ||

तत्परा पञ्चमी ज्ञेया तदतीता रसाभिधा |
सर्वातीता सप्तमी स्यादेवं सप्तविधाः कलाः || ३-७२ ||

पञ्च क्रमेण देवेशि शृणु सप्तकलासतीम् |
ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः || ३-७३ ||

शान्तिश्च तदतीता च कलासप्तकमीरितम् |
चतुष्टयं तु कशिपुः मृतकश्च सदाशिवः || ३-७४ ||

ब्रह्मादयश्चतुष्पादाः कशिपुस्तु सदाशिवः |
आच्छादनं तु कामेशस्तत्रस्था सुन्दरी कला || ३-७५ ||

प्. ३४) प्रणवः सुन्दरीरूपः कलासप्तकसंयुतः |
पञ्चप्रणवयोगे तु कलासप्तकपञ्चके || ३-७६ ||

सप्ततारेति विख्याता कथिता पूर्वमेव तत् |
हंसरूपा कामकला तत्स्वरूपं निगद्यते || ३-७७ ||

हकारेण बहिर्याति सकारेण विशेत् पुनः |
हकारस्य सकारस्य लोपे कामकला भवेत् || ३-७८ ||

पक्षद्वयेन रहितो हंसः कामकला भवेत् |
सोऽहमेतस्य देवेशि रूपं कामकलाभिधम् || ३-७९ ||

सोऽहमित्यत्र देवेशि प्रणवः परिनिष्ठितः |
जीवः पक्षद्वयत्यागात् प्रणवः परिकीर्त्तितः || ३-८० ||

पराप्रासादविद्यायां एवमेव प्रकीर्तितम् |
पक्षद्वयं सकारे च गगनेऽपि द्वयं भवेत् || ३-८१ ||

रकारद्वययोगे तु सकारोत्पत्तिरीरिता |
ईकारैकारयोगे तु हकारः कीर्तितो मया || ३-८२ ||

अत एव महेशानि चतुःपक्षस्वरूपिणी |
चतुश्चरणरूपा च परा प्रासाददेवता || ३-८३ ||

आद्ये आद्यं परित्यज्य चरमे तु तदन्तकम् |
पक्षद्वयेन संत्यक्तः प्रणवः परिकीर्त्तितः || ३-८४ ||

रकारः प्रथमः पक्षस्त्वेकारस्तु द्वितीयकः |
मायाबीजादिके देवि रतिबीजादिकेऽपि च || ३-८५ ||

प्रणवस्य समुत्पत्तिर्वर्तते प्रियवादिनि |
अर्द्धनारीश्वरो देवि हकारः परिकीर्तितः || ३-८६ ||

शक्तिबीजं तथा प्रोक्तं शृणु कामकलां शिवे |
प्. ३५) ईकारार्द्धमतं बिन्दुमुखं भानुरधोगतम् || ३-८७ ||

स्तनौ दहनशीतांशुर्योनिर्हार्द्धं कला भवेत् |
हकारार्द्धपदे देवि ईकारैकारमीरितम् || ३-८८ ||

मुखं बिन्दुर्महेशानि तदधस्तु कुचद्वयम् |
हकारार्द्धकलारूपं योनिचक्रं विदुः प्रिये || ३-८९ ||

अधोबिन्दुर्महेशानि परारूपः प्रकीर्त्तितः |
योनिबिन्दुर्महेशानि तत्परारूपवान् भवेत् || ३-९० ||

कुचबिन्दुर्महेशानि तदतीता प्रकीर्तिता |
चित्परा तु द्वितीयस्तु तदतीता मुखे भवेत् || ३-९१ ||

सर्वातीता चण्डरूपा बीजादूर्ध्वं व्यवस्थिता |
वाच्यातीतां कलां विद्धि ईकारोर्ध्वकलां शिवे || ३-९२ ||

इति कामकलारूपं कीर्त्तितं तु मया तव |
अन्यच्चैव शकारन्तु शक्तिद्वयपुटं भवेत् || ३-९३ ||

रकारस्तु महेशानि काली कामकला मनुः |
काली कामकला देवि मुख्या हंसगता भवेत् || ३-९४ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


श्रीशिव उवाच |


गृहवास्तुं प्रवक्ष्यामि येन देव मयो भवेत् || ३-९५ || 

ईशानादिनिर्-ऋत्यन्तं वास्तुसर्पः प्रकीर्त्तितः |
वायवादिवह्निपर्यन्तं सर्पहस्तद्वयं भवेत् || ३-९६ ||

पैत्र्यां पादयुगं देवि ऐशान्यां शिर एव च |
सर्पगात्रमिदं प्रोक्तं ज्ञात्वा कर्माणि कारयेत् || ३-९७ ||

शिरोघाताद्भवेन्मृत्युः पुच्छे सर्वार्थनाशनम् |
प्. ३६) पिण्डिकायां भवेद्दुखं क्रोडे सर्वार्थसाधनम् || ३-९८ ||

चलस्थिरप्रभेदेन द्विधा वास्तु प्रकीर्तितम् |
नैर्-ऋत्यां पूजयेद्देवि वास्तुसर्पगृहाधिपम् || ३-९९ ||

वास्तुपूजां विधायाथ कूर्मं ज्ञात्वा प्रयत्नतः |
स्थानसंशोधनं कृत्वा स्वयं तु व्रतवान् भवे || ३-१०० ||

परात्रं(?) च(?) परद्रव्यं तथैव तु प्रतिग्रहम् |
परत्री परनिन्दां च मनसाऽपि विवर्जयेत् || ३-१०१ ||

जिह्वादग्धा(?) परान्नेन करौ दग्धौ प्रतिग्रहात् |
मनो दग्धं परस्त्रीभिः कथं सिद्धिर्वरानने || ३-१०२ ||

प्रतिग्रहं(?) महेशानि सर्वथा परिवर्जयेत् |
प्रतिग्रहोत्थपापं(?) तु शृणु यत्नेन शाम्भवि || ३-१०३ ||

मृते तु नरकं यायात् स्वस्वकर्मानुसारतः |
भोगोत्तरं(?) महेशानि पितृलोकं व्रजन्ति ते || ३-१०४ ||

ततो व्रजन्ति ते देवि सूर्यलोकं प्रतिग्रही |
तत चन्द्र(?)पुरं गच्छेत् ततश्चन्द्रत्वतां व्रजेत् || ३-१०५ ||

भारत्वं(?) प्राप्य(?) देवेशि भूमौ वर्षति योगतः |
पूर्वदत्तं तदन्नं हि इह प्रत्यक्षगोचरम् || ३-१०६ ||

दत्तं विना महेशानि न पूर्त्तिः क्वापि दृश्यते |
तदन्नं भाण्डगोपेन चाग्नौ दाहत्वतां व्रजेत् || ३-१०७ ||

पाके तूदरपूर्त्त्यर्थं भुज्यते सर्वजन्तुभिः |
यावत्तु पूर्वजनुषि दत्तं दापितमेव तु || ३-१०८ ||

तदेव प्राप्यते देवि नादत्तमुपतिष्ठते |
नाधिकं न च वै न्यूनं प्राप्यते जन्तुभिः क्वचित् || ३-१०९ ||

प्. ३७) तदन्नं देवदेवेशि तस्य विष्ठात्वतां व्रजेत् |
तत्र देवि कृमिर्भूत्वा तदन्ते(?) चान्ययोनिभाक् || ३-११० ||

प्रतिग्रहं परित्यज्य मन्त्रसिद्धिं समाचरेत् |
जातसूतकमादौ स्यात्तदन्ते मृतसूतकम् || ३-१११ ||

सूतकद्वयसंयुक्तः स मन्त्रो नैव सिध्यति |
जन्मसूतकजं देवि संस्कारदशकं शिवे || ३-११२ ||

जननादिषु गुप्तान्तं संस्कारदशकं शिवे |
दिवसा दश वै देवि सूतके परिकीर्तिताः || ३-११३ ||

दशसंस्कारयोगेन जातसूतकवारणम् |
जपादिभोजनातं हि दशाङ्का(?) तु पुरस्क्रिया || ३-११४ ||

मृत सूतकमेतद्धि दशाहं(?) सूतकं मतम् |
जीवहीनो यथा देही सर्वकर्म्मसु न क्षमः || ३-११५ ||

पुरश्चरणहीनो हि तथा मन्त्रः प्रकीर्त्तितः |
द्वितीयं तु मया प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || ३-११६ ||


श्रीदेव्युवाच |


विश्वेश श्रोतुमिच्छामि चक्रमष्टाष्टकाभिधम् |
रहस्यातिरहस्यं च वद मे करुणानिधे || ३-११७ ||


ईश्वर उवाच |


रहस्यातिरहस्यं हि कथ्यते गोपनं कुरु |
उत्तमं मध्यमं चैव तृतीयमधमं भवेत् || ३-११८ ||

उत्तमं शिवचक्रं स्यान्मध्यमं वैष्णवं भवेत् |
अधमं कामचक्रं स्याज्जीवचक्रमिति स्मृतम् || ३-११९ ||

प्. ३८)  जीवचक्रं तथा प्रोक्तं जीवमेरुस्तथा त्वयम् |
पंक्त्याकारेण देवेशि चक्राकारेण वा जपेत् || ३-१२० ||

बिन्दुस्थाने स्वयं स्थित्वा निर्विकल्पो जितेन्द्रियः |
अविकारं समासाद्य पूजां कुर्ययात्प्रयत्नतः || ३-१२१ ||

विकारी जायमानस्तु साधको नश्यति ध्रुवम् |
त्रिशतं षष्टि देवेशि देव्यावरणशक्तयः || ३-१२२ ||

पञ्चविंशति देवेशि पञ्चिकाशक्तयः क्रमात् |
षट् षड्दर्शने प्रोक्ता षडाम्नाये तु षड्भवेत् || ३-१२३ ||

द्विसप्ततिर्महेशानि निर्वाणशक्तयः स्मृताः |
त्रिशतंषष्टि देवेशि शाम्भवक्रमरश्मयः || ३-१२४ ||

योगिनीनां चतुःषष्टिकोटिरुक्ता महेश्वरि |
षोढान्यासोदिताशेषशक्तयो याः प्रकीर्तिताः || ३-१२५ ||

प्रतिशक्तौ महेशानि कोटिसंख्या प्रकीर्तिता |
तदष्टगुणितं कुर्यादष्टकं कीर्तीतं मया || ३-१२६ ||

सर्वत्राष्टगुणं कुर्याद्भवेदष्टाष्टकं क्रमात् |
शैवाष्टकमिदं प्रोक्तं शम्भुसाध्यं न चान्यथा || ३-१२७ ||

प्रत्येकमष्टकोटिर्वा कलाकोटिश्च वा प्रिये |
श्रीविद्यायां कनिष्ठं स्यान्निर्वाणे मध्यमं भवेत् || ३-१२८ ||

षट्शाम्भवादिमेधान्तदीक्षायां परमेश्वरि |
उत्तमः कथितो देवि क्रमस्त्वष्टाष्टकाभिधः || ३-१२९ ||

अष्टाष्टकं वैष्णवाख्यं कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
आवृत्तिशक्तयो देवि त्रिशतं षष्टि कीर्तिताः || ३-१३० ||

प्रत्तिशक्तौ त्वष्टशक्तिः पूजयेद्यत्नतः शिवे |
प्. ३९) द्विसहस्रं चाष्टशती त्वशीतिः शक्तयोः मताः || ३-१३१ ||

प्रत्येकाष्टगुणं चक्रं प्रोक्तमष्टाष्टकं त्विदम् |
अष्टाष्टकमिदं प्रोक्तं पूर्वमष्टगुणं यदा || ३-१३२ ||

तदानन्दभैरवाख्यं प्रोक्तमष्टाष्टकं शिवे |
लक्षद्वयं महेशानि चत्वारिंशत्सहस्रकम् || ३-१३३ ||

एतद्द्विगुणितं देवि चतुर्लक्षं महेश्वरि |
षष्टिसाहस्रकं देवि अशीतिः शक्तयो मताः || ३-१३४ ||

द्विशतं विंशतिरिति त्वानन्दाष्टकमीरितम् |
चतुर्विंशतिसाहस्रं चत्वारिंशतिशक्तयः || ३-१३५ ||

आवृत्तौ तु महेशानि त्रिशतं षष्टिरश्मयः |
एवमेकं पूजनं तु त्वष्टावरणसंयुतम् || ३-१३६ ||

एकाष्टकमिदं प्रोक्तमेवमष्टाष्टकं भवेत् |
द्विसहस्रं चाष्टशतमशीतिः शक्तयो भवेत् || ३-१३७ ||

अष्टाष्टकमिदं प्रोक्तं पञ्चपञ्चक्रमेण तु |
पूर्णाभिषेकसंयुक्तस्तूर्ध्वाम्नायप्रदीक्षितः || ३-१३८ ||

षट्शाम्भवक्रमे देवि कुर्यादष्टाष्टकं क्रमात् |
अष्टाष्टकस्य विज्ञानी शिव एव न संशयः || ३-१३९ ||

शिरो देयं धनं देयं देया स्त्रीर्यत्नतः शिवे |
वसुपूर्णं गृहं देयं त्विदं साधनमुत्तमम् || ३-१४० ||

रहस्यातिरहस्यं हि गोप्याद्गोप्यं महेश्वरि |
प्रोक्तमेतन्मया देवि किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-१४१ ||

एतस्य फलबाहुल्यं मया वक्तुं न शक्यते |
स्त्रियो देवाः स्त्रियः सृष्टिः स्त्रियः कल्याणकारिणी || ३-१४२ ||

स्त्रीरूपं तु महेशानि यत्किंचिज्जगतीतले |
प्. ४०) एका चेत् युवती पूज्या समस्तं जगतीतलम् || ३-१४३ ||

स्त्रीणां दर्शनमात्रेण जगतीतलपूजनम् |
कृतं भवति देवेशि नात्र कार्यया विचारणा || ३-१४४ ||

रूपं दृष्ट्वा तु प्रणमेद्रूपमानन्दकारकम् |
रूपानन्दे समायाते किमन्यत्र प्रयोजनम् || ३-१४५ ||

रूपं रूपं परं धाम रूपं रूपं परं तपः |
रूपं रूपं परं वस्तु न भूतं न भविष्यति || ३-१४६ ||

इति संक्षेपः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे उत्तरकेरले 
अष्टाष्टकनिरूपणं नाम तृतीयः पटलः || ३ ||





चतुर्थः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


अष्टाष्टकं त्वया प्रोक्तं सर्वसिद्धिकरं भुवि |
किं सम्प्रदायमार्गेण पात्रज्ञानं च कीर्तितम् || ४-१ ||

तन्मे वद महादेव यद्यहं तव वल्लभा |


श्रीशिव उवाच |


रहस्य च प्रवक्ष्यामि ज्ञानं संकथ्यते शृणु || ४-२ ||

केरलश्चैव काश्मीरो गौडमार्गस्तृतीयकः |
षट्पंचाशद्देशभेदात् सर्वत्र व्याप्य तिष्ठति || ४-३ ||

अष्टादशसु देशेषु गौडमार्गः प्रकीर्तितः |
नेपालदेशमारभ्य कलिङ्गान्तं महे * *? || ४-४ ||

आर्यावर्त समारभ्य समुद्रा * * * * *? |
केरलाख्यः क्रमः प्रोक्तस्तून विंशतिदेशके || ४-५ ||

तदन्यदेशे देवेशि काश्मीराख्यः क्रमः शुभः |
शङ्करस्तु भवेद्बाह्यो वेदबाह्यो द्विजो यथा || ४-६ ||

केरलादिक्रमेणैव शृणु पात्रविनिर्णयम् |
विश्वामित्रकपालं तु केरले परिकीर्तितम् || ४-७ ||

पात्रं तुम्बीकपालं तु काश्मीराख्यक्रमे भवेत् |
महाकपालपात्रं च गौडमार्गे प्रकीर्तितम् || ४-८ ||

कपालं त्रिविधं प्रोक्तं सम्प्रदायक्रमेण च |
महाकपालं त्रिविधं शंखशुक्तिकपर्द्दिकाः || ४-९ ||

कपर्द्दिकाभिधं पात्रं सर्वपात्रोत्तमोत्तमम् |
प्. ४२) सम्प्रदायक्रमेणैव महाकपालमीरितम् || ४-१० ||

सामान्यार्घ्ये स्फाटिकं स्याद्विश्वामित्रं विशेषजे |
रौप्यमर्घ्ये महेशानि सौवर्ण गुरुपात्रकम् || ४-११ ||

भैरवे शुक्तिपात्रं च वीरे शङ्खाभिधं भवेत् |
शक्तिपात्रं काचभावं योगिन्यां तु कपालम् || ४-१२ ||

बलिपात्रं ताम्रजं च पाद्यादीनि यथाक्रमात् |
रत्नजानि महेशानि तदभावे तु पूर्ववत् || ४-१३ ||

केरलाख्यः क्रमः प्रोक्तः काश्मीरं शृणु पार्वति |
सामान्यार्घ्यं महेशानि ताम्रजेन प्रकल्पयेत् || ४-१४ ||

विशेषार्घ्ये यत्र तुम्बी किंवा स्फटिकजं च वा |
शुक्तिजं गुरुपात्रं च घटो रौप्यसमुद्भवः || ४-१५ ||

भैरवे तु कपालं स्याद्वीरे मुनिकपालजम् |
स्फाटिकं शक्तिपात्रं च योगिन्यास्ताम्रजं भवेत् || ४-१६ ||

बलिपात्रं काचमवं शुक्तिजं पाद्यकर्म्मणि |
अर्घ्याचमनकर्मादौ शङ्खजं परिकीर्तितम् || ४-१७ ||

अन्यानि ताम्रपात्राणि शर्करोत्थं तु भोगकम् |
शुक्तिपात्रं गौडमार्गे सामान्यर्घ्ये च वा भवेत् || ४-१८ ||

विशेषार्घ्ये कपालाख्यमभावे स्फाटिकं भवेत् |
स्वर्णोद्भवो घटः प्रोक्तो गुरुपात्रं तु रौप्यजम् || ४-१९ ||

भैरवाख्यं महेशानि नारिकेलाभिधं भवेत् |
काचपात्रं वीरपात्रं शक्तौ तु शर्करोद्भवम् || ४-२० ||

रत्नपात्रं तु योगिन्यां बलिपात्रं तु कूर्म्मजम् |
पाद्यादीनि महेशानि यथाकालेन धारयेत् || ४-२१ ||

भोगपात्रं तु काश्मीरे गौडे स्यादात्मपात्रकम् |
दिव्य पात्रं केरले स्यादिति पात्रस्य निर्णयः || ४-२२ ||

प्. ४३) विज्ञानकेरले देवि शृणु पात्रस्य निर्णयम् |
शुक्तिपात्रं तु सामान्ये विशेषे नारिकेलजम् || ४-२३ ||

स्फाटिकं गुरुपात्रं च काचजन्यो घटो भवेत् |
पात्रं तुम्बी भैरवस्य वीरपात्रं तु शार्करम् || ४-२४ ||

शक्तिपात्रं तु कापालं योगिन्यां ताम्रजं भवेत् |
शङ्खजं वीरपात्रं च पाद्यपात्रं च ताम्रजम् || ४-२५ ||

रौप्यमाचमने प्रोक्तं स्वर्णमर्घ्यादिकर्मसु |
अथार्घ्ये मधुपर्के च तथैवाचमने शिवे || ४-२६ ||

स्नानपात्रं रत्नजं स्याद्विज्ञानकेरले शिवे |
केरले नारिकेलेन सर्वकार्याणि साधयेत् || ४-२७ ||

केवलं वीरपात्रेण सर्वपात्राणि कारयेत् |
केवलं स्वर्णपात्रेण सर्वपात्राणि कारयेत् || ४-२८ ||

केवलं रौप्यपात्रेण सर्वपात्राणि कारयेत् |
अथोक्तपात्रमध्ये तु एकेन सर्वकल्पनम् || ४-२९ ||

एकजातीयपात्रेण सर्वपात्राणि वा शिवे |
कुर्ययाद्यत्नेन देवेशि सम्प्रदायक्रमेण च || ४-३० ||

कांस्यं लोहं तथा रौप्यं सौवर्णं परमेश्वरि |
स्फाटिकं पारदोत्थं च तथा मारकतं शिवे || ४-३१ ||

रत्नवैडूर्यजं वापि नवरत्नभवं च वा |
नारिकेलं महाशङ्खसम्भवं च यथोत्तरम् || ४-३२ ||

उत्तरोत्तरतः श्रेष्ठं सर्वसिद्धिप्रदायकम् |
वृक्षेषु देवदेवेशि सर्वसिद्धिप्रदायकम् || ४-३३ ||

वृक्षेषु देवदेवेशि यद्यद्दारुभवं शिवे |
प्. ४४) श्रीफलोत्थं खड्गजं च यथायोगेन कारयेत् || ४-३४ ||

अश्वत्थपत्राकारं वा कुतपाकारमेव च |
त्रिकोणरूपं यत् पात्रं कुतपः परिकीर्तितः || ४-३५ ||

योनिरूपं कलालास्यसन्निभं सुमनोहरम् |
सुन्दर्यया रत्नजं पात्रं ताराच्छिन्नाविधौ स्मृतम् || ४-३६ ||

दलरूपं महेशानि मंत्रमात्रे प्रकीर्तितम् |
अश्वत्थपत्राकारं तु विद्यापञ्चकगोचरम् || ४-३७ ||

क्रियानियुक्तं देवेशि त्रित्रिशक्तौ प्रकीर्त्तितम् |
त्रिशक्तिस्त्रिविधा देवि त्रितयं त्रितयं त्रिषु || ४-३८ ||

त्रिकोणपात्रं देवेशि मन्त्रमात्रे प्रकीर्तितम् |
वर्त्तुलं वैष्णवे प्रोक्तं सालम्बा शिवगोचरा || ४-३९ ||

कपालपात्राभावे तु विश्वामित्रकपालजम् |
तदभावे महेशानि तद्रूपं धातुगोचरम् || ४-४० ||

कर्त्तव्यं यत्नतो देवि बगलायां च काचजम् |
वामदक्षक्रमेणैव विपरीतं तथा भवेत् || ४-४१ ||

अथवा देवदेवेशि कपालं सर्वगोचरम् |
यत्र तुम्बीकपालं तु प्रोक्तं कापालिके मते || ४-४२ ||

कपालपात्रं देवेशि नीलचीनक्रमे मते |
अथवा देवदेवेशि महापात्रं कपर्द्दिकम् ||

पात्रमध्ये कपर्द्दीशस्तत्र तिष्ठति पार्वति |
त्वरितं सिद्धिदानत्वात् पञ्चविद्याविधौ स्मृतम् || ४-४४ ||

विश्वामित्रकपालं च ब्राह्मणस्य प्रकीर्त्तितम् |
प्. ४५) तदभावे महेशानि कुलपात्रसमं परम् || ४-४५ ||

अर्घ्यपात्रं शुभं विद्धि सर्वसिद्धिप्रदं शिवे |
वर्षाणां तु चतुःषष्टिस्ताम्रार्घ्ये देवता स्थिता || ४-४६ ||

शतं वर्षाणि रौप्ये च सहस्रं स्वर्णपात्रके |
दशसाहस्रकं देवि स्फटिके देवता स्थिता || ४-४७ ||

तथा मारकते देवि रत्नजे रत्नयुग्मकम् |
विश्वामित्रकपाले तु लक्षवर्षाणि पार्वति || ४-४८ ||

कपालपात्रे देवेशि दशलक्षाणि पार्वति |
खद्गजे दशसाहस्रं मौक्तिके विंशतिः प्रिये || ४-४९ ||

विश्वामित्रकपाले वा कपाले वा महेश्वरि |
देवता वरदाः सर्वाः स एव परमेश्वरः || ४-५० ||

स धन्यः स च विज्ञानी स एव दर्शनी मतः |
स सर्वयज्ञयाजी च सर्वविद्यारहस्यवित् || ४-५१ ||

स ब्रह्मवित् सर्वमन्त्ररहस्यरूप एव हि |
आनन्दात्मा परात्मा सः सकलादिप्रभेदतः || ४-५२ ||

विश्वामित्रकपाले वा सर्वपात्राणि कारयेत् |
कपद्दर्यां वा महेशानि सर्वपात्राणि कारयेत् || ४-५३ ||

एके कपाले देवेशि सर्वपात्राणि भावयेत् |
विश्वामित्रकपालस्य कपालस्यापि पार्वति || ४-५४ ||

शिवशक्त्योर्यथा ज्ञानं नहि कोऽपि विजानते |
तथा कपालविज्ञानं नहि कोऽपि विजानते || ४-५५ ||

कपर्द्दी च भवेद्यद्यत्तदेव नारिकेलतः |
पात्रमालां यथा यन्त्रं कारयेत् परमेश्वरि || ४-५६ ||

प्. ४६) तृतीयः स्फाटिको देवि सकलो निष्कलो मतः |
सूर्ययाद्वह्निकरो देवि सकलः परिकीर्त्तितः || ४-५७ ||

पूर्वोत्तरप्रभेदेन चापरं सकलं शृणु |
चन्द्रदर्शनमात्रेण पौर्णमायामथाश्विने || ४-५८ ||

सकलः कीर्त्तितो देवि जलस्रावी महोत्तमः |
कालीं तारां तर्पयेद्धि तेनामृतजलेन च || ४-५९ ||

केरलाख्ये सम्प्रदाये नारिकेलार्घ्यपूजनम् |
काश्मीराख्ये सम्प्रदाये स्फाटिकार्घ्यप्रपूजनम् || ४-६० ||

गौडमार्गे महेशानि कपालार्घ्ये प्रपूजनम् |
काश्मीरगौडयोर्देवि द्रव्यभेदोऽस्ति वै क्वचित् || ४-६१ ||

नारिकेलं समादाय सुपक्वं सुन्दरं दृढम् |
मध्ये स्फोटं समाचर्य नेत्रनासासुलक्षणम् || ४-६२ ||

नेत्रद्वयं तु संस्थाप्य चारुरूपं गुणोत्तरम् |
नववर्णमयं कृत्वा पञ्चवर्णमयं च वा || ४-६३ ||

रौप्यनेत्रे स्वर्णनेत्रे नीलरत्नादिनेत्रके |
समासाद्य महेशानि तत्र नासां समाचरेत् || ४-६४ ||

नेत्रयुग्मस्य मध्ये तु मुखं कार्यं महेश्वरि |
ईदृशं सूक्ष्मरूपं च मालार्थे परिकीर्त्तितम् || ४-६५ ||

तद्रूपं स्फाटिकोत्थं च काश्मीराख्यमते मतम् |
त्रिकोणयोनिरूपो वा स्फाटिकः शुभदायकः || ४-६६ ||

गौडे कपालं संप्रोक्तं नासायां मुखमाचरेत् |
ऊर्ध्वाम्नायः केरलः स्यात् काश्मीरः पश्चिमो भवेत् || ४-६७ ||

विलासाख्यो वैष्णवाख्यो दक्षिणाम्नाय एव च |
पूर्वे चैतन्य आख्यातस्तूत्तरे गौड एव च || ४-६८ ||

प्. ४७) विद्यासङ्केतभेदाभ्यां कपालं तारिणीत्रयम् |
महाशङ्खेऽप्यसक्तश्चेत् स्फाटिक्या मालया जपेत् || ४-६९ ||

कपालालाभतो देवि स्फाटिकं कारयेद्ध्रुवम् |
पात्राणां निर्णयं वक्ष्ये संख्याभेदक्रमेण च || ४-७० ||

सम्प्रदायक्रमेणैव पात्राणां स्थापनं शिवे |
महाकलाकलारन्ध्रवर्णेति वेद्य भावयेत् || ४-७१ ||

सामान्यार्घ्यो भवेदादौ सामान्यार्घ्यो द्विधा स्मृतः |
सकलो निष्कलश्चैव सकलो द्वारपूजनात् || ४-७२ ||

निष्कलः केवलो यश्च निष्कलः सर्वगोचरः |
सामान्यार्घ्यद्वयं देवि घटश्चैव तृतीयकः || ४-७३ ||

विशेषार्घ्यश्चतुर्थः स्याद्गुरुपात्रं तु पञ्चमम् |
दिव्यौघाख्यं च संप्रोक्तं सिधौघाख्यं रसाभिधम् || ४-७४ 
||

मानवौघाभिधं देवि सप्तमं परिकीर्त्तितम् |
गुरुपात्रं ततः प्रोक्तं भैरवाख्यं च रन्ध्रकम् || ४-७५ ||

शक्तिपात्रं च दशमं वीरपात्रं शिवाभिधम् |
ततः श्रीयोगिनीपात्रं सूर्ययसंख्याभिधं भवेत् || ४-७६ ||

नव वै बलिपात्राणि सकलादिप्रभेदतः |
बल्यर्पणाभिधं पात्रं सकलं परिकीर्त्तितम् || ४-७७ ||

निष्कलानि महेशानि वटुकादीनि सिद्धयः |
वटुको योगिनीक्षेत्रं गणपाः परमेश्वरि || ४-७८ ||

सर्वभूतानि देवेशि ताराक्षोभ्यस्तथैव च |
पाद्यत्रयं तथा देवि प्रोक्तमाचमनीयकम् || ४-७९ ||

अर्घ्यपात्रत्रयं देवि मधुपर्के त्रयं भवेत् |
प्. ४८) पञ्चामृते पञ्चकं च स्नानार्थं गुणसंख्यकम् || ४-
८० ||

ततस्तु प्रोक्षणीपात्रं करक्षालनजं ततः |
गन्धपात्रं पुष्पपात्रं ततो नैवेद्यपात्रकम् || ४-८१ ||

शुद्धोदकाभिधं पात्रं भोगात्मपात्रकं ततः |
ततः पाचकपात्रं तु ततो नीराजनादिकम् || ४-८२ ||

स्थानीयपीठपात्रं च दीपपात्रचतुष्टयम् |
घृततैले दक्षवामे सौगन्ध्यमदने तथा || ४-८३ ||

पात्राणां च चतुःषष्टिः संख्या प्रोक्ता तु केरले |
काश्मीरे पीठमेवं स्यात् कलासंख्यानि वै शृणु || ४-८४ ||

दिव्योत्तमोत्तमौ प्रोक्तौ सद्यः सिद्धिकरौ परौ |
अथ षोडशपात्राणि शृणुष्व परमेश्वरि || ४-८५ ||

सामान्यार्घ्यं विशेषार्घ्यं श्रीपीठं गुरुपात्रकम् |
भैरवाख्यं पञ्चमं तु वीरपात्रं रसाभिधम् || ४-८६ ||

शक्तिपात्रं योगिनीं च बलिपाद्ये तथैव च |
आचमनीयाख्यपात्रं चार्घ्यपात्र तथैव च || ४-८७ ||

मधुपर्काभिधं पात्रं पञ्चामृतमनन्तरम् |
स्नानपात्रं हस्तशुद्धिपात्रं च प्रोक्षणीं तथा || ४-८८ ||

पात्रं षोडशकं प्रोक्तं केरले पश्चिमेऽपि च |
मधुपर्कोत्तरं देवि शङ्खेति कौलिकेऽपि च || ४-८९ || 

चिदानन्दसम्प्रदाये शृणु पात्राणि पार्वति |
सामान्यं च विशेषं च कलशं गुरुपात्रकम् || ४-९० ||

भोगपात्रं शक्तिपात्रं योगिनीवीरपात्रके |
बलिपाद्याचमनीयं च अर्घ्यस्नानाभिधं प्रिये || ४-९१ ||

प्. ४९) देवीशङ्खेति देवेशि पात्राण्येवं तु षोडश |
अथवा कलशं शङ्खं शक्तिपात्रत्रयं भवेत् || ४-९२ ||

श्रीगुरुभोगपात्राणि त्रिषु पात्रेष्वयं विधिः |
आनन्दाख्ये मते देवि पात्राणि कीर्त्तितानि च || ४-९३ ||

सामान्यार्घ्यो विशेषार्घ्यो घटः श्रिगुरुभोजनात् |
शक्तिपात्रं योगिनी च वीरपात्रं बलिस्तथा || ४-९४ ||

पाद्यमाचमनीयं च भोगचाराभिधे भवेत् |
देवीपात्रं श्रीगुरुश्च भोगश्च योगिनी तथा || ४-९५ ||

बलिपात्रं शक्तिपात्रं वीरपात्रं तथैव च |
तथाचमनपात्रं च चिदानन्देष्वयं विधिः || ४-९६ ||

देवीगुरुभोगपात्रं योगिनीब्रह्मशक्तिजम् |
सिद्धचैतन्यमार्गस्य पात्राणि परमेश्वरि || ४-९७ ||

योगिनीवीरपाद्यादि पंचचक्रमते भवेत् |
आनन्दवीरदेवस्य क्रमः प्रोक्तो महेश्वरि || ४-९८ ||

सामान्यार्थ्यो विशेषार्घ्यः कलशो गुरुभैरवः |
एते सर्वादौ संप्रोक्ताः सामान्यपरिभाषया || ४-९९ ||

बलिः पाद्याचमनीये च अर्घ्येति नव पार्वति |
पंचमानन्दनाथस्य मार्गः प्रोक्तो मया तव || ४-१०० ||

पंचकं भोगशक्ती च विश्वरूपाभिधे भवेत् |
देवीगुरुभोगशक्तियोगिनीवीरपात्रकम् || ४-१०१ ||

बलिः पाद्याचमनीये च अर्घ्येति योगरूपजे |
सृष्टिसंहारमार्गेण परिवर्तक्रमेण च || ४-१०२ ||

ओड्यानं चतुरस्रं च कामरूपं च वर्त्तुलम् |
प्. ५०) जालन्धरं त्वर्द्धचन्द्रं त्र्यस्रः पूर्णगिरिर्भवेत् || ४-१०३ 
||

शङ्खमंत्र भोगपूजाबलिपात्राणि पंच च |
स्वदक्षिणादिवामान्तं संस्थाप्य पूजयेच्छिवाम् || ४-१०४ ||

कुलनाथमतं प्रोक्तं भैरवस्य मतं शृणु |
स्ववामभागे देवेशि अर्घ्यादिस्थापनक्रियाम् || ४-१०५ ||

पाद्यार्घ्याचमनीयानि सामान्यार्घ्यविशेषकम् |
सामान्यार्घघटो देवि श्रीपात्रं देवताग्रके || ४-१०६ ||

स्ववामे कलशस्याङ्के मधुपर्को महेश्वरि |
तद्दक्षिण आचमनीयं पाद्यं यत्नेन संचरेत् || ४-१०७ ||

निवापाख्यमतं प्रोक्तं संक्षेपेण महेश्वरि |
अथ वक्ष्यामि देवेशि शम्भुनाथमतं शृणु || ४-१०८ ||

आदौ कुम्भं तथा शङ्खं श्रीपात्रं शक्तिपात्रकम् |
गुरुपात्रं भोगपात्रं बलिपाद्यादिपात्रकम् || ४-१०९ ||

योगिनीवीर पात्रं च वामावर्तक्रमेण च |
सामान्यार्घ्यघटं चैव श्रीपात्रं तदनन्तरम् || ४-११० ||

श्रीपात्रघटयोर्मध्ये सर्वपात्राणि पातयेत् |
गुरुपात्रं घटस्यान्ते तदन्ते भोगपात्रकम् || ४-१११ ||

तदन्ते शक्तिपात्रं च योगिनीनां तु पात्रकम् |
तदन्ते वीरपात्रं च तदन्ते बलिपात्रकम् || ४-११२ ||

पाद्यं चाचमनीयञ्च तदन्ते चार्घ्यपात्रकम् |
पुनराचमनीयं च मधुपर्कस्तथैव च || ४-११३ ||

स्नानीयं प्रोक्षणी चेति काश्मीराख्ये कलाभिधाः |
करक्षालनजं चैव तथा पञ्चामृतेति च || ४-११४ ||

तदाष्टादश पात्राणि काश्मीराख्यमते शिवे |
प्. ५१) सामान्यार्घ्यविशेषार्घ्यो श्रीघटः परमेश्वरि || ४-११५ ||

घटान्ते गुरुपात्रं च तदन्ते भैरवाभिधम् |
शक्तिपात्रं ततः प्रोक्तं वीरपात्रं ततः शिवे || ४-११६ ||

बलिपात्रं योगिनां च पानपात्रं तथैव च |
भोगपात्रं च देवेशि नव पात्राणि पार्वति || ४-११७ ||

पाद्यादीनि महेशानि सामान्यत्वेन पश्चिमे |
तद्दक्षिणे पाद्यपात्रमर्घ्यमाचमनीयकम् || ४-११८ ||

प्रोक्षणीति महेशानि स्थापयेदाद्यवत् शिव |
गुरुपात्रं तत्पदाभ्यां भैरवं बटुकेन च || ४-११९ ||

शक्तिपात्रं भुवनेश्या वीरपात्रं शिवेन च |
बलिपात्रं गणेशाद्यैर्योगिन्यां तन्मनुर्भवेत् || ४-१२० ||

अन्यानि प्रणवेनैवं सर्वपात्रेष्वयं विधिः |
विशेषार्घ्येण दिव्यौघान् गुरुपात्रे गुरून् यजेत् || ४-१२१ ||

पुरुषं भैरवेणैवं श्रीपात्रेणाऽमृतेश्वरि |
मूलदेवीपदे देवी प्रोक्ता तु मूलशारदा || ४-१२२ ||

आनन्दभैरवं देवं भैरवेन प्रतर्पयेत् |
बलिना तु गणेशादीन् योगिन्या योगिनीं शिवे || ४-१२३ ||

हृदि देवीं विशेषेण श्रीपात्रेण तु सावृतिम् |
विशेषेण हृदा प्रोक्तः प्रोत्सर्गः श्रीजलेन च || ४-१२४ ||

अन्येषां चैव सामान्यपात्रेण परमेश्वरि |
वीरपात्रेण लोकेशाः शक्त्या ब्राह्म्यादिमातरः || ४-१२५ ||

विशेषपात्राद्या पूजा सा पूजा सर्वतोत्तमा |
प्रत्यावृत्तौ महेशानि देवताभ्यो निवेदनम् || ४-१२६ ||

प्. ५२) प्राणायामप्रमाणं च षडङ्गध्यानके ततः |
पुनरावरणं पूज्यं पञ्च षोडश वै दश || ४-१२७ ||

जपं कृत्वा सन्निवेद्य प्राणायामादिपूर्वकम् |
पुनरावरणं पूज्यं प्रोक्तमावरणक्रमः || ४-१२८ ||

एवं क्रमेण देवेशि सर्वावृतिं प्रपूजयेत् |
प्रत्यावृत्तो प्रोक्तमुद्रां दर्शयेद्विधिपूर्वकम् || ४-१२९ ||

अनुक्तमुद्रावरणे तदायुधमयी भवेत् |
संघट्टना योनिमुद्रा खेचरी च तदायुधा || ४-१३० ||

यदावरणसंक्षेपस्तदावरणमयी च सा |
विस्तारश्चेत् महेशानि संघट्टाद्यास्तदन्तकाः || ४-१३१ ||

पुनः पुष्पाञ्जलिं दत्त्वा सायुधेति सवाहना |
सशक्ती च समुद्रा च ससिद्धी च समुच्चरेत् || ४-१३२ ||

सम्प्रदायत्रयेऽपि स्यात्काण्डानुसमयो ह्यहम् |
सामान्यार्घ्यघटे देवि विशेषार्घ्यस्तृतीयकः || ४-१३३ ||

पात्रत्रयक्रमेणैव पूजनं वा भवेत् शिवे |
सामान्यं च विशेषं च श्रीघटश्च तृतीयकः || ४-१३४ ||

केवलं तु विशेषेण पूजनं तु महेश्वरि |
गौडमार्गे महेशानि पात्राणां निर्णयं शृणु || ४-१३५ ||

सामान्यं द्वितयं देवि द्वारदेशान्तमार्गतः |
देवाग्रे तु विशेषार्घ्यो घटान्ते गुरुपात्रकम् || ४-१३६ ||

श्रीपात्रसंज्ञा देवेशि विशेषार्घ्ये प्रकीर्तिता |
भोगपात्रं ततो देवि शक्तिपात्रं ततः शिवे || ४-१३७ ||

योगिनीवीरपात्रे तु बलिपात्रं ततः शिवे |
प्. ५३) आचमनीयं महेशानि प्रोक्तमन्यद्विशेषतः || ४-१३८ ||

अर्घ्यत्रयं गुरोः पात्रं भैरवीपात्रकं ततः |
शक्तिपात्रं योगिनी च बलिपात्रं ततः शिवे || ४-१३९ ||

अर्घ्यस्य त्रीणि पात्राणि पाद्यस्यापि त्रयं भवेत् |
आचमने त्रयं देवि मधुपर्कस्ततः शिवे || ४-१४० ||

स्नानीयं करशुद्धिश्च यजुर्गौडे विधिः स्मृतः |
स्वदक्षे प्रोक्षणीपात्रं आदायाद्भिः प्रपूरयेत् || ४-१४१ ||

किंचिदर्घ्याम्बु संगृह्य प्रोक्षण्यम्भसि योजयेत् |
ततः साधारकं पात्रं पुरतः स्थापयेद्बुधः || ४-१४२ ||

तत्पार्श्वे पाद्यदानं च तत्पार्श्वे चार्घ्यदानकम् |
आचमनीयं च तत्पार्श्वे वामे तु मधुपर्ककम् || ४-१४३ ||

पुनराचमनीयं च स्नानीयं तत् क्रमान्न्यसेत् |
गन्धपुष्पं तथा दक्षे पृष्ठे तु करक्षालनम् || ४-१४४ ||

स्ववामे स्थापयेत् कुम्भं वामहस्तेन धारयेत् |
ओं आ/ इति च मन्त्रेण पार्श्वे धृत्वा च तज्जलम् || ४-१४५ ||

नु क्षौर इति मन्त्रेण देवतीर्थेन संस्पृशेत् |
आत्मानं यागवस्तूनि गन्धपुष्पादिकानि च || ४-१४६ ||

प्रोक्षयेत् प्रोक्षणीतोयैर्गायत्र्या मूलमन्त्रतः |
साध्यसाधकयोर्मध्ये षट्त्रिंशदङ्गुलं भवेत् || ४-१४७ ||

द्वादशाङ्गुलमूर्द्ध्वं च अधोभागे तथाङ्गुलम् |
द्वादशाङ्गुलमध्यस्य तत्र संस्थापयेद्बुधः || ४-१४८ ||

आत्मनः पुरतो वामे त्रिकोणं विलिखेद्भुवि |
सार्धद्वादश वै देवि चार्घ्यार्थं द्वादश प्रिये || ४-१४९ ||

प्. ५४) आराधनं स्थापनं च पूजनं पूरणं तथा |
गन्धपुष्पे मण्डलस्य विन्यासः पुष्पसंश्रयः || ४-१५० ||

अमृतीकरणं पात्रं प्रतिपत्तिरियन्नव |
सामगौडे विधिरयं संक्षेपेण प्रकाशितः || ४-१५१ ||

पात्राणां विंशतिः शिवे सामगौडे विधिः शिवे |
आद्यत्रयं गुरुर्भोगः शक्तिश्च योगिनी शिवे || ४-१५२ ||

वीरपात्रं बलिपात्रं पाद्यार्घ्याचमनीयकम् |
करक्षालनपात्रं च मूलानां च प्रवर्तकम् || ४-१५३ ||

सामान्यार्घ्यादाचमान्तमर्घ्यं च करशुद्धिजम् |
उच्छिष्टबलिपात्रं च बलिपात्राणि सप्त च || ४-१५४ ||

अथ पाचकपात्रं च क्रूरगौडे विधिः शिवे |
एकविंशतिपात्राणि गौडे चैवात्र सन्ति च || ४-१५५ ||

शाक्ते प्रोक्तमिदं देवि वीरशाक्ते तु शङ्करि |
शङ्खं न मुख्यं देवेशि शैवे शाक्ते न कारयेत् || ४-१५६ ||

लोक सन्दर्शनार्थं तु शङ्खस्य स्थापनं चरेत् |
शैवे पङ्क्तिक्रमेणैव पात्राणां स्थापनं चरेत् || ४-१५७ ||

सामान्यार्घ्यो विशेषश्च घटश्च पाद्यपात्रकः |
आचमनीयं तथार्घ्यं च पुनराचमनीयकम् || ४-१५८ ||

मधुपर्कामृते देवि स्नानीयं प्रोक्षणी तथा |
शक्तियुक्तो यदा शम्भुस्तदा कलशपूजनम् || ४-१५९ ||

नो चेत्तु जलवत् स्थाप्य पूज्यो वैदिककर्मणा |
पूर्णदीक्षाप्रयुक्तश्चेच्छक्तिपात्रादिकं चरेत् || ४-१६० ||

प्. ५५) बिल्वपात्रेण देवेशि विश्वामित्रेण वाचरेत् |
वैष्णवे तु महेशानि पुरः सामान्यपात्रकम् || ४-१६१ ||

शङ्खपात्रं वामभागे स्वस्य देवस्य पार्वति |
पूजाद्रव्यं दक्षभागे तन्मध्ये परमेश्वरम् || ४-१६२ ||

वैष्णवे देवदक्षे तु शङ्खं तद्दिक्षु पार्वति |
पाद्यार्घ्याचमनीयं च मधुपर्कं क्रमाद्भवेत् || ४-१६३ ||

तदुदकषट्पात्रं च जलसंस्थापनाय च |
सिद्धकल्पितदिङ्मार्गाद्वामदक्षे घटो भवेत् || ४-१६४ ||

शक्तियुक्तवैष्णवस्य प्रोक्तमेतन्मया तव |
अयुक्तस्य महेशानि न सामान्यघटो भवेत् || ४-१६५ ||

विशेषदीक्षितश्चेत्स्याच्छक्तिवीरादि कारयेत् |
शैवेपि स्वस्य दक्षात्तु सामान्यात्प्रोक्षणीति च || ४-१६६ ||

तदन्ते स्थापयेद्देवि सौरे शृणु महेश्वरि |
सौरे गौडे च सामान्याद्द्वावर्ष्यौ सूर्यगोचरौ || ४-१६७ ||

विशेषात् प्रोक्षण्यन्तं च स्थापयेत्परमेश्वरि |
जैने बौद्धे तु तारावद्भैरवे कालिकाविधिः || ४-१६८ ||

दर्शनायतने देवि विशेषार्घ्यघटादिकम् |
प्रोक्षण्यंतं समासाद्य केरलादिक्रमेण च || ४-१६९ || 

गणेशे चोभयं देवि शङ्खस्त्वाचमने भवेत् |
सामान्यार्घ्ये भवेद्वारि सामान्यं च विशेषकम् || ४-१७० ||

श्रीपात्रमिति देवेशि चार्घ्ये स्वायंभुवेऽपि च |
गणेशवत्प्रकर्तव्यं नान्यथा शाङ्करं वचः || ४-१७१ ||

सर्वत्र शक्तियोगैश्च शाक्तवत् परमेश्वरि |
प्. ५६) वामावर्त्तक्रमेणैव गौडे कौले तु पात्रकम् || ४-१७२ ||

काश्मीरे दक्षवदने केरले मण्डलक्रमात् |
केवलं शङ्खमात्रेण केरले चरितार्थता || ४-१७३ ||

पूजोपकरणं दक्षे पृष्ठे नैवेद्यमेव च |
करक्षालनपात्रं तु स्वपृष्ठे परिकीर्त्तितम् || ४-१७४ ||

घृतदीपो भवेद्दक्षे तैलदीपो हि वामतः |
त्रिकोणाकारतो वापि वह्निचक्रक्रमेण च || ४-१७५ ||

मेधादीक्षाविधौ देवि स्थापनं परिकीर्तितम् |
सर्वपात्राणि संस्थाप्य स्ववामे तु घटोत्तरे || ४-१७६ ||

घटस्य तु मुखं देवि परितः परिकीर्त्तितम् |
शङ्खस्य देवी शङ्खस्य मुखे तु देवताग्रतः || ४-१७७ ||

पूजयामि तर्पयामि नमोऽन्तं केरले मतम् |
तर्पयामि पूजयामि नमः काश्मीरगोचरः || ४-१७८ ||

हृदयस्यास्य योगे तु साम्राट्केरल ईरितः |
पूजयामि नमो देवि तर्पयामि नमस्तथा ||| ४-१७९ ||

आदिकेरलसाम्राज्ये महत्पूर्वादि कीर्त्तितम् |
नमः पूजा तर्पणे तु केरले परमेश्वरि || ४-१८० ||

पूर्णानन्दश्चिदानन्दो बोधानन्दः प्रकीर्त्तितः |
अष्टौ भेदा महेशानि हृदाद्यन्तप्रयोगतः || ४-१८१ ||

मध्ययोगादपि शिवे सभेदाः परिकीर्त्तिताः |
आदौ मध्ये तथा चान्ते बलिदानं तु गौडके || ४-१८२ ||

आदौ च बलिदानं च काश्मीरे परिकीर्त्तितम् |
अन्ते बलिः केरले तु केवलं तर्पणं यदि || ४-१८३ ||

प्. ५७) विलासाख्यस्तदा देवि पूजनं तर्पणं च वा |
विश्वरूपविधौ देवि केरले पूजने सति || ४-१८४ ||

श्रीपूर्वा पादुका वापि केवलापादुकापि वा |
तद्देवतातर्पणं वा ह्रस्वं दीर्घं च वा प्रिये || ४-१८५ ||

सबिन्दुं वा महेशानि संपूर्णं वा समाचरेत् |
चीनमार्गेऽपि तारिण्यां मंजुघोषेऽपि पार्वति || ४-१८६ ||

वज्रपुष्पं प्रतीच्छेति स्वाहान्तेन प्रपूजनम् |
वामावर्त्तक्रमेणैव दक्षवामक्रमेण च || ४-१८७ ||

केवलं दक्षावर्त्तेन केवलं वामहस्ततः |
भेदाष्टत्रिंशतिः शिवे कीर्त्तितः परमेश्वरि || ४-१८८ ||

केवलानन्दयोगेन केवलानन्दयोगतः |
आनन्दनाथयोगेन नाथानन्दक्रमेण च || ४-१८९ ||

सिद्धमानवदिव्यादिप्रज्ञाचैतन्यबोधतः |
विलासक्रमयोगेन तथा सरस्वतीक्रमात् || ४-१९० ||

वक्ष्यमाणक्रमेणैव भेदबाहुल्यमीरितम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं विशेषः कथ्यते प्रिये || ४-१९१ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे पात्रनिर्णयकथनं नाम 
चतुर्थः पटलः || ४ ||





पञ्चमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते शृणु पार्वति || ५-१ ||

सद्ब्रह्मवासनां कृत्वा पूर्वं परशिवस्थिता |
ध्यानस्य संश्रुतिर्जाता सा ब्रह्मवासनागता || ५-२ ||

यदारभ्य परं रूपं विज्ञानं सुमनोहरम् |
रूपं धृतं महेशानि तदारभ्य प्रपंचता || ५-३ ||

यदि कादिमतं चैकं वर्त्तते परसुन्दरि |
तदा पुमांसः सर्वेऽपि महाकालस्वरूपिणः || ५-४ ||

सर्वाः स्त्रियो महेशानि कालीतारामयाः स्मृताः |
एवं बुद्धिर्यदा चेत्स्यान्नहि संसारकल्पना || ५-५ ||

संसारोत्पत्तिकार्ययार्थं प्रपञ्चोऽयं विनिर्मितः |
शाक्तं शैवं गाणपत्यं वैष्णवं सौरबौद्धकम् || ५-६ ||

एवं क्रमेण देवेशि मतमेतद्विनिर्मितम् |
मतानि बहुसंख्यानि तदारभ्य महेश्वरि || ५-७ ||

संजातानि महेशानि प्रपञ्चार्थं हि निश्चितम् |
अम्भोधिर्जलधिश्चैव समुद्रः सागरो यथा || ५-८ ||

यथा एते तु पर्ययायास्तथैतानि मतानि च |
प्. ५९) वैदिके शक्तिनिन्दा च शैवे वैष्णवनिन्दनम् || ५-९ ||

वैष्णवे गणनिन्दा च गाणपे सौरनिन्दनम् |
सौरे चान्द्रस्य निन्दा च चान्द्रे बौद्धस्य निन्दनम् || ५-१० ||

स्वायम्भुवस्य निन्दा च बौद्धमार्गे महेश्वरि |
सौभर्यां चीननिन्दा च चीने जैनस्य निन्दनम् || ५-११ ||

पौराणे जैननिन्दा च जैने पौराणनिन्दनम् |
पौराणे मन्त्रशास्त्रस्य निन्दनं परमेश्वरि || ५-१२ ||

धर्मशास्त्रे महेशानि तथा कौलिकनिन्दनम् |
एवं भिन्नमतान्येवं संजातानि महेश्वरि || ५-१३ ||

वेदानां शास्त्रबाहुल्यं प्रपंचार्थं महेश्वरि |
एवं निन्दासमापन्ने भेदे जाते महेश्वरि || ५-१४ ||

नैकत्र तु मनो लग्नं कस्यचित्परमेश्वरि |
सर्वत्रान्योन्यनिन्दा च तदैक्यं न प्रजायते || ५-१५ ||

तदैक्यस्य सुसिद्ध्यर्थं प्रपंचार्थं प्रकीर्त्तितम् |
भीन्नं भीन्नं प्रशंसन्ति निन्दन्ति च परस्परम् || ५-१६ ||

न विद्यासिद्धिमाप्नोति संभ्रमन्ति पिशाचवत् |
अन्योन्यैर्यदि निन्दा न तदैक्यं च प्रजायते || ५-१७ ||

तदैक्यस्य सुसिद्ध्यर्थं कालिकां तारिणीं यजेत् |
पुनर्वै दैत्यनाशाय भक्तानुग्रहणाय च || ५-१८ ||

सुन्दरं क्रूरमत्युग्रं रूपं संबिभ्रती शिवा |
रूपमेतत् प्रपंचार्थं कीर्त्तितं तु मया तव || ५-१९ ||

पुराणन्यायमीमांसासांख्यपातञ्जलस्तथा |
वेदान्तो व्याकृतिर्देवि धर्मशास्त्राङ्गमिश्रिताः || ५-२० ||

प्. ६०) छन्दो ज्योतिर्वैद्यकादि विद्या एताश्चतुर्द्दश |
प्रपञ्चार्थं मया प्रोक्तमेकत्वं परिणामजे || ५-२१ ||

प्रकृतं कथ्यते देवि शृणु सावहिता भव |
चतुर्वेदेश्वरी प्रोक्ता श्रीमहाभवतारिणी || ५-२२ ||

अथर्ववेदाधिष्ठात्री श्रीमहाकालिका परा |
विना कालीं विना तारां नाथर्वणविधिः क्वचित् || ५-२३ ||

केरले कालिका प्रोक्ता काश्मीरे त्रिपुरा मता |
गौडे तारेति संप्रोक्ता सैव लोकोत्तरा भवेत् || ५-२४ ||

हादौ त्रितयमेतद्धि संक्षेपेण प्रकीर्त्तितम् |
अथ कादौ केरले तु त्रिपुरा सा प्रकीर्त्तिता || ५-२५ ||

काश्मीरे तारिणी बाला गौडे काली प्रकीर्त्तिता |
शिवदेवी परा जाता दक्षिणामूर्त्तिभेदतः || ५-२६ ||

अथानन्दभैरवाख्यमतभेदेन पार्वति |
देवीसकाशाद्या प्राप्ता स्वगुर्वन्तं तु शक्तितः || ५-२७ ||

शक्तेः परम्परा या तु न विच्छिन्ना महेश्वरि |
तन्नामाज्ञाक्रमेणैव ज्ञेया देवी परंपरा || ५-२८ ||

शम्भोः सकाशाद्या प्राप्ता स्वगुर्वन्तं महेश्वरि |
तन्नामाज्ञाक्रमेणैव सा शिवस्य परपरा || ५-२९ ||

दक्षिणामूर्त्तितो देवि स्वगुर्वन्तक्रमेण च |
तन्नामाज्ञाक्रमेणैव सा वै तस्य परंपरा || ५-३० ||

अविच्छिन्ना यदा सा वै चतुःशङ्करयोगतः |
तदान्यः सम्प्रदायो हि भविष्यति महेश्वरि || ५-३१ ||

केरलश्चैव काश्मीरो गौडश्चैव तृतीयकः |
प्. ६१) चतुर्णामपि देवेशि त्रितयं तिष्ठति प्रिये || ५-३२ ||

गृह्णामि च प्रगृह्णीयात् विलासे पानकर्म्म च |
जुहोमि च जुषस्वेति केरले पानकर्म च || ५-३३ ||

होष्यामि प्रजुषस्वेति काश्मीरे पानमीरितम् |
सदा मत्तो भवेन्नाथो विद्यासिद्धादिपानतः || ५-३४ ||

अनुक्रमेण त्रितये पूजानन्दी यदा नरः |
नन्दनाथी च संप्रोक्तस्तद्रूपो यस्तु मानवः || ५-३५ ||

महानन्दाभिधः प्रोक्तो गौडे पानक्रमं शृणु |
वामहस्तात् पानपूजा क्रमाद्वामी प्रकीर्त्तितः || ५-३६ ||

दक्षहस्तात् पानयोगाद्वामहस्तप्रतर्पणात् |
दक्षहस्तात्पूजनाद्धि कौल इत्यभिधीयते || ५-३७ ||

केवलं दक्षहस्तेन पूजनाद्दक्षिणाभिधः |
स एव केरलः प्रोक्तः शुद्धमार्गः प्रकीर्त्तितः || ५-३८ ||

दक्षिणामूर्त्तिभेदे तु दिव्यौघादित्रयं भवेत् |
तद्भेदेन त्रिभेदत्वं प्रत्येकं नवभेदता || ५-३९ ||

आनन्दभैरवमते पञ्चाशीतिगुरुक्रमः |
दिव्यसिद्धमानवादि पञ्चाशीतिः प्रकीर्त्तितः || ५-४० ||

प्रत्येकं त्रितयत्वेन सप्तसप्तक्रमेण तु |
पञ्चषष्ठी तु संप्रोक्ता नामाज्ञा तत्क्रमेण च || ५-४१ ||

नवनाथक्रमेणैव नव भेदा भवन्ति च |
चतुरशीतिसिद्धानां क्रमदीक्षाप्रभेदतः || ५-४२ ||

चतुरशीतिभेदाश्च तन्नामाज्ञाक्रमेण च |
ऋणं धनं च विज्ञाय नामाज्ञां दापयेद्गुरुः || ५-४३ ||

प्. ६२) ऋणचक्रं प्रवक्ष्यामि षड्भेदेनापि पार्वति |
साध्यार्ण साधकार्णादि व्यञ्जनस्वरभेदतः || ५-४४ ||

तावदङ्कास्तु संग्राह्या मातृकागणनाक्रमात् |
साध्यनामत्रिगुणितं साधकेन समन्वितम् || ५-४५ ||

सप्तभिस्तु हरेद्भागं तदन्यद्विपरीतकम् |
पूर्वाङ्कवैपरीत्येन ऋणिधनविशोधनम् || ५-४६ ||

यस्याधिकाङ्को देवेशि स एव हि ऋणी मतः |
न्यूनाङ्को यस्य देवेशि स धनी परिकीर्त्तितः || ५-४७ ||

साधकस्य धनित्वं च विद्यायास्तु ऋणित्वकम् |
गुणनं निर्धनं वापि त्रिभिर्वा सप्तभिश्च वा || ५-४८ ||

त्रिसप्तव्यत्ययत्वेन नियमः परिकीर्त्तितः |
यत्र द्वाभ्यां वर्द्धनं तु गजैस्तत्र तु भेदनम् || ५-४९ ||

शून्यं दृष्ट्वा न भागोऽस्ति संक्षेपादिदमीरितम् |
वर्धनं तु त्रिभिर्यत्र सप्तभिर्भेदनं ततः || ५-५० ||

यत्राष्टभिर्भेदनं तु तत्र द्वाभ्यां तु वर्धनम् |
मन्त्रसाधकयोर्वर्णान् गणनाविधिपूर्वकम् || ५-५१ ||

भिन्नान् कृत्वाऽथवा देवि स्वरव्यञ्जनभेदतः |
साध्यनामद्विगुणितं साधकेन समन्वितम् || ५-५२ ||

अग्निभिस्तु हरेद्भागं तदन्यद्विपरीतकम् |
मन्त्रसाधकवर्णानां पञ्चाशन्मातृकाक्रमात् || ५-५३ ||

कियत्तमो भवेद्वर्णस्तावदङ्कांस्तु संहरेत् |
स्वरव्यञ्जनभेदेन अथवा वर्णमात्रकम् || ५-५४ ||

तावदङ्कास्तु कर्त्तव्या वर्णानामुभयोरपि |
प्. ६३) मंत्रार्णान् त्रिगुणीकृत्य साधकेन समन्वितम् || ५-५५ ||

सप्तभिस्तु हरेद्भागं तदन्यद्विपरीतकम् |
अन्यत्र तु प्रकरणात् गुणनं भाजनं भवेत् || ५-५६ ||

इष्टाङ्कत्वेन गुणनं भाजनं चात्र कीर्त्तितम् |
यथाङ्कक्रमयोगेन कीर्त्तितं तु मया तव || ५-५७ ||

नामाक्षरं समारभ्य यावन्मन्त्रादिमाक्षरम् |
त्रिधा कृत्वा स्वरैर्भिद्यात्तदन्यद्विपरीतकम् || ५-५८ ||

मन्त्राद्यक्षरमारभ्य यावन्नामाक्षरं शिवे |
सप्त कृत्वा त्रिधा भिद्यात्तदन्यद्विपरीतकम् || ५-५९ ||

मातृकावैपरीत्येन मंत्रं नामाक्षरात्मकम् |
त्रिधा कृत्वा त्रिभिर्हत्वा मंत्रराशिरियं भवेत् || ५-६० ||

अन्यानि ऋणचक्राणि कीर्त्तितानि मया तव |
भक्तिरूपं ऋणं देवि यथावदवधारय || ५-६१ ||

कोटितंत्रेषु गुप्तं च तदद्य प्रकटीकृतम् |
पूर्वसेवानुषङ्गेण भक्तिर्यत्र दृढा भवेत् || ५-६२ ||

स मंत्रस्तु ऋणी ज्ञेयो भक्तिरूपं ऋणं प्रिये |
नो चेद्भक्तिः कथं देवि भक्तिरूपं ऋणं प्रिये || ५-६३ ||

इति क्रमेण संप्रोक्तं ऋणिधनविशोधनम् |
ऋणं धनं च विज्ञाय नाम दद्यान्महेश्वरि || ५-६४ ||

अन्यथा नामदाने तु नामानुरूपकं फलम् |
न भवेत्परमेशानि भ्रष्टो भवति साधकः || ५-६५ ||

स मूर्खस्त्वं न जानाति देवे द्वेषपरः कलौ |
सर्वमेवं तु विज्ञाय नामाज्ञां दापयेद्गुरुः || ५-६६ ||

प्. ६४) दिव्यसिद्धमानवे तु फलं च उत्तरोत्तरम् |


श्रीदेव्युवाच |


नामदानं कथं कार्ययं दर्शनेष्वपि षट्स्वपि || ५-६७ ||

षडाम्नायेषु देवेश तथा शाम्भवयुग्मके |
पञ्चाम्नाये तथा वेदाम्नाये च परमेश्वर || ५-६८ ||

मेधासाम्राज्यदिव्यान्तःसाम्राज्येन महेश्वर |
नामदानं कथं कार्यं तन्मे कथय शङ्कर || ५-६९ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं तु त्वया संपृच्छयते शिवे |
अहं जानामि सा काली तारा जानाति नेतराः || ५-७० ||

ओघाः किंचिच्च जानन्ति तत्रापि दिव्यरूपिणः |
सर्वथा गोप्यतां देवि न वाच्यं यस्य कस्यचित् || ५-७१ ||

षट्चक्रं तत्र संप्रोक्तं चतुःसंज्ञाविधायकम् |
प्रथमे वर्णवेधोऽस्ति स्वरवेधो द्वितीयके || ५-७२ ||

तृतीये शून्यवेधोऽस्ति चतुर्थे कूटवेधता |
पञ्चमे गणवेधोऽस्ति षष्ठे चक्रेण किंचन || ५-७३ ||

षट्चक्राणि महेशानि चक्राण्यन्यान्यपि प्रिये |
अन्यानि पञ्चचक्राणि एवं रुद्रविधानि च || ५-७४ ||

तत्र षट्चक्रमध्ये तु साध्यसिद्धं सुसिद्धकम् |
दैवतं च पराख्यं च देवतादर्शनाभिधम् || ५-७५ ||

देवतादर्शनाख्येन नाम दद्यान्महेश्वरि |
ओघत्रयस्थं यन्नाम साधकस्य तथैव च || ५-७६ ||

प्. ६५) प्रसिद्धं नाम गृह्णीयात् प्रसुप्तो येन जागृयात् |
नामाद्यक्षरमारभ्य यावन्मंत्रादिमाक्षरम् || ५-७७ ||

त्रिगुणीकृत्य देवेशि स्वरव्यञ्जनभेदतः |
मातृकागणनात्वेन यावदङ्को भवेच्छिवे || ५-७८ ||

एकीकृत्य साधकार्णे मिश्रितं सप्तधा हरेत् |
नामराशिरियं प्रोक्ता मंत्रराशिरतोऽन्यथा || ५-७९ ||

ऋणिनामप्रदेयं च सुन्दरं सुमनोहरम् |
दिव्यौघनाम भाग्येन गुरुणा दीयते यदि || ५-८० ||

सिद्धौघनाम देवेशि भाग्येन सिद्धिकारकम् |
मानवौघाभिधं नाम ऋणी भाग्येन लभ्यते || ५-८१ ||

गुरुणालोकितः शिष्यः शिष्येणालोकितो गुरुः |
ऋणिनामप्रदानेन मंत्रदोषनिवृत्तता || ५-८२ ||

पूर्णाभिषेकदीक्षायां नाम चैव प्रदापयेत् |
मेधादीक्षादिसाम्राज्यदिव्यसाम्राज्यगोचरम् || ५-८३ ||

नाम देयं महेशानि सुन्दरं कल्पितं च वा |
आदौ प्रसिद्धनाम स्यादलाभे कल्पितं च वा || ५-८४ ||

मंत्रारूढं च वा नाम विद्याढ्यं वा महेश्वरि |
अन्यत्तद्दिन-ऋक्षाक्तमुदयार्णक्रमेण च || ५-८५ ||

अथोदयार्णनित्याक्तं कालनित्याक्रमेण च |
प्रोक्तं तद्युगनित्याक्तं वर्षनित्याक्रमेण च || ५-८६ ||

तदावरणनित्याक्तं संप्रदायक्रमेण च |
काश्मीराख्ये सम्प्रदाये तद्विद्यामंत्रकल्पितम् || ५-८७ ||

गौडे कालान्तकं नाम केरले सर्वगोचरम् |
परस्परं विशोध्याथ नाम दद्यान्महेश्वरि || ५-८८ ||

प्. ६६) नाथाक्तं चाथ सिद्धाक्तं पूर्वपञ्चकयोगतः |
यदेव तु ऋणी भूयात्तदेव वरनायकम् || ५-८९ ||

ओघत्रयं महेशानि चोत्तरोत्तरसिद्धिदम् |
दिव्यौघे चेत्समायाति दिव्यरूपः स जायते || ५-९० ||

सिद्धौघे चेत्समायाति सिद्धरूपसुसिद्धिदः |
मानवौघे किन्नरेशः शाक्तशास्त्रे त्विदं भवेत् || ५-९१ ||


श्रीदेव्युवाच |


शाक्ताख्ये तु महादेव कथं नाम प्रदीयते |


श्रीशिव उवाच |


वैष्णवे गाणपत्ये च शैवे स्वायंभुवे तथा || ५-९२ ||

चान्द्रे पाशुपते चीने जैने कालमुखेऽपि च |
वैदिकेऽपि महेशानि तदावरणगं च वा || ५-९३ ||

तत्पर्यायनाम देयं द्वारादुत्तरतस्तथा |
मूलान्तं च तदन्तं च दद्यान्नाम महेश्वरि || ५-९४ ||

बालायां स्पर्शकाल्यां च स्पर्शताराविधौ शिवे |
स्पर्शच्छिन्नाविधौ देवि चन्द्रषट्षोडशक्रमात् || ५-९५ ||

कलाक्रमान्महेशानि रक्तचण्ड्यां तु तत्क्रमात् |
दुर्वासा मन्वगस्त्यादि तथा स्वप्नावतीविधौ || ५-९६ ||

मधुमत्यां च दिव्यौघा भिन्नरूपाः प्रकीर्त्तिताः |
षोडश्यां च परायां च पराप्रासादकेऽपि च || ५-९७ ||

षड्विद्यायां शाम्भवे च गुरवो भिन्नरूपिणः |
मालास्थं चाथ न्यासस्थं मूलरश्मिस्थमेव च || ५-९८ ||

प्. ६७) नामदाने विधिरयं मया प्रोक्तो महेश्वरि |
सम्प्रदायक्रमेणैव शाम्भवे पूर्वमीरितम् || ५-९९ ||

यत्तत्र नोक्तं देवेशि यत् सिद्धमतकेऽपि च |
यज्ज्ञेयमत्र देवेशि चतुःखण्डक्रमेण च || ५-१०० ||

पुनरुक्तिर्न मन्तव्या विद्याभेदाद्विशेषता |
श्रीचूलिकोर्मिलाचक्रं राजादिपशुगोचरम् || ५-१०१ ||

नवचक्राणि देवेशि कथ्यन्ते शृणु यत्नतः |
केरलाख्यं च दशमं प्रत्येकं त्रिविधं भवेत् || ५-१०२ ||

एतद्विवेचनं देवि संक्षेपात् कथ्यते शृणु |
त्रैविध्यं चैव श्रीचक्रे क्रमं शृणु महेश्वरि || ५-१०३ ||

अष्टोत्तरशतं संख्या श्रीचक्रे शक्तयः स्मृताः |
चतुःपञ्चाशदेवात्र मध्यचक्रे क्रमो भवेत् || ५-१०४ ||

शक्तिभिर्नन्दसंख्याभिः कनिष्ठं परिकीर्त्तितम् |
चूलिकाख्यं महेशानि त्रिविधं परिकीर्त्तितम् || ५-१०५ ||

पञ्चाशत्पीठनाम्ना वा षड्त्रिंशज्जातिमध्यतः |
दशविद्यारूपजातिगन्धभेदक्रमेण च || ५-१०६ ||

कुलाकुलक्रमेणैव काश्मीरगौडभेदतः |
अष्टकन्यासमायोगात् कनिष्ठं परिकीर्त्तितम् || ५-१०७ ||

एतत्क्रमं महेशानि यथावदवधारय |
शक्तिमाहूय देवेशि कञ्चुकीं गृह्य पार्वति || ५-१०८ ||

एकैकां कञ्चुकीं देवी शिवहस्ते प्रदापयेत् |
वस्त्रग्रन्थिं तु निर्बध्यसामरस्ये नियोजयेत् || ५-१०९ ||

ऊर्मिलाख्यमिदं देवि चूलाचक्रं शृणु प्रिये |
शक्तिमाहूय यत्नेन चूलिकां गृह्य यत्नतः || ५-११० ||

प्. ६८) कुम्भे संस्थाप्य सम्पूज्य शिवमाहूय सादरम् |
यस्य यथा च संप्राप्ता सा तस्य चक्रमध्यगा || ५-१११ ||

चूलिकाख्यक्रमो देवि कथितः श्रीक्रमं शृणु |
परस्परस्नेहयोगात् श्रीचक्रे विनिवेशनम् || ५-११२ ||

केरलाख्यक्रमे देवि भिन्नं भिन्नं निवेशनम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ५-११३ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे ऋणिधनिचक्रविनिर्णयं नाम 
पञ्चमः पटलः || ५ ||





षष्ठः पटलः


श्रीदेव्युवाच |


एतेषां च फलं देव कथयस्व ममाधुना |


श्रीशिव उवाच |


एतज्ज्ञानी महेशानि शिव एव न संशयः || ६-१ ||

वयस्तम्भाकर्षणं च त्रैलोक्यवश्यता तथा |
अञ्जनं तिलकं गुप्तिः पादुका गुटिका तथा || ६-२ ||

वेतालयक्षिणीसिद्धिस्त्रिधावादस्तदुत्तरम् |
खेचर्ययादिमहासिद्धिः परकायप्रवेशनम् || ६-३ ||

शापानुग्रहणं वाक् च कामरूपत्वमेव च |
रसायनं च त्रैलोक्यं महेन्द्रादीन्द्र जालिकम् || ६-४ ||

अणिमाद्यष्टकं देवि खड्गादृश्ये तथैव च |
मूकान्धस्तब्धीकरणं संहारखड्गके तथा || ६-५ ||

पताकाद्वन्द्वयुद्धस्य जयो वन्ध्यात्वनाशनम् |
पौरुषं च मनःस्थैर्ययं रञ्जकः स्वर्णभैरवः || ६-६ ||

धनदा च तथा शास्ता पद्मा मधुमती तथा |
रहस्यातिरहस्यं च रहस्यातिरहस्यकम् || ६-७ ||

गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं पुनः पुनः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छति || ६-८ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यं परमं वरम् |

प्. ७०) श्रीशिव उवाच |

सर्वं विशेषतः प्रोक्तमथ कादिक्रमं शृणु || ६-९ ||

दिव्यसिद्धमानवेशमहाकालक्रमेण च |
अतिकालकरालास्यवीरनाथक्रमेण च || ६-१० ||

पञ्चातिकाले नव च कराले दश पार्वति |
कालत्रयं महाकाले नवभेदा गुरुक्रमात् || ६-११ ||

वीरनाथे शतं देवि गुरुभेदः प्रकीर्त्तितः |
नवनाथयुग्मभेदात् सिद्धेः साम्यं कहे भवेत् || ६-१२ ||

एतत्क्रमेण देवेशि दीक्षणं कादिसम्मते |
अस्यामेव महेशानि शम्भोः प्राधान्ययोगतः || ६-१३ ||

शाम्भवत्वं भवेद्देवि शिवोऽहं निर्गुणेति च |
शक्ते प्राधान्याच्छाक्तत्वं देवीरूपाहमेव सा || ६-१४ ||

कालिकाहं महातारारूपाहं सर्वदैव च |
तद्द्वयाच्छैवशक्तिः स्यादिति संक्षेपतो मतम् || ६-१५ ||

स्थित्वा दिव्यौघपानं च कीर्त्तितं परमेश्वरि |
सिद्धौघे स्थापयित्वा तु पानं कुर्यान्महेश्वरि || ६-१६ ||

मानवौघे समुत्थाय क्रमात् त्रितयमीरितम् |
संगीभूत्वा तु चैतन्यं सहयोनिः कुलेश्वरि || ६-१७ ||

विसर्जनोत्तरं देवि भद्रनाथस्य कीर्त्तितम् |
वीरतृप्त्युत्तरं देवि चाति कालमतक्रमः || ६-१८ ||

शक्तिपात्रं स्थाप्य भिन्नं दक्षिणामूर्त्तिसम्मते |
शक्तिपात्रं च गृह्णीयात् वीरनाथमतं शिवे || ६-१९ ||

प्. ७१) कुलचक्रं भवेत्काल्यामकुलं कालिकामनौ |
कुलाकुलं च तारायां सम्प्रदायत्रयान्तरे || ६-२० ||

दिव्यमार्गवीरमार्गपशुमार्गक्रमेण च |
पूर्णाभिषेकयोगेन चाज्ञानाम प्रदापयेत् || ६-२१ ||

पूर्णाभिषेको देवेशि हादिकादिक्रमेण च |
कथ्यते देवदेवेशि शृणु सावहिता भव || ६-२२ ||

शुभमासे शुभर्क्षे च शुभलग्ने शुभोदये |
कालरात्रिदिने प्राप्ते वीररात्रिदिने तथा || ६-२३ ||

मोहरात्रिदिने चैव महारात्रिदिने तथा |
क्रोधरात्रिदिने देवि घोररात्रिदिने तथा || ६-२४ ||

तारारात्रिदिने चापि अबलारात्रियोगजे |
दारुणासङ्गमे वापि मकरे कुम्बसङ्गमे || ६-२५ ||

विविक्तस्थानमासाद्य स्थानशुद्ध्यादिपूर्वकम् |
पर्वते विपिने घोरे शून्यगेहे श्मशानके || ६-२६ ||

एकलिङ्गे शिवावासे श्मशानाष्टककेऽपि च |
चक्रपाणिगृहे नद्या पुर्यां पीठाष्टके शिवे || ६-२७ ||

पञ्चाशत्पीठमध्ये वा पुष्पिण्युत्सवकेऽपि च |
गङ्गागर्भे तडागे च वेश्यावासे च सङ्गमे || ६-२८ ||

कुलवृक्षवने वापि कदलीवनमध्यतः |
अथ पूग वने देवि नारिकेलवने तथा || ६-२९ ||

कदलीमण्डपे दिव्ये वाटिकायां विचित्रिते |
पालाशवनमध्ये च पुण्यक्षेत्रे विशेषतः || ६-३० ||

स्वैरिणीगृहमध्ये च कुट्टनीनर्त्तमण्डले |
विशिष्टस्थानमासाद्य मण्डपं तत्र कारयेत् || ६-३१ ||

प्. ७२) कलाहस्तं सूर्यहस्तं नवहस्तं महेश्वरि |
पञ्चहस्तं महेशानि नवकुण्डीक्रमेण च || ६-३२ ||

अथवा एककुण्डाख्यक्रमेण परमेश्वरि |
मण्डपं कारयेद्देवि मेरुसाधनमार्गतः || ६-३३ ||

श्रीमेरुमण्डपं देवि यथादीक्षानुसारतः |
वितानध्वजभूषाढ्यं प्राकारपरिस्वैर्युतम् || ६-३४ ||

गोपुरैः संयुतं देवि नानातोरणमण्डितम् |
तदग्रे परमेशानि पूजामण्डपमाचरेत् || ६-३५ ||

अष्टाष्टकत्रिक्रमेण पञ्चपञ्चकमार्गतः |
एतासां सन्निवेशो हि यथा भवति पार्वति || ६-३६ ||

तथा मण्डपमासाद्य अब्जानि रचयेत्ततः |
सहस्रकोष्ठजं देवि सर्वतोभद्रमाचरेत् || ६-३७ ||

तत्र चक्रं ताम्रपात्रे स्वर्णे रौप्ये च भूमिजे |
वस्त्रे वा रचयेद्देवि तथा चक्रस्य तच्छृणु || ६-३८ ||

सर्वतोभद्रपीठं च देवपीठे प्रकीर्त्तितम् |
एकाब्जं योगिनीपात्रे पञ्चाब्जं क्षेत्रपालके || ६-३९ ||

नवाब्जं गणपे प्रोक्तं वटुके लिङ्गभद्रकम् |
विरच्य परमेशानि मेरुमण्डपमाचरेत् || ६-४० ||

मेरुसंसाधनं कर्म्म श्रीविद्योपासकस्य च |
सकलं निष्कलं देवि द्विविधं मेरुसाधनम् || ६-४१ ||

दीक्षाङ्गत्वेन सकलं निष्कलं कामनाङ्गतः |
श्रीविद्या कालिका तारा त्रिविद्योपासके शिवे || ६-४२ ||

मेरुसंसाधनं देवि दीक्षायां परिकीर्त्तितम् |
प्. ७३) एतद्भिन्ना महेशानि नहि दीक्षा भवेत् क्वचित् || ६-४३ ||

श्रीविद्योपासकानां च पारम्पर्यक्रमं शृणु |
आदौ बाला विनिर्द्दिष्टा ततः पञ्चदशी मता || ६-४४ ||

तथा श्रीषोडशीविद्या पराविद्या तदुत्तरम् |
ततश्चरणदीक्षा स्यान्निर्वाणदीक्षणं ततः || ६-४५ ||

ततः षट्शाम्भवाख्या च मेघादीक्षा तदुत्तरम् |
अनुक्रमेण संयुक्ता मेधादीक्षाभिधा भवेत् || ६-४६ ||

अथ चैकतमा याति ततः साम्राज्यदीक्षणम् |
दिव्यसाम्राज्यमेधा च तदनन्तरगा भवेत् || ६-४७ ||

विद्याराज्याभिधा देवि छिन्नाविद्याविधौ भवेत् |
साम्राज्यं पारमेष्ठ्यं च बगलामनुगोचरम् || ६-४८ ||

श्रीविद्याङ्गा तु बगला ताराङ्गा छिन्नमस्तका |
एतद्दीक्षोत्तरं देवि नान्या दीक्षास्ति कुत्रचित् || ६-४९ ||

बालया देहशुद्धिश्च ततो विद्याधिकारता |
विद्याधिकारतां याते श्रीषोढोपासनं चरेत् || ६-५० ||

षोढाधिकारी देवेशि पञ्चषोढां न्यसेत्तनौ |
विन्यासी पञ्चषोढायाः पराविद्यां जपेत् सदा || ६-५१ ||

पराष्ट्कं ततो न्यस्य ततश्चरणचिन्तनम् |
ततो निर्वाणं विन्यस्य ततः शाम्भवमाचरेत् || ६-५२ ||

तत् षोढात्रितयं न्यस्य रश्मिचिन्तनमाचरेत् |
श्रीरश्मिं च परारश्मिं द्वितयं विन्यसेत्ततः || ६-५३ ||

मेधादीक्षा समग्रा तु ततो भवति पार्वति |
मेधोत्तरं महेशानि साम्राज्यमेधिकां न्यसेत् || ६-५४ ||

ततो दिव्याभिधां न्यस्य सदाशिवसमो नरः |
प्. ७४) मेरुभेदादिविज्ञानं श्रीमहासिद्धशैवके || ६-५५ ||

कालिकाम्नायतंत्रे तु ऊर्ध्वाम्नाये प्रकीर्त्तितम् |
अत्रापि देवदेवेशि कथ्यते चान्तिमे विधौ || ६-५६ ||

कुण्डादिरचना देवि तत्रत्यैवं महेश्वरि |
क्रमागतात्सूचितं च प्रकृतं शृणु पार्वति || ६-५७ ||

पूर्वोक्तं मण्डपं कृत्वा नानाचित्रविचित्रितम् |
घण्टानादविभूषाढ्यं दर्पणोदरसन्निभम् || ६-५८ ||

भूमिं कृत्वा महेशानि वक्ष्यमाणं समाचरेत् |
विधाय चक्रं तन्मध्ये चक्रे कुम्भं निधाय तम् || ६-५९ ||

क्वाथोदकैः समापूर्याभिषिञ्चामि वदेन्मनुम् |
क्रमागतसमाचारनिरते भक्तिशालिनि || ६-६० ||

विरच्य विपुलं चक्रं प्रतियोनिं तु षोडश |
त्रिकोणानि विधायाथ मध्ये कुम्भं तु विन्यसेत् || ६-६१ ||

सौवर्णं राजतं ताम्रं काचं मार्त्तिकमेव वा |
पूरितं क्षारितं येन क्वथितेनाक्षरौषधैः || ६-६२ ||

निक्षिप्य नवरत्नानि(?) कन्यानि(?) विविधानि च |
हिरण्यानि सताम्राणि वासोम्यामपि वेष्टयेत् || ६-६३ ||

रक्ताभ्यां चन्दनयुतं पनसाश्वत्थपल्लवैः |
शतक्रतुलताबद्धैर्मातुलुङ्गफलान्वितैः || ६-६४ ||

पिधानकलशानन्यानन्येष्वेकैकशो न्यसेत् |
सार्धं सहस्रं त्रिंशच्च षष्टिसंख्या क्रमोदिता || ६-६५ ||

मध्यचक्रेषु तोयादि कृत्वा बाह्याधिपूज्य च |
कालात्मनित्यामंत्रांश्च जपित्वा पूर्ववासरे || ६-६६ ||

प्. ७५) कालात्मनित्यामंत्राश्च कादावपि महेश्वरि |
कादौ श्रीचक्रस्थाने च कालीचक्रं महेश्वरि || ६-६७ ||

त्रिकोणाद्येषु भेदेषु समता परिकीर्त्तिता |
तारायां कालिकास्थाने ताराचक्रं महेश्वरि || ६-६८ ||

कालात्मनित्यास्थाने च वाग्देव्यङ्गार्णदेवता |
सर्वत्र समता प्रोक्ता सर्वं तु कादिवद्भवेत् || ६-६९ ||

जन्मर्क्षे प्रातरुत्थाय स्वनित्यां तत्र पूजयेत् |
काल्यां ताराविधौ देवि नित्यास्थाने मनुं जपेत् || ६-७० ||

सहस्रं प्रजपेत्पश्चात् होमं कृत्वा समन्ततः |
तत्पूर्वं षोडशाह्नाइ प्रायश्चित्तं समाचरेत् || ६-७१ ||

षष्टिजपः कालनित्यानामपारायणं तथा |
मंत्रपारायणं देवि चक्रपारायणं तथा || ६-७२ ||

यंत्रपारायणं देवि स्वयं वा स्वगुरुश्च वा |
दिनतो वारतः पक्षान्मासात्षट्त्रिंशता दिनैः || ६-७३ ||

सन्ध्याचतुष्टयं हादौ कादौ युग्मे त्रयी भवेत् |
प्रायश्चित्तं समाचर्यय सामग्रीमष्टकार्च्चने || ६-७४ ||

कृत्वा संस्थाप्य यत्नेन विद्योक्तं तिलकं चरेत् |
शृङ्गकाहलशङ्खादिवाद्यसङ्गीतनर्त्तनैः || ६-७५ ||

मुदितैर्योगिनीवृन्दैरेकैकं देवतात्मभिः |
वृतैः सम्पूजितैः सर्द्धमभिषिञ्चेद्गुरुः स्वयम् || ६-७६ ||

षोढाभिषेकमंत्रैश्च कहहादिक्रमोदितैः |
मूलभेदैश्च वा देवि सहस्रमभिषेचयेत् || ६-७७ ||

कालचक्रं रौप्यजं च तत्र चक्रं सुवर्णजम् |
प्. ७६) महापात्रे तु संस्थाप्य विद्यां तत्राभिषेचयेत् || ६-७८ ||

विद्याजलैर्महेशानि गुरोश्च कृपया युतः |
अभिषिच्य प्रयत्नेन चक्षुष्मत्यादि सान्तकम् || ६-७९ ||

सम्प्रदायत्रयेणैव शिष्यं स्वस्तिकमण्डले |
संस्थाप्य सिच्य यत्नेन तदङ्गे जपपूर्वकम् || ६-८० ||

देवीरूपं शिष्यतनुं कलशस्याक्षरैः सह |
परकायक्रमेणैव जीवकीटक्रमेण च || ६-८१ ||

भृङ्गित्वं याति देवेशि तज्जीवं पुत्तलीतनौ |
स्थाप्य शिष्यं बोधयेच्च ब्रह्मानन्दपरायणः || ६-८२ ||

जीवः कीटः पुरा भूत्वा भृङ्गित्वमभिगच्छति |
ततः षट्चक्रभेदं च कृत्वा तद्रसभुग्भवेत् || ६-८३ ||

तत्परागं महेशानि स्थापितं यंत्रपीठके |
तेन मंत्रान् लिखेत्तत्र तस्योच्चारणमाचरेत् || ६-८४ ||

भृङ्गावली तेन याति चक्रमंत्रार्णयोगतः |
मन्त्रवर्णान् चक्रवर्णान् कियत्संख्यानि कानि वै || ६-८५ ||

एतद्विभाव्य गणयेत्तावदंशप्रपूर्णता |
जीवकीटस्ततो भृङ्गी ततस्त्वेवं चराचरम् || ६-८६ ||

तेन भृङ्गावली नाम योगिनामपि दुर्लभा |
क्रमदीक्षायुतानां च भृङ्गित्वं सुलभं क्रमात् || ६-८७ ||

मंत्ररूपो भवेत्तेन सम्राण्मेधा प्रकीर्त्तिता |
स्वयं शक्तिस्तद्द्वयं च शक्तिस्वक्रमयोगतः || ६-८८ ||

शैवशाक्ते शाक्तशैवे तद्द्वयक्रमयोगतः |
चक्राणि चैवं विज्ञाय उक्तमार्गेण पार्वति || ६-८९ ||

प्. ७७) चक्राणि चैव निर्भिद्य स्वरूपं तत्स्वरूपकम् |
न कीटत्वं न भृङ्गित्वं स्वरूपेणैव देवता || ६-९० ||

देवतारूपभावेन क्षणात्तद्रूपता भवेत् |
आदौ तु पुत्तलीं कृत्वा तत्र जीवं प्रविन्यसेत् || ६-९१ ||

ज्ञात्वा तु प्रत्ययं देवि ततश्च संयतेत् शिवे |
कलौ पापसमाकीर्णे न समाधिर्न योगता || ६-९२ ||

यदि योगो भवेद्देवि नहि तत्र फलं भवेत् |
तस्मात्कारणतो देवि मंत्रयोगं समभ्यसेत् || ६-९३ ||

स्वक्रमं सोऽपि कथयेत्तदा प्रभृति सोऽपि तम् |
अनुतिष्ठेदविच्छिन्नं पर्ययायं तस्य विच्युतौ || ६-९४ ||

सहस्रं प्रजपेद्विद्यां अभिषेकसमन्वितः |
दिनषोडशकं वापि नवरात्रं च वा प्रिये || ६-९५ ||

पञ्चरात्रं त्रिरात्रं च यथावत्साधयेद्ध्रुवम् |
चक्षुष्मत्यादि मेधान्तं पूर्वं संसाधयेद् ध्रुवम् || ६-९६ ||

सर्वे मंत्राः प्रयोक्तव्याः षडाम्नायादिभेदजाः |
अष्टादशाम्नायमंत्राः कादिहादिक्रमेण च || ६-९७ ||

षट्दर्शनाभिधा मंत्रा दशविद्याप्रभेदजाः |
ते सर्वे चात्र द्रष्टव्याः श्रोतव्याः केचन प्रिये || ६-९८ ||

जप्तव्याः केऽपि देवेशि दीक्षायोगोऽत्र कारणम् |
एवं संप्राप्तयोगो हि शिवरूपो भवेन्नरः || ६-९९ ||

चक्षुष्मती वाङ्मती च स्पर्शनित्या महेश्वरि |
वर्णदीक्षा क्रियादीक्षा तथैव च कलावती || ६-१०० ||

पञ्चायतनिका चैव तथा वेधमयी शिवे |
प्. ७८) वेधः पञ्चविधो देवि पूर्वमेव प्रकाशितः || ६-१०१ ||

पूर्णदीक्षा महेशानि ऊर्ध्वाम्नायमयी तथा |
निर्वाणदीक्षा देवेशि तथा शाम्भवभेदजा || ६-१०२ ||

वेदबाणपशुपतिक्रमयोगेन वै कहे |
मेधा साम्राज्यमेधा च दिव्यसाम्राज्यरूपिणी || ६-१०३ ||

एतद्युक्तः केरलस्तु संक्षेपेण प्रकाशितः |
चक्षुष्मत्यादि ऊर्ध्वान्ता काश्मीरे परिकीर्त्तिता || ६-१०४ ||

चक्षुष्मत्यादिपूर्णान्ता गौडी दीक्षा प्रकीर्त्तिता |
षष्टितत्वाष्टसिद्धिश्च क्रमेण परिकीर्त्तिता || ६-१०५ ||

महाकालकलारन्ध्रबाणतत्त्वादिपात्रयुक् |
दशाङ्गांश्चाष्टपञ्चांगान् पूर्वमेव मयेरितान् || ६-१०६ ||

तृतीयखण्डे देवेशि सर्वमेतत्प्रकीर्त्तितम् |
मनोरथमयी सिद्धिः साम्राण्मेधाविधौ भवेत् || ६-१०७ ||

अथवा षण्णवत्यष्टकलशांस्तत्र विन्यसेत् |
तेषु शक्तीः समावाह्य सम्पूज्यैवाभिषेचयेत् || ६-१०८ ||

एकान्तसफलं जन्मदिने कृत्वाभिषेचयेत् |
नाथैस्तत्त्वैश्च नित्याभिः कालीनित्यान्तविद्यया || ६-१०९ ||

आधारे हृदये शीर्षे वह्नौ सूर्यये निशाकरे |
ध्यायन् त्रिसन्ध्यं प्रजपेत् सर्वगं व्यञ्जनं स्वरम् || ६-११० ||

न्यसेच्च मातृकास्थाने तथा तद्देहसिद्धये |
ग्रहाणां वैपरीत्येषु जन्मर्क्षे ग्रहणे द्वयोः || ६-१११ ||

कुहुप्राप्तौ रिपुक्लेशे कुर्ययादेवाभिषेचनम् |
तेन दोषाः स्पृशन्त्येनं न कदाचिन्न तद्बलात् || ६-११२ ||

क्षुद्राणि क्रूरकर्माणि कृत्याश्च रिपु कल्पिताः |

प्. ७९) श्रीदेव्युवाच |

बलं कथं भवेदस्य सेकस्य परमेश्वर || ६-११३ ||

ब्रूहि मे तद्बलं येन क्लेशा नश्यन्त्यशेषतः |


श्रीशिव उवाच |


सोमसूर्याग्निरूपेण जलेन स्पर्शयोगतः || ६-११४ ||

नश्यन्त्यशेषदोषास्तु तस्मात् सेकसमो नहि |
सोमसूर्याग्निरूपत्वं जलस्य परिकीर्त्तितम् || ६-११५ ||

तस्मादशेषदुःखार्तिशान्त्यै स्यादभिषेचनम् |
सप्तसूक्तेषु कालेषु पुण्येष्वन्येषु चादरात् || ६-११६ ||

कुर्ययात्सदक्षिणां पूजां गुरोः प्रत्यक्षमेव वा |
उक्तेषूत्थानजातेषु पूजयेत्स्वर्णपुष्पकैः || ६-११७ ||

अभिषिक्तस्तु विधिना प्रदद्याद्दक्षिणां गुरोः |
गुरुं तदग्रतः प्राप्तविद्यं तदनुजं तथा || ६-११८ ||

गुरोर्गुरुं तद्गुरुं च स्वग्रतो लब्धविद्यकान् |
प्रणामपूजास्तवतसेवादिभिरुपासनैः || ६-११९ || (?)

तोषयेदन्यथा शक्तिः स्वीया तद्गामिनी भवेत् |
बहुचन्दनकाश्मीररत्नकस्तूरिकायुतैः || ६-१२० ||

पङ्कैर्विदध्यात् सर्वत्र गुरुपादद्वयं शिवे |
प्रतिवर्षं महेशानि कुर्ययादेवाभिषेचनम् || ६-१२१ ||

पूर्णाभिषेकयुक्तो हि ऊर्ध्वाम्नायादि चाष्टकम् |
गुरुं प्राप्य महेशानि तद्दीक्षायै पठेत्सदा || ६-१२२ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्ता मेधादीक्षा महेश्वरि |
प्. ८०) कादिक्रमे महेशानि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ६-१२३ ||

सर्वव्यापकरूपं च शक्ति ज्ञानं महेश्वरि |
परम्परात्परं देवि तच्च देवि द्विधा मतम् || ६-१२४ ||

काद्यं हाद्यं महेशानि काद्यं कालीमतं भवेत् |
हाद्यं श्रीत्रिपुराख्यं च कहाख्यं तारिणीमतम् || ६-१२५ ||

यः कश्चिन्मन्त्रजापी तु तत्र काली वरप्रदा |
भाषाभेदाः शाबराणां मंत्रमात्रे महेश्वरि || ६-१२६ ||

वरदानाधिकारो हि कालिकायाः प्रकीर्त्तितः |
एतत्कथाविस्तरस्तु कादिहादिविनिर्णये || ६-१२७ ||

पूर्वं विस्तरतो देवि मया तत्परिकीर्त्तितम् |
उभयत्र भवेन्मेधाभेदः पारायणे क्वचित् || ६-१२८ ||

कादौ स्पर्शमणिर्देवि तथा चिन्तामणिः प्रिये |
सिद्धकाली महाविद्याराज्ञी कामकला ततः || ६-१२९ ||

हंसकाली गुह्यकाली वेदपञ्चरसक्रमात् |
शाम्भवं परमेशानि क्रमान्मेधा प्रकीर्त्तिता || ६-१३० ||

उभयक्रमतो देवि सम्राण्मेधा प्रकीर्त्तिता |
नाडीपारायणं नाम मन्त्रपारायणं तथा || ६-१३१ ||

चक्रपारायणं देवि पूर्णोर्ध्वाम्न्याय एव च |
चरणस्तुर्यचरणस्तथा षट्शाम्भवः शिवे || ६-१३२ ||

मेधा साम्राज्यमेधा च क्रमेणः परमेश्वरि |
तत्प्रश्नविद्याजन्मादिवर्षदेशाख्यजातके || ६-१३३ ||

कालनित्या कालचक्रं उभयत्र समं भवेत् |
तद्द्वयोक्तशिवः प्रोक्तः साक्षात्परशिवो भवेत् || ६-१३४ ||

प्. ८१) शिवदेवीवटेशाख्यस्तथा चानन्दभैरवः |
केरलश्चैव काश्मीरो गौडचैतन्यगः शिवे || ६-१३५ ||

प्रत्येकं तु निगदितं सम्प्रदायचतुष्ककम् |
आज्ञानाम योगपट्टः क्रमेण दापयेद्गुरुः || ६-१३६ ||

अवधूतः सर्वगः स्यात् पूर्वोक्तनिर्णयो ह्ययम् |
कापालिके पञ्चभेदाश्चण्डे भेदद्वयं भवेत् || ६-१३७ ||

स्वायम्भुवे त्रयं देवि कौले चाष्टौ प्रकीर्त्तिताः |
वीरे पञ्च महेशानि वैष्णवे दश पार्वति || ६-१३८ ||

गाणपेऽष्टौ महेशानि जैने शतद्वयं भवेत् |
सौरे पञ्च महेशानि बौद्धानां शतमात्रकम् || ६-१३९ ||

दश पाशुपते प्रोक्ता मुण्डी त्रिंशन्महेश्वरि |
केरलश्चैव काश्मीरगौडभेदेन पार्वति || ६-१४० ||

केरले भावना प्रोक्ता काश्मीरे चानुकल्पनम् |
गौडे प्रत्यक्षदानं च चक्रत्रितयमीरितम् || ६-१४१ ||

केरले त्रितयं देवि वटवासि मते शिवे |
गुप्तोग्रकेरले देवि शुद्धकेरलके तथा || ६-१४२ ||

तद्द्रव्यभावना देवि सर्वान्ते परिकीर्त्तिता |
त्रिधा केरलमेतद्धि वटवासिमते शिवे || ६-१४३ ||

एतद्भेदा महेशानि तारासूक्ते प्रकाशिताः |
दिव्यौषधैर्महेशानि प्रसौ पञ्च प्रकीर्त्तिता || ६-१४४ ||

आराध्य कलहट्टौ च पुष्पचक्री तथैव च |
जीवचक्री महेशानि सम्प्रदायान्तरं शृणु || ६-१४५ ||

दशावतारपूर्वत्वं चैतन्यस्तदनन्तरम् |
ब्रह्मादिपदपूर्वत्वं पञ्चाशदीश्वरान्तकम् || ६-१४६ ||

प्. ८२) पञ्चाशदीश्वराद्यं च चैतन्यान्तं महेश्वरि |
पञ्चाशत् केशवाद्यं च गणपाद्यं तथैव च || ६-१४७ ||

त्रिपुराद्यं महेशानि कामाद्यं परमेश्वरि |
रत्याद्यं वा महेशानि छिन्नायां तु विशेषतः || ६-१४८ ||

डाकिन्याद्यं तथा देवि भैरवाद्यं च वा भवेत् |
नृसिंहाद्यं च चैतन्यं किं वा देशपरंपरा || ६-१४९ ||

कलहट्टस्त्वाततायी गोमुखी वल्लभस्तथा |
विज्ञानी वामविज्ञानी तथैव सिद्धदीक्षितः || ६-१५० ||

विद्याराट् च विराट् स्वामी सम्राण्मण्डलमेव च |
एते देशपरं याता महासिद्धिप्रयोगजाः || ६-१५१ ||

सम्प्रदायविहीनानां कुलशास्त्रप्रयोजनात् |
सर्वगर्हित इत्युक्तो भैरवाख्यः प्रकीर्त्तितः || ६-१५२ ||

वेदबाह्यो यथा प्रोक्तस्तथैवायं प्रकीर्त्तितः |
एतद्देशपरं यातास्त्वन्यान् शृणु हि पार्वति || ६-१५३ ||

तारावती भोगवती तथैव विमलावती |
प्रज्ञावती मधुमती तथा प्रज्ञावती मता || ६-१५४ ||

उद्भटाम्बावती देवि एते चार्हतभेदजाः |
अनुग्रहाख्यश्चैतन्यस्तथैव निग्रहाभिधः || ६-१५५ ||

निग्रहानुग्रहाख्यश्च राजचैतन्य एव च |
कला चैतन्यनामा च श्रीचैतन्यस्तथा शिवे || ६-१५६ ||

दिव्यचैतन्यको देवि तथा प्रज्ञानवाचकः |
शाम्भवाख्यस्तु चैतन्यो विज्ञानाख्यस्तथैव च || ६-१५७ ||

पराचैतन्यनामाख्यस्त्वात्मचैतन्य एव च |
प्. ८३) वैराजाख्यश्च चैतन्यः श्रीचैतन्यस्तथैव च || ६-१५८ ||

प्रज्ञाचैतन्यनामा च प्रासादाख्यस्तथैव च |
निर्वाणाख्यस्तु चैतन्यो मेधाचैतन्य एव च || ६-१५९ ||

अथ शाम्भवचैतन्यः श्रीचैतन्यस्तथैव च |
विद्याचैतन्यनामाख्यः सिद्धचैतन्य एव च || ६-१६० ||

एते काश्मीरमार्गस्थास्त्रिपुरा कादिभेदतः |
रङ्गवारो देववारो मायादेवस्तथा शिवे || ६-१६१ ||

कालाख्यश्चैव काञ्चीशो ब्रह्मवारस्तथापरः |
राजवारः सिद्धवारो विश्वरूपस्तथापरः || ६-१६२ ||

उन्मत्तभैरवाख्यस्तु वाक्शक्तिः काव्यसिद्धियुक् |
भूतभैरवनामाख्यो मूर्त्तिस्फोटश्च विग्रहः || ६-१६३ ||

विराट्भैरवनामाख्यौ मूर्त्तिचालनवाक्परः |
स्वराट्भैरवनामाख्यो वाञ्छावाक्सिद्धिगोचरः || ६-१६४ ||

सम्राट्भैरवनामाख्यः सर्वरूपत्वसिद्धियुक् |
श्रीमद्बटुकनामाख्यः शापानुग्रहकृत् कलौ || ६-१६५ ||

सर्वत्र सर्वरूपत्वनानन्दभैरवे भवेत् |
असिताङ्गो वाक्परश्च तथैवाञ्जनयुक् शिवे || ६-१६६ ||

रूपभेदकल्पनाख्यसिद्धिर्गुप्तिस्तथैव च |
परकायप्रवेशश्च खेचरी चण्डभैरवे || ६-१६७ ||

अन्यथासृष्टिकरणं क्रोधाख्ये सम्प्रदायके |
इन्द्रजालमहेन्द्रादि कपालभैरवे भवेत् || ६-१६८ ||

नदीसमुद्रशोषादिभीषणाख्यप्रदायके |
एते भेदा वीरचक्रे केरले शृणु पार्वति || ६-१६९ ||

प्. ८४) दिव्यबोधानन्दनाथाः कलानाथान्तवाचकः |
केवलं नन्दनाथाख्यः केवलं नामवाचकः || ६-१७० ||

एकस्मिन् त्रितयं देवि क्रमेण योज्यते शिवे |
मानवाख्यस्त्रयान्तो हि सिद्धचैतन्यवह्नियुक् || ६-१७१ ||

दिव्यचैतन्यगुणयुक् दिव्यप्रज्ञानमेव च |
गुणयुक् परमेशानि नाथानन्दक्रमेण च || ६-१७२ ||

नन्दनाथो महेशानि मिलित्वा बाणसंख्यकः |
चैतन्यान्तो विलासाख्यो बाणसंख्याप्रवाचकः || ६-१७३ ||

सिद्धचैतन्यनामा च पञ्चधा पूर्ववत् प्रिये |
सिद्धाद्यश्च विलासान्तो बाणसंख्याप्रवाचकः || ६-१७४ ||

सत्याद्यो हि विलासान्तो बाणसंख्याप्रवाचकः |
सिद्धप्रज्ञो महेशानि बाणसंख्याप्रवाचकः || ६-१७५ ||

ऋद्धिचैतन्यनामाख्यो बाणसंख्याप्रवाचकः |
अणिमाद्यष्टपूर्वत्वमेतदन्तं महेश्वरि || ६-१७६ ||

चत्वारिंशत्प्रभेदाश्च मातृकाक्रमतोऽपि च |
चत्वारिंशत्प्रभेदाश्च क्रमेण परमेश्वरि || ६-१७७ ||

ओघत्रयं द्वैतमध्यं तदन्ते तु सरस्वती |
शम्भवाद्यं मध्यपूर्वं सरस्वत्यन्तकं शिवे || ६-१७८ ||

बाणमेधा मध्यपूर्वं तदन्ते च सरस्वती |
एवं क्रमेण देवेशि दशभेदाः प्रकीर्त्तिताः || ६-१७९ ||

चिन्मेधा चैव चित्प्रज्ञा श्रीनाथश्च तदन्तरम् |
सम्प्रदायत्रयं देवि बाणसंख्याप्रवाचकम् || ६-१८० ||

सारस्वतपदं पूर्वं तदन्ते सुन्दरी शिवे |
प्. ८५) निग्रहाख्यं पदं पूर्वं तदन्ते तु सरस्वती || ६-१८१ ||

सुन्दर्यन्तं च सिद्धाद्यं शापानुग्रहकारकम् |
सुन्दर्यन्तं महेशानि कालाद्यं च सरस्वती || ६-१८२ ||

साम्राज्याद्यं महेशानि तदन्ते तु सरस्वती |
सौभाग्याद्यं महेशानि तदन्ते तु सरस्वती || ६-१८३ ||

देवीपरम्परायां तु संक्षेपेण प्रकाशितम् |
दिव्याद्यं श्रीविलासान्तं बाणसंख्याप्रवाचकम् || ६-१८४ ||

दिव्याद्यं च महाप्रज्ञा बाणसंख्याप्रवाचकम् |
सम्राट् वैराट् च स्वाराज्यमधिराज्यं च राज्यकम् || ६-१८५ ||

महाराज्यं पारमेष्ठ्यमाधिपत्यं तथैव च |
सार्वभौमश्चक्रवर्ती शक्रानन्दस्तथैव च || ६-१८६ ||

ब्रह्मानन्दश्चिदानन्दः पूर्णानन्दस्तथैव च |
महासमरसानन्दो महानन्दस्तथैव च || ६-१८७ ||

बाणक्रमेण देवेशि भेदानां नवतिर्भवेत् |
बटुकस्य मतं प्रोक्तं नामानि सूचितानि च || ६-१८८ ||

निरुक्तिश्च महेशानि दीक्षाभेदोत्तरं शिवे |
कथ्यते परमेशानि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || ६-१८९ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे नामविवरणं नाम 
षष्ठः पटलः || ६ ||





सप्तमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


हादिकादिक्रमेणैव सम्प्रदायत्रयं शिव |
कथयस्व महादेव यद्यहं तव वल्लभा || ७-१ ||


श्रीशिव उवाच |


सूचिता परिभाषा च विस्तरः कथ्यते शृणु |
मेधादीक्षायुतो देवि केरलः परिकीर्त्तितः || ७-२ ||

षट्शाम्भवः प्रश्नयुतस्तथा चाष्टाष्टकान्वितः |
ऋक्केरली महेशानि श्रीयजुःकेरली तथा || ७-३ ||

श्रीसामकेरली देवि तथा चाथर्वकेरली |
अथर्वे बहवो भेदा दिव्यसिद्धादिमाननवैः || ७-४ ||

आनन्दभैरवशिवा दक्षिणामूर्त्तिरेव च |
देवी च नवनाथश्च सिद्धभेदक्रमेण च || ७-५ ||

ओघत्रये महेशानि शिवशकिक्रमेण च |
एतस्य लोपनाल्लोपा पराषोढाक्रमेण च || ७-६ ||

तत्पराचरणैर्देवी शाम्भवाष्टादशक्रमात् |
तदोघक्रमयोगेन अनुलोमक्रमेण च || ७-७ ||

अगस्तिदुर्गाचण्डीशस्वप्नावतीक्रमेण च |
महाविद्यादिक्रमेण तदोघक्रमभेदतः || ७-८ ||

अथर्वकेरले भेदाः शाक्ता वै ते प्रकीर्त्तिताः |
शैववैष्णवसौराणां गाणबौद्धे तु भिन्नतः || ७-९ ||

प्. ८७) दक्षहस्तेन पूजा स्याद्वामेन तर्पणं भवेत् |
तर्पणं च तथा पानं दक्षेण परिकीर्तितम् || ७-१० ||

वामेन पूजनं देवि क्रमेण परिकीर्तितम् |
जलं दुग्धं नष्टदुग्धं संविद्रसवटी तथा || ७-११ ||

वृंताकः सूरणो देवि दुग्धसारस्तथैव च |
कुमारीपूजनं देवि परिभाषा तु केरले || ७-१२ ||

परमेशसपर्ययादि तद्रूपत्वं सदा भवेत् |
अन्यकर्मणि देवेशि प्रवृत्तिस्तस्य वै न च || ७-१३ ||

तद्धस्तनिःसृतं तोयं मुक्तारूपं क्षणाद्भवेत् |
परकायप्रवेशं च चराचरपुरीगतिः || ७-१४ ||

वयःस्थैर्ययमथाकर्षः सर्वस्थावरजङ्गमे |
ब्रह्माण्डगोलके या च या काचिज्जगतीतले || ७-१५ ||

करामलकवद्देवि साधकस्य भवेद्ध्रुवम् |
कादिहादिमते देवि फलमेतत् कहेपि च || ७-१६ ||

काश्मीरं संप्रवक्ष्यामि शृणु पार्वति सादरम् |
ऊर्ध्वाम्नायादिभिर्युक्तं काश्मीरी शक्तिपातयुक् || ७-१७ ||

अष्टाष्टकसमायुक्तः काश्मीरस्तत्त्वसिद्धियुक् |
ऋक्काश्मीरो यजुश्चैव सामकाश्मीर एव च || ७-१८ ||

अथाथर्वणकाश्मीरो दिव्यसिद्धादिमानवैः |
दक्षिणामूर्त्तिभेदेन तथा भैरवभेदतः || ७-१९ ||

देवः सदाशिवश्चैव नवनाथक्रमेण च |
चतुरशीतिसिद्धाश्च दिव्यौघौघशिवादितः || ७-२० ||

शैवशाक्ते तस्य लोपात् षोडशी तत्परा क्रमात् |
चरणत्रययोगेन मन्वगस्तिक्रमेण च || ७-२१ ||

प्. ८८) लोपा दुर्गा च चण्डेशी तथा स्वप्नावती क्रमात् |
दशविद्यौघयोगेन काश्मीरे भेदभाजनम् || ७-२२ ||

सैववैष्णवगाणपे बौद्धसौरे तु भिन्नता |
वामहस्तेन पूजा च दक्षेण तर्पणं मतम् || ७-२३ ||

दक्षेण पानं देवेशि ह्यनुकल्पाः प्रकीर्त्तिताः |
अथ गौडं प्रवक्ष्यामि यथावदवधारय || ७-२४ ||

पूर्णाभिषेकसंयुक्तस्त्वष्टाष्टकसमन्वितः |
ऋग्गौडश्च यजुर्गौडः सामगौडस्तृतीयकः || ७-२५ ||

अथर्वगौडो देवेशि तद्भेदं शृणु पार्वति |
दिव्यसिद्धमानवौघदक्षिणामूर्तिभेदतः || ७-२६ ||

आनन्दभैरवश्चैव सदाशिवपरंपरा |
देवी च नवनाथाश्च सिद्धा अपि महेश्वरि || ७-२७ ||

त्रितये शिवशक्तिभ्यां तल्लोपक्रमयोगतः |
षोडशीमनुलोपां च तथागस्तिक्रमेण च || ७-२८ ||

दुर्गा चण्डेश्वरी देवी तथा स्वप्नावती क्रमात् |
दशविद्यौघभेदेन तदावरणभेदतः || ७-२९ ||

अथर्वगौडे भेदश्च शाक्तमार्गे प्रकीर्त्तितः |
शैववैष्णवसौराणां बौद्धगाणपके शिवे || ७-३० ||

भिन्नक्रमो महेशानि पूजनं वामहस्ततः |
तर्पणं दक्षहस्तेन प्रत्यक्षं पानदानके || ७-३१ ||

महाविद्या सिद्धविद्या विद्याभेदेन पार्वति |
विद्यारूपतदाचार तद्विद्याक्रमयोगतः || ७-३२ ||

चक्रभेदाम्नायभेदात्तदाचरणभेदतः |
प्. ८९) विद्योपास्या गौडमार्गे द्वितयेऽपि क्रमो ह्ययम् || ७-३३ ||

शक्तिदेहे महेशानि ब्रह्माण्डसरसाः प्रिये |
त्रितयेऽपि भवेत् साम्यं नामपारायणं तथा || ७-३४ ||

मंत्रपारायणं देवि नाडीपारायणं शिवे |
चक्रपारायणं देवि प्रोक्तं हादिमतं शिवे || ७-३५ ||

अथ कादौ महेशानि सम्प्रदायक्रमं शृणु |
मेधादीक्षादिसंयुक्तः श्रीकादिकेरली भवेत् || ७-३६ ||

ऋक्केरली यजुश्चैव तथैव सामकेरली |
पञ्चपञ्चकसंयुक्तः शक्तिपातसमन्वितः || ७-३७ ||

षट्शाम्भवप्रश्नयुक्तस्त्रैकाल्यज्ञानगोचरः |
अथर्वकेरलं देवि शृणु यत्नेन साम्प्रतम् || ७-३८ ||

दिव्यसिद्धमानवौघमहाकालक्रमेण च |
अथानन्दभैरवेन सदाशिवक्रमेण च || ७-३९ ||

देवीक्रमेण देवेशि नवनाथप्रभेदतः |
चतुरशीतिसिद्धैस्तु त्रितये शिवशक्तितः || ७-४० ||

तल्लोपनात्तत्परत्वात् तत्पादक्रमतोऽपि च |
चतुश्चरणयोगे च शाम्भवाष्टादशक्रमात् || ७-४१ ||

तदोघक्रमयोगेन शम्भुपादक्रमेण च |
दशविद्यागुरुत्वेन तदावरणयोगतः || ७-४२ ||

शैवादिपञ्चभेदैश्च पर्ययायक्रमभेदतः |
आगमश्च तथा कालो देशाम्नायक्रमेण च || ७-४३ ||

दर्शनायतनत्वेन भेदबाहुल्यमीरितम् |
दक्षेण पूजा वामेन तर्पणं परिकीर्तितम् || ७-४४ ||

प्. ९०) दक्षेण तर्पणं देवि पानं तेनैव पार्वति |
वामेन देवता तर्प्या दक्षेण गुरुतर्पणम् || ७-४५ ||

केवलं वामहस्तेन द्वयोस्तर्पणमाचरेत् |
केवलं दक्षहस्तेन तर्पणं केरली चरेत् || ७-४६ ||

गुरुं सन्तर्प्य दक्षेण वामहस्तेन देवताम् |
ब्रह्मकौलमते देवि तर्पणं परिकीर्त्तितम् || ७-४७ ||

जलं दुग्धं नष्टदुग्धं संविन्मिश्रं तथैव च |
संविद्रसवटी चैव वृन्ताकसूरणे तथा || ७-४८ ||

दुग्धसारो दुग्धसंविदासवश्च कुमारिका |
पूजनं परमेशानि कादिकेरलगोचरम् || ७-४९ ||

उर्ध्वाम्नायादिसंयुक्तः काश्मीरः शक्तिपातयुक् |
ऋक्काश्मीरो यजुश्चैव सामकाश्मीर एव च || ७-५० ||

अथाथर्वणकाश्मीरो भेदान् संशृणु पार्वति |
दिव्यसिद्धमानवौघमहाकालक्रमेण च || ७-५१ ||

अतिकालकरालाख्यकालवीरक्रमेण च |
काली च नवनाथाश्च चतुरशीतिसिद्धयः || ७-५२ ||

त्रित्यये शिवशक्तिभ्यां तल्लोपा कालिकाक्रमात् |
अथ कामकला काली हंसकाली क्रमेण च || ७-५३ ||

शैवादिपञ्चभेदेन सप्तपर्यायभेदतः |
भेदबाहुल्यमात्रं स्याद्वामेन तर्पणं स्मृतम् || ७-५४ ||

दक्षेण पूजा सम्प्रोक्ता ह्यनुकल्पाः प्रकीर्त्तिताः |
अथ गौडं प्रवक्ष्यामि यथायोगक्रमेण च || ७-५५ ||

पूर्णाभिषेकसंयुक्तो गौडश्च पञ्चपञ्चयुक् |
प्. ९१) ऋग्गौडो हि यजुर्गौडः सामगौडस्तथैव च || ७-५६ ||

अथर्वगौडो देवेशि यथावत् कथ्यते शृणु |
दिव्यसिद्धमानवौघमहाकालकरालकाः || ७-५७ ||

वीरनाथस्तथा देवि नवनाथक्रमेण च |
चतुरशीतिसिद्धाद्यैस्त्रितये शिवशक्तितः || ७-५८ ||

तल्लोपनाद्भवेल्लोपा कला कामकला परा |
तद्वदावरणे भेदाः कीर्त्तिताः परमेश्वरि || ७-५९ ||

शैवादिपञ्चकत्वेन साम्यं पर्ययायसप्तके |
बाहुल्यं कीर्त्तितं देवि पूर्वमेव प्रकाशितम् || ७-६० ||

वामेन तर्पणं देवि दक्षेण पूजनं स्मृतम् |
दानं पानं च प्रत्यक्षं महाविद्याक्रमेण च || ७-६१ ||

सिद्धविद्याक्रमेणैव तथा विद्याक्रमेण च |
युगानुरूपतो देवि सिद्धविद्यादिभेदतः || ७-६२ ||

तद्रूपशक्तिक्रमतस्तदाचारक्रमेण च |
चक्रभावाम्नायभेदैस्तदा चरणभेदतः || ७-६३ ||

शक्तियोगजब्रह्माण्डे सर्वे * *(?) रसाः (?) स्फुटम् |
नामपारायणं देवि मंत्रपारायणं तथा || ७-६४ ||

नाडीपारायणं देवि कादिहादिकहेपि च |
कादिहादौ शाम्भवान्त सम्राण्मेधाभिधा भवेत् || ७-६५ ||

दिव्यसाम्राज्यमेधा च कहान्ता परिकीर्त्तिता |
दिनतो वारतः पक्षान्मासात् षट्त्रिंशता दिनैः || ७-६६ ||

प्रायश्चित्तं समाचर्य कालनित्याक्रमेण च |
पञ्चनित्याक्रमेणैव स्वगुरुर्वा स्वयं च वा || ७-६७ ||

प्. ९२) पूर्वोक्तक्रममासाद्य कलारन्ध्रक्रमेण च |
कामबाणगुणत्वेन दीक्षामण्डपगो भवेत् || ७-६८ ||

होमं कृत्वा पूर्ववच्च सर्वं कार्यं महेश्वरि |
आज्ञानाम प्रदद्याद्वै योगपट्टं समभ्यसेत् || ७-६९ ||

अङ्गावरणमंत्राश्च पञ्चाशत् पद्ममन्त्रकाः |
श्रोतव्याश्चैव मन्तव्या द्रष्टव्याः परमेश्वरि || ७-७० ||

अन्यत् सर्वं पूर्ववत्स्यात् संक्षेपादिदमीरितम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ७-७१ ||



इति श्रीशक्तिसङ्गममहातंत्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे कादिदिक्षाविवरणं नाम 
सप्तमः पटलः || ७ ||





अष्टमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


निरुक्तं द्रव्यभेदश्च कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ८-१ ||

वीरादिकौलभेदाश्च पूर्वमेव प्रकाशिताः |
विष्णुपाशुपतादीनां कथ्यन्ते परमेश्वरि || ८-२ ||

पञ्चरात्रिव्रतं प्राप्ताः पाञ्चरात्राः प्रकीर्त्तिताः |
दिनपञ्चकपर्यन्तं शैवानां न विलोकनम् || ८-३ ||

मुद्रासन्धारिणीं रण्डां कृत्वा सम्पूजयन्ति ये |
प्रसादः कस्य वेत्युक्ते श्रीकृष्णस्येति यो वदेत् || ८-४ ||

स्वभुक्तं चैव नैवेद्यं देवतार्थप्रयोजकः |
वर्त्तन्ते वैष्णवा ये च शिवनिन्दापरायणाः || ८-५ ||

वैष्णवानपि निन्दन्ति पाञ्चरात्राश्च ते मताः |
पाषण्डाख्यव्रतं प्राप्ताः पाषण्डास्ते प्रकीर्तिताः || ८-६ ||

श्मशानभस्मधारी च भस्मधारणसञ्चयः |
स्नानसन्ध्यादिकं देवि लौकिकार्थं तु यश्चरेत् || ८-७ ||

विष्णुद्वेषपरो भूत्वा सर्वं प्रकुरुते नरः |
स पाषण्डेति कथितः शृणु कापालिकं शिवे || ८-८ ||

कपालपात्रसम्भोजी मद्यमांसेषु तत्परः |
स्त्रियोनिदर्शको नित्यं मुण्डमालाधरः सदा || ८-९ ||

प्. ९४) श्मशानाग्निप्रभोजी यः स च कापालिकः स्मृतः |
स च द्वादशधा प्रोक्तो महाकापालिक परः || ८-१० ||

स्नानदानादिरहितः शौचाशौचविवर्जितः |
न जपो न तपस्या च न तस्य नियमः क्वचित् || ८-११ ||

ईदृग्विधो भवेच्चीनः सकलो निष्कलो द्विधा |
जैनं शृणु महादेवि कमण्डलुधरः सदा || ८-१२ ||

जीव एव परं भोगी कर्त्ता हर्ता स एव हि |
यदेव तत्सुखं देवि तत्सुखं स्वात्मरूपकम् || ८-१३ ||

स जैनः कथितो देवि एवं बौद्धादयो मताः |
केशसंलुञ्चका देवि तथा श्वेतपटाः प्रिये || ८-१४ ||

तथा रक्तपटा देवि तथा नीलाम्बरादयः |
बृहद्गुरुरिति ख्यातास्तथान्ये परमेश्वरि || ८-१५ ||

अहिंसकास्तथान्ये च भेदाः संक्षेपतो मताः |
मुद्राधिकारिणो देवि कथ्यन्ते शृणु साम्प्रतम् || ८-१६ ||

ब्राह्मणैर्न तथा कार्यं ब्राह्मण्यं च विनश्यति |
मुद्रां तु ब्राह्मणो धृत्वा रौरवं नरकं व्रजेत् || ८-१७ ||

वेदैस्तु रहितो यो हि स मुद्राधारको भवेत् |
मुद्रया सहितो यो हि स कथं ब्राह्मणो भवेत् || ८-१८ ||

मुद्रा चतुर्विधा देवि चातुर्विध्यं शृणु प्रिये |
ब्राह्मणो भावयेद्देहे विष्णुभावप्रबुद्धये || ८-१९ ||

क्षत्रियो रेखयेद्देहे वैश्यो मुद्रां प्रविन्यसेत् |
शूद्राधमादिकानां च तप्तमुद्रा प्रकीर्त्तिता || ८-२० ||

अत्यन्तभक्तियुक्तोऽपि भावयेन्न तु रेखयेत् |
ब्राह्मणो रेखयेत् क्वापि बिम्बयेन्न कदाचन || ८-२१ ||

प्. ९५) देवो भूत्वा यजेद्देवं नादेवो देवमर्चयेत् |
तस्माद्विष्णुस्वरूपत्वं स्वस्मिन् भाव्यं महेश्वरि || ८-२२ ||

ततो जपं प्रकुर्वीत तस्य सिद्धिर्भवेन्मनोः |
एवमेव महेशानि शैवादीनां क्रमो भवेत् || ८-२३ ||

शङ्खचक्राङ्कितं दृष्ट्वा सचैलं स्नानमाचरेत् |
त्रिशूलं डमरूं देवि ब्राह्मणो भावयेत्सदा || ८-२४ ||

धारणं शिवलिङ्गस्य शिवमुद्रादिधारणम् |
द्विजस्तु वर्जयेद्देवि संक्षेपादिह कीर्त्तितम् || ८-२५ ||

शक्तेरुपासको यस्तु स च शाक्तः प्रकीर्त्तितः |
वैखानसादिदीक्षाद्यैर्युक्तो वैष्णव एव च || ८-२६ ||

षडध्वशाम्भवाद्यैस्तु युक्तः शैवः प्रकीर्त्तितः |
केवलं शिवसंपन्नस्त्वन्यदेवस्य निन्दकः || ८-२७ ||

वीरशैवेति गदितो वीराख्यं वैष्णवं शृणु |
केवलं विष्णुनिरतः सर्वदेवप्रनिन्दकः || ८-२८ ||

वीरवैष्णव इत्युक्तः पापभाजौ नरावुभौ |
चन्द्रजापरतो यस्तु स च चान्द्रो महेश्वरि || ८-२९ ||

सूर्यासक्तमना यस्तु स सौरः परिकीर्त्तितः |
ब्रह्मणोपासको यस्तु स च स्वायम्भुवो मतः || ८-३० ||

दुर्गाचण्ड्यादिसंयुक्तः स च दौर्गः प्रकीर्त्तितः |
वेदमूलाः क्रियाः सर्वा वेदमूला परा स्मृतिः || ८-३१ ||

वेदेन रहितं यत्तु तन्न कुर्याद्द्विजः क्वचित् |
वेदमार्गरतो नित्यं ब्राह्मणो भवति ध्रुवम् || ८-३२ ||

वेदेन रहितो यस्तु च चाण्डालः प्रकीर्त्तितः |
स्वस्वधर्म्मं पुरस्कृत्य सर्वं कार्ययं महेश्वरि || ८-३३ ||

प्. ९६) स्वधर्मनिरतो नित्यं सुखमाप्नोति निश्चितम् |
स्वधर्मरहितो विप्रः सुतहारी द्विजाधमः || ८-३४ ||

तं दृष्ट्वा तु महेशानि प्राजापत्यं समाचरेत् |
तदभावे महेशानि सचैलं जलमाविशेत् || ८-३५ ||

तस्मान्मुद्रादिकद्वेषं ब्राह्मणो वर्जयेत् सदा |
अधमानुग्रहार्थं तु मुद्रा प्रोक्ता मया तव || ८-३६ ||

सत्यं सत्यं महेशानि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि विष्णुभेदान् शिवस्य च || ८-३७ ||


श्रीशिव उवाच |


वैखानसो भवेदादौ श्रीराधावल्लभस्तथा |
गोकुलेशो महेशानि तथा वृन्दावनी भवेत् || ८-३८ ||

पाञ्चरात्रः पञ्चमः स्यात् सष्ठः श्रीवीरवैष्णवः |
रामानन्दी हरिव्यासी निम्बार्कश्च महेश्वरि || ८-३९ ||

ततो भागवतो देवि दशभेदाः प्रकीर्त्तिताः |
शिखी मुण्डी जटी चैव द्वित्रिदण्डी क्रमेण च || ८-४० ||

एकदण्डी महेशानि वीरशैवस्तथैव च |
सप्त पाशुपताः प्रोक्ता दशधा वैष्णवा मताः || ८-४१ ||

एतेषां वासनां देवि शृणु यत्नेन शाम्भवि |
वेवेष्टि सर्वं संव्याप्य यस्तिष्ठति स वैष्णवः || ८-४२ ||

वैखानसादिदीक्षाद्यैर्भूषितः स्मार्त्तवैष्णवः |
श्रीराधावल्लभं देवि शृणु यत्नेन शाम्भवि || ८-४३ ||

प्. ९७) वैष्णवाचारनिरतो विष्णुतंत्रैकपारगः |
अनन्यचेताः शान्तात्मा विष्णुचिह्नपरायणः || ८-४४ ||

श्रीराधावल्लभो देवि गोकुलेशं शृणु प्रिये |
नानाभूषणसंपन्नो नानासौगन्धभूषितः || ८-४५ ||

गवां कुलं प्रीणयिता कलिकृष्णस्वरूपधृक् |
शरीरमर्थं प्राणांश्च तन्निवेदनकारकः || ८-४६ ||

अन्तःशक्तिपरो देवि बहिर्वैष्णवरूपधृक् |
गन्धर्वाचारनिरतो लतावेष्टनतत्परः || ८-४७ ||

सम्प्रदायो गोकुलेशः सर्वसिद्धिकरो भुवि |
वृन्दावनाख्यं देवेशि शृणु यत्नेन साम्प्रतम् || ८-४८ ||

विगताशः प्रसन्नात्मा विष्णुभक्तिपरायणः |
कामिनीसङ्गचपलो वनक्रीडाविनोदधृक् || ८-४९ ||

सौगन्धभूषिततनुः स्त्रीध्यानैकपरायणः |
विष्णुसारूप्यतत्त्वज्ञः प्रोक्तो वृन्दावनी शिवे || ८-५० ||

पाञ्चरात्रो महेशानि तथैव वीरवैष्णवः |
पूर्वमेव महेशानि कीर्त्तितः परमेश्वरि || ८-५१ ||

रा शक्तिरिति विख्याता म शिवः परिकीर्त्तितः |
तदानन्दी शान्तचित्तः प्रसन्नात्मा विचारधृक् || ८-५२ ||

सर्वत्र समरूपश्च रामानन्दी प्रकीर्त्तितः |
हरिव्यासं महेशानि यथावदवधारय || ८-५३ ||

पापसंहारणे शक्तो विष्णुभक्तो जितेन्द्रियः |
यमादिनियमैर्युक्तस्त्यक्ताचारपरायणः || ८-५४ ||

सोपयोगफलग्राही परकार्यपरायणः |
प्. ९८) हरिव्यासी महेशानि शिवशक्तिस्वरूपधृक् || ८-५५ ||

निंबार्काख्यं सम्प्रदायं शृणु यत्नेन साम्प्रतम् |
नित्यार्चनक्रमासक्तः स्वतंत्रैकपरायणः || ८-५६ ||

बाह्यपूजादिनिरतोऽनन्यभक्तः प्रसन्नधीः |
आर्यपक्षान्वितः स्वच्छः स्वच्छन्दाचारतत्परः || ८-५७ ||

स्वतन्त्रः स्मार्त्तविद्वेषी निम्बार्को भगवान् हरिः |
अथ भागवतं देवि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ८-५८ ||

विष्णुभक्तौ च निपुणो विजितात्मा प्रसन्नधीः |
स्मार्त्तकर्मान्वितो देवि तदन्याचारतत्परः || ८-५९ ||

आर्ययपक्षान्वितो देवि तथा चारुणवेषधृक् |
शैवद्वेषी तस्य सङ्गात् पुनःस्नानपरायणः || ८-६० ||

केवलं विष्णुचित्तज्ञः प्रोक्तो भागवतः शिवे |
तेषां व्रतादिकानां तु निर्णयः कथ्यते क्रमात् || ८-६१ ||

एकादशी सदोपोष्या भक्तियुक्तेन चेतसा |
एकादश्यामहोरात्रं न भोक्तव्यं कदाचन || ८-६२ ||

मुहूर्त्तविद्धा दशमी ततो रौद्रीसमागमः |
तस्यां तिथौ न भोक्तव्यं दशम्यां भोजनं चरेत् || ८-६३ ||

सूर्योदयमभिव्याप्य या तिथिर्याति पार्वति |
सा तिथिः सकला ज्ञेया तत्तिथ्युक्तं समाचरेत् || ८-६४ ||

आद्या शैवेति विख्याता द्वितीया मोहिनी भवेत् |
द्वाभ्यां त्वित्थमुपोष्यैव सर्वपापैः प्रमुच्यते || ८-६५ ||

द्विधा तिथिर्यदा देवि तदेदं परिकीर्त्तितम् |
यद्यप्येकादशी पूर्णा द्वितीयेऽह्नि न विद्यते || ८-६६ ||

प्. ९९) द्वितीये वृद्धिदा देवि द्वादशी यदि दृश्यते |
द्वितीये समुपोष्यैव सर्वपापैः प्रमुच्यते || ८-६७ ||

स्मार्त्तानां मतमाख्यातं वैखानसमतं शृणु |
एकादश्यां तु यः कश्चित् प्रमादात् भोजनं चरेत् || ८-६८ ||

चत्वारि तस्य नश्यन्ति आयुर्विद्या यशो बलम् |
कोट्यर्बुदं सन्निवसेत् रौरवे नरके प्रिये || ८-६९ ||

गोकुलेशमतं देवि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
स्मार्तवैष्णवयोर्मध्ये विवादो हि महानयम् || ८-७० ||

परस्परं प्रशंसन्ति निन्दन्ति च परस्परम् |
ते मूढा नैव जानन्ति पाषण्डशास्त्रमोहिताः || ८-७१ ||

विष्णुरूपधरः शम्भुः शम्भुरूपधरो हरिः |
अत्रार्थे प्रत्ययो देवि रुद्रा एकादश स्मृताः || ८-७२ ||

विष्णुं मिलित्वा देवेशि द्वादशी परिकीर्त्तिता |
एकादशी तु रुद्रस्य द्वादशी श्रीपतेः स्मृता || ८-७३ ||

कलामात्रान्विता वृद्धा मुहूर्तसंयुतापि चेत् |
गोकुलेशमतं प्रोक्तं गोपालसुन्दरी परः || ८-७४ ||

पूर्णामेकादशीं प्राप्य द्वादश्यां समुपोषणम् |
स्मार्त्तद्वेषपरो भूत्वा प्रमादाद्यः समाचरेत् || ८-७५ ||

एकादशी हानिदा स्यात् पुत्रायुर्धननाशिनी |
स्मार्त्तद्वेषपरो भूत्वा एकाश्यां तु भोजनम् || ८-७६ ||

पाषण्डमतमाश्रित्य सूर्यारुणकलार्धतः |
पक्षमाश्रित्य देवेशि यः करोति नराधमः || ८-७७ ||

कोट्यर्बुदयुगं देवि नरके निवसेद्ध्रुवम् |
विष्णुद्वेषपरो भूत्वा रोहिण्यां भोजनं चरेत् || ८-७८ ||

प्. १००) स दरिद्री महापापी तस्य पातो भविष्यति |
अरुणोदयवेधस्तु श्रीनिम्बार्कमतं मतम् || ८-७९ ||

सूर्योदयाख्यवेधो हि श्रीवैखानससम्मतम् |
कलावेधो महेशानि वैष्णवानां प्रकीर्त्तितः || ८-८० ||

मुहूर्त्तवेधो देवेशि स्मार्त्तानां परिकीर्त्तितः |
अथात्र पाञ्चरात्राणां आद्यपक्षः प्रकीर्त्तितः || ८-८१ ||

कल्पितं वेधमाश्रित्य द्वादशीं कल्पयन्ति च |
न लज्जन्ति च ते मूढाः प्रोक्तास्ते यमकिङ्कराः || ८-८२ ||

सुरेन्द्रसंहिता देवि तथा षट्शाम्भवः शिवे |
गोपालपाञ्चरात्रं च षडन्वयमतं तथा || ८-८३ ||

श्रीगोपीपरिशिष्टं च मोहशक्तीश्वरस्तथा |
षट्शाम्भवरहस्यं च क्रमादेते प्रकीर्त्तिताः || ८-८४ ||

एतद्ग्रन्थक्रमाद्देवि विवेचनमुदीरितम् |
अथ पाशुपतानां च वासनां शृणु पार्वति || ८-८५ ||

शिखिपाशुपतो देवि शिखासूत्रधरः शुभः |
समाधितत्परो देवि समाधौ शिवपीठधृक् || ८-८६ ||

रुद्राक्षं च तथा भस्म लिंगं शैवाभिधं शिवे |
प्रसन्नात्मा शान्तचित्तो ब्रह्मचारी प्रकीर्त्तितः || ८-८७ ||

मतं श्रीबिन्दुमालिन्याः समाश्रित्य प्रतिष्ठति |
मुण्डी त्रिंशद्विधो देवि तारासुक्ते प्रकाशितः || ८-८८ ||

तत्र पाशुपताचारसम्पन्नो मुण्डितो भवेत् |
जटी पाशुपतो देवि सोऽपि दशविधः स्फुटम् || ८-८९ ||

त्रिजटैकजटाधारी तथा बहुजटाधरः |
प्. १०१) नग्नस्तपस्वी शान्तात्मा देहक्लेशपरायणः || ८-९० ||

क्रमत्रितयसम्पन्नो जटी पाशुपतः स्मृतः |
द्विदण्डी तु महेशानि वाङ्मनोदण्डसंयुतः || ८-९१ ||

कायवाङ्मनसो दण्डस्त्रिदण्डी परिकीर्त्तितः |
वीरशैवः प्रसिद्धोऽत्र पूर्वमेव प्रकाशितः || ८-९२ ||

सर्वोत्तमो भवेच्छैवः शाम्भवः परिकीर्त्तितः |
चतुर्दशीव्रतासक्तः प्रदोषव्रततत्परः || ८-९३ ||

शनिप्रदोषे देवेशि महाव्रतपरायणः |
दारिद्र्यदहनं नाम व्रतमेतत्प्रकीर्त्तितम् || ८-९४ ||

कृष्णपक्षे विशेषेण शुक्लपक्षेऽपि पार्वति |
अष्टमीसप्तमीसन्धौ प्रदोषव्रतमीरितम् || ८-९५ ||

एतद्व्रतसमायुक्तः शिवपूजापरायणः |
शनिप्रदोषे सम्प्राप्ते शकुनं संशृणु प्रिये || ८-९६ ||

शनिवारे सोमवारे पुस्तकं चाभिमंत्रयेत् |
आदित्यंवासरे देवि राशिं काममितां चरेत् || ८-९७ ||

यत्रादौ दीयते देवि स चाध्यायः प्रकीर्त्तितः |
द्वितीये दशको देवि तृतीये श्लोकसंख्यता || ८-९८ ||

दशकालामतो देवि सर्वेभ्यो विनियोजनम् |
कुमारीं प्रार्थ्य यत्नेन सपुष्पफलसंयुताम् || ८-९९ ||

स्थापयेद्राशिमध्ये तु दर्पणोदरसन्निभे |
गोमयैरुपलिप्ते तु भूमौ स्वस्तिकमण्डले || ८-१०० ||

प्. १०२) कुमारीं पूजयित्वा च नवकन्याप्रभेदतः |
तत्र वाच्यं प्रयत्नेन भूतं भव्यं भविष्यकम् || ८-१०१ ||

शुभाशुभादिकं कर्म तथा षट्कर्मसाधनम् |
षट्कर्म त्रिविधं प्रोक्तं यथावदवधारय || ८-१०२ ||

वश्याकर्षस्तम्भनं च विद्वेषोच्चाटनं तथा |
मारणं चैव देवेशि विरूपाक्षस्य सम्मतम् || ८-१०२ ||

वश्यस्तम्भनसम्मोहा मारणोच्चाटनं तथा |
विद्वेषणं च देवेशि षट्कर्माणि विराण्मते || ८-१०४ ||

शान्तिस्तम्भौ वशीकारो मारणोच्चाटने तथा |
द्वेषणं चेति देवेशि षट्कर्माणि यथाक्रमात् || ८-१०५ ||

यस्मिन् विद्याविधौ देवि यत्कर्म परिकीर्त्तितम् |
तत्कर्माणि समारभ्य षट्कर्माणि जगुः प्रिये || ८-१०६ ||

बगलेशी तथा वश्ये बगला स्तम्भने तथा |
वश्ये पञ्चदशी प्रोक्ता वशीकारस्त्रिधा भवेत् || ८-१०७ ||

आदौ प्रीतिर्महेशानि मोहनं तु द्वितीयकम् |
वशीकारस्तृतीयः स्यात् त्रितयं त्रितयं त्रिषु || ८-१०८ ||

एके जाते महेशानि त्रितयं जायते शिवे |
शनिप्रदोषमाश्रित्य स्थाने शैवविभूषिते || ८-१०९ ||

पश्चिमाभिमुखं लिङ्गं नन्दिहीनं पुरातनम् |
चतुरः पञ्चक्रोशान्ते न लिङ्गं दृश्यते शिवे || ८-११० ||

तदेकलिङ्गमाख्यातं तत्र सिद्धिरनुत्तमा |
ऊर्ध्वपुण्ड्रं त्रिपुण्ड्रं वा पट्टबन्धनमेव च || ८-१११ ||

अगस्तिपत्राकारं वा स्त्रीणां शून्यकरेण च |
प्. ११२) द्वादशाष्टचतुर्योगात् ऊर्ध्वपुण्ड्रं प्रकीर्त्तितम् || ८-११२ ||

शिवविष्णुशिवायुक्तं त्रिपुण्ड्रं परमेश्वरि |
शनिप्रदोषे धृत्वा तु शिवं पूज्य प्रयत्नतः || ८-११३ ||

भोजयेद्ब्राह्मणान् देवि अकाण्डादिदमीरितम् |
गोपनीयं रहस्यं च किमन्यत् श्रोतुमिच्चस्ति || ८-११४ ||



इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे प्रदोषविधिर्नामाष्टमः 
पटलः || ८ ||





नवमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |
पूजाद्रव्यं महादेव सम्प्रदायत्रये वद || ९-१ ||


श्रीशिव उवाच |


षड्दर्शने षडाम्नाये महाविद्याविधौ शिवे |
पञ्चायतनके देवि शिवशक्तियुतेऽपि च || ९-२ ||

अथ गोपालनृहरी गणेशशङ्करौ तथा |
हयग्रीवो रामचन्द्रः कालः काली महेश्वरि || ९-३ ||

तारागणपतिश्चैव ताराबटुक एव च |
आद्यन्तक्रमयोगेन द्विधा भेदः प्रकीर्त्तितः || ९-४ ||

एतेषां सुन्दरीयोगात् यंत्रं शृणु महेश्वरि |
मूलयंत्रं समुद्धृत्य तत्र बिन्दौ महेश्वरि || ९-५ ||

देवयंत्र साङ्गकं तु भावयेद्यतमानसः |
विद्यायंत्रौ यथा पूज्यौ देवयंत्रेऽथ वा पुनः || ९-६ ||

पूजनीया महेशानि गोपालसुन्दरी परा |
पूर्वोक्तानां समस्तानां पूजायंत्रं प्रकीर्त्तितम् || ९-७ ||

एवमेव तु सर्वेषां कथितं तु तृतीयकम् |
आदौ यदुच्चरेद्देवि तद्यंत्रं पूजयेद्धरम् || ९-८ ||

शक्तिर्वा शिवमंत्रो वा यस्य चोच्चारणं भवेत् |
तस्य यंत्रं पूजयेत्तु संक्षेपात् गदितं मया || ९-९ ||

प्. १०५) निरूपाक्षमते तारे पत्रे यंत्रं तु संलिखेत् |
सुन्दरी भैरवी देवी तथैव कालसुन्दरी || ९-१० ||

सुन्दरी काल इत्युक्तः सुन्दरी गोप इत्यपि |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं द्रव्यभेदं शृणु प्रिये || ९-११ ||

केरलश्चैव काश्मीरो गौडश्चैव तृतीयकः |
शिवशक्तितद्द्वयत्वं सप्तपर्ययायभेदतः || ९-१२ ||

चतुरशीतियुग्मेन नाथत्रितयमार्गतः |
ओघत्रयक्रमेणैव वटवासिक्रमेण च || ९-१३ ||

दशविद्यागुरुत्वेन भेदबाहुल्यमीरितम् |
दुग्धं वृन्ताककं देवि सूरणस्तु तृतीयकः || ९-१४ ||

दुग्धसारं कुमारी च पञ्चतत्वानि वै जगुः |
आत्मविद्या शिवाख्या च सर्वं पूर्णक्रमेण च || ९-१५ ||

काश्मीरे त्वनुकल्पैश्च ताम्रे गव्यं प्रदापयेत् |
पिण्याकं तु द्वितीयं च गृञ्जनं तु तृतीयकम् || ९-१६ ||

चतुर्थं पायसं दुग्धं पञ्चमं मिथुनं भवेत् |
पञ्चानुकल्पा देवेशि काश्मीराख्यक्रमे मताः || ९-१७ ||

मद्यं मांसं तथा मत्स्यं मुद्रा मैथुनमेव च |
मकाराः पञ्च वै ख्याता गौडमार्गे महेश्वरि || ९-१८ ||

सामान्यत्वेन कथितं विशेषं शृणु सादरम् |
दुग्धानुकल्पमद्यैश्च पूजयेच्च यथाक्रमात् || ९-१९ ||

दुग्धेन केरले पूजा काश्मीरे भावना मता |
गौडे प्रत्यक्षदानं स्यात् त्रितयं कीर्त्तितं मया || ९-२० ||

जलाद्दशगुणं देवि शीतलं जलमीरितम् |
प्. १०६) ततः शतगुणं प्रोक्तं सौगन्धि जलमत्र तु || ९-२१ ||

जलात् शतगुणं प्रोक्तं दधि चात्र महेश्वरि |
ततः शतगुणं दुग्धं ततः शतगुणं घृतम् || ९-२२ ||

घृताच्छतगुणं तैलं तैलाच्छतगुणं मधु |
ततः शतगुणा संवित् ततः शतगुणं मधु || ९-२३ ||

उत्तरोत्तरतौ गौडे केरले संहृतिक्रमात् |
शुद्धकेरलमार्गे तु जलेन पूजनं चरेत् || ९-२४ ||

चैतन्यकेरले देवि शीतलेन जलेन च |
ऋक्केरले महेशानि सौगन्धिजलतोऽर्चनम् || ९-२५ ||

गुप्तकेरलमार्गे तु दुग्धेन पूजनं चरेत् |
उग्रकेरलमार्गे तु नष्टदुग्धेन पूजनम् || ९-२६ ||

पञ्चकं गदितं देवि शम्भुतो भैरवान्तकम् |
पञ्चके त्रितयं देवि त्रितयं त्रितयं त्रिषु || ९-२७ ||

शुद्धकाश्मीरमार्गे तु द्रव्यस्य भावना मता |
ऋक्काश्मीरे नखजलमुग्राख्ये ह्यनुकल्पनम् || ९-२८ ||

क्रूरकाश्मीरमार्गे तु नष्टद्रव्यानुकल्पनम् |
गुप्तकाश्मीरमार्गे तु गुडार्द्रकरसः स्मृतः || ९-२९ ||

अथर्वाख्ये तु काश्मीरे ताम्रपात्रे मधु स्मृतम् |
काश्मीरः कथितो देवि गौडमार्गं शृणु प्रिये || ९-३० ||

शुद्धगौडे महेशानि विजया दुग्धमीरितम् |
ऋग्गौडे तु महेशानि विजया मधुसंयुता || ९-३१ ||

यजुर्ग्गौडे महेशानि तत्पाको विनिवेद्यताम् |
गुप्तगौडे महेशानि तत्कल्पः परिकीर्त्तितः || ९-३२ ||

प्. १०७) उग्रगौडे महेशानि मदिरादानमीरितम् |
देवतार्थं तु संप्रोक्तं नान्यकर्मणि योजयेत् || ९-३३ ||

सर्वातिरिक्तो देवेशि विलासाख्यः प्रकीर्त्तितः |
विलासाख्ये सम्प्रदाये स्वयमस्ति सदाशिवः || ९-३४ ||

हार्द्दबाह्यप्रभेदेन द्विविधत्वं च पार्वति |
चातुर्वर्ण्यानुयोगेन योजनीयं प्रयत्नतः || ९-३५ ||

ब्राह्मणेन तथा कार्ययं ब्राह्मण्यं न विनश्यति |
ब्राह्मणो मदिरां दृष्ट्वा ब्राह्मण्यादेव हीयते || ९-३६ ||

ब्राह्मणस्त्वनुकल्पं च दत्त्वा चाण्डालतामियात् |
मांसभक्षी द्विजो यस्तु वेदबाह्यो तथा स्मृतः || ९-३७ ||

तथैव वेदबाह्यो हि स द्विजः परिकीर्त्तितः |


श्रीदेव्युवाच |


अनुकल्पादिकं प्रोक्तं सन्देहोऽस्ति मम प्रभो || ९-३८ ||

पञ्चामृतादौ देवेश कथं दुग्धादिकल्पना |


श्रीशिव उवाच |


ताम्रे गव्यं मधुसमं दैवे पित्र्ये न दुष्यति || ९-३९ ||

अत एव महेशानि होमे ताम्रं प्रगृह्यते |
पूजाद्रव्यं तु सामान्याद्गौडकाश्मीरयोः शृणु || ९-४० ||

घृतं दुग्धं च देवेशि नवनीतं च तक्रकम् |
दधिखण्डं नष्टदुग्धं मधु चैव मधूदकम् || ९-४१ ||

तैलं गुडार्द्रकं देवि मधु सम्वित्तथैव च |
दुग्धं सलवणं चैव दधि दुग्धं तथैव च || ९-४२ ||

प्. १०८) संविद्दुग्धं तस्य पाकः केवला विजया च वा |
जातीपत्रं तत्फलं च म्लेच्छं दिव्यमथापि वा || ९-४३ ||

नारिकेलोदकं कांस्ये ताम्रे गव्यं महेश्वरि |
अहिफेनं धूर्तपुष्पं वनजं नखजं जलम् || ९-४४ ||

धूर्त्तबीजं वत्सनाभं तथैव शीतलं जलम् |
मृत्युभीत्या वत्सनाभं धूर्त्तबीजं विवर्जयेत् || ९-४५ ||

त्रयोदशविधा देवि मदिरा गौडसम्मता |
अरिष्टासवसीध्वादिभेदेन परमेश्वरि || ९-४६ ||

संविद्दुग्धोऽहिफेनं च जातीकोषलवङ्गकम् |
चन्द्रशीतलनीरैश्च योगिनीपानमुत्तमम् || ९-४७ ||

लवणार्द्रकपिण्याकं गोधूमं मांसपञ्चकम् |
लशुनं गृञ्जनं देवि कलिङ्गं बिल्वकं तथा || ९-४८ ||

कपित्थं दग्धकूरं च तथैव दग्धपायसम् |
पलाण्डुगोस्तनीकादि दशकं वारुणीभवम् || ९-४९ ||

अत्युग्रविद्याविषये द्रव्याण्येतानि साधकः |
वीरसाधनकार्यये तु देवि द्रव्याणि चार्पयेत् || ९-५० ||

वेदमूलाः क्रियाः सर्वा ब्राह्मणो वेद एव च |
प्राणा वरं प्रगच्छन्तु ब्राह्मणो नार्पयेत्सुराम् || ९-५१ ||

ताम्रे मधु सुरातुल्यं घृतेन वर्जितं यदि |
नारिकेलोदकं कांस्ये काब्जिका कूरसम्भवा || ९-५२ ||

हार्द्दबाह्यप्रभेदेन पूर्वसिद्धिसमस्तकम् |
द्वितीये भावनामात्रं पूर्वं वै कथितं शिवे || ९-५३ ||

लताजपे तथा पूजाद्रव्यदाने महेश्वरि |
केरले भावनां कृत्वा दृष्ट्वा चैव जपेत्सदा || ९-५४ ||

प्. १०९) काश्मीरे वा लतासङ्गः जपपूजादिकं चरेत् |
गौडे यथोक्तविधिना जपं कुर्यान्महेश्वरि || ९-५५ ||

त्रितयं कथितं देवि रहस्यातिरहस्यकम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ९-५६ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वं संसूचितं च यत् |
तन्मे वद महादेव यद्यहं तव वल्लभा || ९-५७ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
मेरुस्तु त्रिविधः प्रोक्तः सामान्यत्वेन पार्वति || ९-५८ ||

न्यासमेरुर्यंत्रमेरुरग्निमेरुस्तथैव च |
प्रत्येकं त्रितयत्वेन त्रयाणां विद्धि पार्वति || ९-५९ ||

न्यासमेरुर्यंत्रमेरुः प्रत्येकं द्विविधो मतः |
बाह्याभ्यन्तरभेदेन द्विविधत्वं प्रकीर्त्तितम् || ९-६० ||

न्यासमेरुस्त्रिधा देवि शृणु त्वं यत्नतः शिवे |
मेरुप्रस्तारविन्यासस्तथा कैलाससंज्ञकः || ९-६१ ||

भूप्रस्तारस्तृतीयः स्याच्चान्तरत्वाच्चतुर्विधः |
यंत्रमेरुस्तथा देवि षड्विधः परिकीर्त्तितः || ९-६२ ||

न्यासे तु बाह्यन्यसनं मंत्रस्तु भावना मता |
यंत्रे तु लेखनं बाह्ये मानसी भावना मता || ९-६३ ||

प्. ११०) लयमेरुर्योगमेरुर्नादमेरुस्तृतीयकः |
योगवीणाख्यमेरुस्तु तुरीयः परिकीर्त्तितः || ९-६४ ||

कन्यामेरुः पञ्चमः स्यात् पञ्चैते मेरवः स्मृताः |
वह्निमेरुः पञ्चधा स्याद्बाह्याभ्यन्तरतो दश || ९-६५ ||

मंत्रमेरुर्वर्णमेरुर्द्वावेतौ तारिणीमते |
वर्णमेरौ तु कोष्ठानि शतभेदेन सप्ततिः || ९-६६ ||

चतुःशृङ्गाह्वये मेरौ वर्णाः सर्वे प्रतिष्ठिताः |
अन्ये संसूचिता देवि तत्राग्निमेरवः शृणु || ९-६७ ||

वह्निमेरोर्लक्षणानि शृणु यत्नेन साम्प्रतम् |
चत्वारिंशत्तथाष्टौ च कुण्डानि कारयेत् प्रिये || ९-६८ ||

श्रीविद्याभेदयुक्तानां मेरुः प्रोक्तस्त्वयं शिवे |
षोडश्युपासकानां तु शतं कुण्डानि चन्द्रयुक् || ९-६९ ||

चतुश्चरणयुक्तानामष्टोत्तरशतं शिवे |
षट्शाम्भवप्रयुक्तानां कुण्डानि रश्मिसंख्यया || ९-७० ||

मेधादीक्षादियुक्तानां मेरुस्त्वाभ्यन्तरो मतः |
श्रीविद्योपास्तियुक्तानां मेरु संकथितो मया || ९-७१ ||

श्रीविद्यारहितो यस्तु न मेरुसाधनं चरेत् |
श्रीविद्यारहितो यस्तु नाचार्यत्वं प्रगच्छति || ९-७२ ||

पूर्णाभिषेकसंयुक्तस्त्वाचार्ययः कीर्त्तितो मया |
ऊर्द्ध्वाम्नायादिसंयुक्तो द्वितीयः परिकीर्त्तितः || ९-७३ ||

पूर्णाभिषेकरहितस्त्वाचार्ययत्वं करोति यः |
तस्य नाशं करिष्यामि योगिनीगणभूषितः || ९-७४ ||

पूर्णाभिषेकरहिते मेरुसंसाधनं नहि |
प्. १११) प्रमादान्मोहतो दम्भात्तस्य पातो भविष्यति || ९-७५ ||

दुर्भिक्षं राष्ट्रभङ्गं च पृथ्वीकम्पादिकं शिवे |
जलाग्निवातसम्भूता बाधा तद्ग्रामगा भवेत् || ९-७६ ||

त्रिवर्षैः पञ्चवर्षैस्तु धूमकेतुर्भविष्यति |
षष्ठिनाडीमभिव्याप्य पलानि पञ्चविंशतिः || ९-७७ ||

अहिकेतुस्ततो भूयादरिकेतुस्तदुत्तरम् |
घटकेतुस्ततो देवि ततश्चैव ध्वजाभिधः || ९-७८ ||

वर्षमात्रेण देवेशि तत्कुटुम्बं विनश्यति |
वेदबाह्यो यथा देवि द्विजबाह्यस्तथा नरः || ९-७९ ||

कुटुम्बहा भवेत्सोऽपि प्रायश्चित्तेन शुद्ध्यति |
तस्य संसर्गमात्रेण राज्यं नश्यति निश्चितम् || ९-८० ||

दीक्षितो यस्तु कुरुते तस्य शोभां शृणु प्रिये |
अणिमाद्यष्टकं देवि वाक्सिद्धिः कामरूपता || ९-८१ ||

षष्टिसिद्धीश्वरो भूत्वा शिवतुल्यो नरो भवेत् |
स देशो धन्यतां याति प्रसन्नाः सर्वदेवताः || ९-८२ ||

पञ्चाग्नौ द्वादशाग्नौ विज्ञेयं(?) शृणु शाम्भवि |
आदौ दृग्दीक्षणं कार्ययं ततो वाग्दीक्षणं भवेत् || ९-८३ ||

स्पर्शदीक्षा ततः प्रोक्ता ततो वर्णमयी भवेत् |
ततः क्रियावती ज्ञेया ततः कलावती भवेत् || ९-८४ ||

आणवी तु ततो ज्ञेया ततः षड्दर्शनी भवेत् |
पञ्चायतनदीक्षा स्यात् ततः श्रीपञ्चपञ्चिका || ९-८५ ||

ततः पूर्णाभिषेकः स्यात् षडाम्नायक्रमेण च |
एवं मेधान्तसंयुक्तः शिव एव न संशयः || ९-८६ ||

प्. ११२) पञ्चायतनपर्ययन्तं द्वादशाग्न्याधिकारिता |
गायत्र्युपासका ये च पञ्चायतनदीक्षिताः || ९-८७ ||

तैः कार्यं साधनं देवि पञ्चाग्निसूर्यसंज्ञके |
एकाग्निरपि नन्दाग्निर्धूम्रपानं महेश्वरि || ९-८८ ||

जलाकाशाधिवासो हि तैः कार्ययः परमेश्वरि |
गायत्र्यामपि संकार्यं तुर्याख्यायां महेश्वरि || ९-८९ ||

नान्यत्र कार्ययं देवेशि मेरुसंसाधनं शिवे |
रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते चान्यदेव हि || ९-९० ||

न्यासे यंत्रे कामकलारूपसंन्यसनं शिवे |
तथाग्निमेरौ देवेशि चाङ्कुरारोपणं शिवे || ९-९१ ||

यथा कामकलाध्यानमङ्कुरारोपणं तथा |
यथासनादिसंशुद्धिः तद्वद्वास्तु प्रपूजनम् || ९-९२ ||

तत्तत्कृत्वा महेशानि चाधिकारी भवेद्ध्रुवम् |
वास्तुं विना यः कुरुते तस्य नाशो भविष्यति || ९-९३ ||


श्रीदेव्युवाच |


अथ वै सर्वमेरूणां फलं किं वद शङ्कर |


श्रीशिव उवाच |


न्यासमेरोः फलं देवि देहसिद्ध्यादिकं शिवे || ९-९४ ||

यंत्रमेरोः फलं देवि त्रैलोक्यविजयादिकम् |
अग्निमेरोः फलं देवि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ९-९५ ||

त्रैलोक्यवशकारित्वं लोकसम्मोहनं शिवे |
अदृश्यत्वं निस्पृहत्वं सौख्यत्वं परमेश्वरि || ९-९६ ||

प्. ११३) इन्द्रियाणां संयमनमग्निसंसेवनाद्भवेत् |
अग्निसंसेवनाद्देवि दारिद्र्यदहनं भवेत् || ९-९७ ||

वैराग्यत्वं वाक्पटुत्वं चिरजीवित्वमाप्नुयात् |
यं यं कामयते कामं तत्तदाप्नोति निश्चितम् || ९-९८ ||

नानाचमत्कारकरः सर्वलोकेषु पूजितः |
अग्नौ हुतं च दत्तं च तात्कालिकफलप्रदम् || ९-९९ ||

सदा चाग्निः सेवनीयः पुरश्चर्ययायुतैर्नरैः |
पुरश्चर्ययाविहीनस्य नेदं साधनमीरितम् || ९-१०० ||

न्यसने सात्त्विको मेरुर्यंत्रे तु राजसो भवेत् |
तामसस्तु महामेरुर्वह्निसंसेवनाद्भवेत् || ९-१०१ ||

सात्विकेन विलम्बेन फलं भवति पार्वति |
राजसे तु फलं माये किञ्चित् कालेन जायते || ९-१०२ ||

तात्कालिकफलं देवि तामसे सर्वदा भवेत् |
अधिकारादिकं दीक्षा तथा संज्ञादिकं शिवे || ९-१०३ ||

फलादिकं तथा प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |



इति श्रीशक्तिसङ्गममहातंत्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मेरुसंसाधनं नाम 
नवमः पटलः || ९ ||




दशमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वोक्तं च रहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि मेरुप्रस्तारनिर्णयम् || १०-१ ||

कथ्यते परमेशानि मूलमारभ्य पार्वति |
एकाग्निं तु समारभ्य श्रीमेधान्तं महेश्वरि || १०-२ ||

प्रस्तारः कथ्यते देवि पारम्पर्ययक्रमेण च |
एकाग्निसाधनं चादौ सूर्यसंज्ञाभिधः स तु || १०-३ ||

पञ्चाग्निश्च ततो देवि चतुःकुण्डानि कारयेत् |
पञ्चमः सूर्ययसंज्ञः स्यान्नन्दाग्निं शृणु यत्नतः || १०-४ ||

अष्टौ कुण्डान्यष्टदिक्षु नवमः सूर्ययसंज्ञकः |
द्वादशाग्निस्ततो देवि कुण्डान्येकादश क्रमात् || १०-५ ||

द्वादशाग्निः सूर्ययसंज्ञस्तत्क्रमं शृणु पार्वति |
दक्षिणे वेदकुण्डानि प्रत्यक्प्राग्वह्नियुग्मतः || १०-६ ||

उत्तरस्यामेककुण्डं प्राक्प्रत्यग्व्यत्यये तथा |
मेरुकुण्डानि देवेशि भेदद्वयक्रमेण च || १०-७ ||

चत्वारिंशत्तथाष्टौ च तेषां न्यसनमुच्यते |
षट्कोणमादौ कृत्वा तु चाष्टकोणं ततश्चरेत् || १०-८ ||

दशारं द्वादशारं च भुवनारक्रमेण तु |
वस्वारयुग्मं षट्कोणं दशारं वसुयुग्मकम् || १०-९ ||

प्. ११५) वसुमेरुर्निगदितो मध्यमं शृणु पार्वति |
आदौ बिन्दुर्महेशानि चत्वरद्वितयं ततः || १०-१० ||

तृतीयचत्वरे देवि चतुःकुण्डानि कारयेत् |
चतुर्थचत्वरे देवि वसुकुण्डानि कारयेत् || १०-११ ||

बाणाख्यचत्वरे देवि कलाकुण्डानि कारयेत् |
अथ षष्ठचत्वरे तु कुण्डानां विंशतिश्चरेत् || १०-१२ ||

सप्तमचत्वरे देवि चतुर्विंशति कारयेत् |
अष्टमे चत्वरे देवि चाष्टविंशति कारयेत् || १०-१३ ||

सप्तकुण्डानि देवेशि सूर्यस्त्वेकोत्तरो मतः |
एकोत्तरक्रमे देवि महाकालमतं शृणु || १०-१४ ||

आदौ बिन्दुं प्रविन्यस्य द्वितीये कुण्डयुग्मकम् |
तृतीये वेदसंख्यानि चतुर्थे ऋतुसंख्यकम् || १०-१५ ||

पञ्चमे वसुसंख्यानि षष्ठे तु द्वादशैव तु |
प्राक् प्रत्यक् च प्रकुर्वीत दक्षवामे तु वेदकम् || १०-१६ ||

दक्षवामेऽठवा देवि वसुकुण्डानि कारयेत् |
प्राग्या मलं तथा प्रत्यक् कारयेत् परमेश्वरि || १०-१७ ||

गिरिसंख्याचत्वरे तु कुण्डविंशतिकं चरेत् |
अष्टमे चत्वरे देवि कुण्डद्वाविंशतिं चरेत् || १०-१८ ||

प्राच्यां तु गिरिसंख्यानि तत्साम्मुख्ये तु सप्त वै |
दक्षे तु वेदसंख्यानि तत्साम्मुख्ये तु दक्षवत् || १०-१९ ||

दक्षवामे च देवेशि गिरिसंख्यानि कारयेत् |
तदा प्राच्यां प्रतीच्यां च वेदसंख्यानि कारयेत् || १०-२० ||

एवं मिलित्वा देवेशि कुण्डानि दिग्युगद्वियुक् |
प्. ११६) नवमे चत्वरे देवि षड्विंशतिः प्रकल्पयेत् || १०-२१ ||

प्राच्यां तु वसुसंख्यानि प्रतीच्यां वसुसंख्यकम् |
दक्षिणे बाणसंख्यानि तूत्तरे दक्षवद्भवेत् || १०-२२ ||

दक्षोत्तरेऽथवा देवि वसुसंख्यानि कारयेत् |
दक्षे तु वसुसंख्यानि वसुसंख्यानि वामके || १०-२३ ||

प्राच्यां तु बाणसंख्यानि तत्साम्मुख्ये तु पूर्ववत् |
एवं मिलित्वा जानीहि शतकुण्डानि पार्वति || १०-२४ ||

एकोत्तराख्यः सूर्ययो हि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |
कैलासाख्यक्रमेणायं मेरुः संकथितो मया || १०-२५ ||

शृंखलाख्यक्रमेणात्र कुण्डानि परिकल्पयेत् |
शुद्धकुण्डं शक्तिकुण्डं शिवशक्त्यात्मकं तथा || १०-२६ ||

नवकुण्डीविधानेन कुण्डानि परिकल्पयेत् |
निर्वाणदीक्षिते देवि त्वष्टोत्तरशतैर्भवेत् || १०-२७ ||

प्रथमचत्वरे देवि श्रीबिन्दुं पातयेत् प्रिये |
द्वितीयचत्वरे देवि कुण्डत्रितयमाचरेत् || १०-२८ ||

तृतीयचत्वरे देवि वेदकुण्डानि कारयेत् |
चतुर्थचत्वरे देवि वसुकुण्डानि कारयेत् || १०-२९ ||

बाणाख्यचत्वरे देवि कलासंख्यानि कारयेत् |
ऋत्वाख्यचत्वरे देवि कुण्डविंशतिकं चरेत् || १०-३० ||

ऋष्याख्यचत्वरे देवि तत्त्वसंख्यानि कारयेत् |
वस्वाख्यचत्वरे देवि द्वात्रिंशत्कुण्डसंहृतिः || १०-३१ ||

शतं सप्त च कुण्डानि त्वष्टमः सूर्य ईरितः |
अक्षोभ्यस्य मतं देवि शृणु यत्नेन सांप्रतम् || १०-३२ ||

बिन्दुस्थानं भवेदादौ द्वितीये चत्वरे चरेत् |
प्. ११७) तृतीयचत्वरे देवि वेदकुण्डानि कारयेत् || १०-३३ ||

चतुर्थचत्वरे देवि वसुसंख्यानि कारयेत् |
रत्नाख्यचत्वरे देवि कलाकुण्डानि कारयेत् || १०-३४ ||

अथ षष्ठचत्वरे तु कुण्डविंशतिकं चरेत् |
सप्तमचत्वरे देवि मर्म्मसंख्यानि कारयेत् || १०-३५ ||

अथाष्टमे चत्वरे च द्वात्रिंशत्कुण्डसंहृतिः |
अथ नीलामते देवि नवचत्वरभेदतः || १०-३६ ||

तत्रादिचत्वरे देवि बिन्दुस्थानं प्रकीर्त्तितम् |
द्वितीयचत्वरे देवि चन्द्रसंख्यानि कारयेत् || १०-३७ ||

तृतीयचत्वरे देवि वह्निसंख्यानि कारयेत् |
चतुर्थचत्वरे देवि वेदसंख्यानि कारयेत् || १०-३८ ||

भूताख्यचत्वरे देवि वसुसंख्यानि कारयेत् |
रसाख्यचत्वरे देवि कलासंख्यानि कारयेत् || १०-३९ ||

ऋष्याख्यचत्वरे देवि कुण्डानां विंशतिश्चरेत् |
अष्टमचत्वरे देवि तत्त्वसंख्यानि कारयेत् || १०-४० ||

नवमचत्वरे देवि द्वात्रिंशत्कुण्डसंहृतिः |
तृतीयमेरुं वक्ष्यामि नवोत्तरक्रमे शिवे || १०-४१ ||

प्रथमचत्वरे देवि बिन्दुस्थानं प्रकीर्त्तितम् |
द्वितीयचत्वरे देवि पूर्ववन्नेत्रसंख्यकम् || १०-४२ || 

तृतीयचत्वरे देवि वेदसंख्यानि कारयेत् |
चतुर्थचत्वरे देवि रससंख्यानि कारयेत् || १०-४३ ||

पञ्चमचत्वरे देवि वसुसंख्यानि कारयेत् |
षष्ठे देवि कलाख्यानि दिग्युगं सप्तमे भवेत् || १०-४४ ||

अष्टमे तत्त्वसंख्यानि मर्म्मसंख्या तु रंध्रके |
प्. ११८) नवोत्तरक्रमेणैव मेरूणां त्रितयं शिवे || १०-४५ ||

त्रयाणामधिकारोऽस्ति कलौ तु यस्य कस्यचित् |
अधिकारविहीनस्य नेदं साधनमीरितम् || १०-४६ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं करालाख्यमतं शृणु |
अष्टोत्तरशताख्यं तु मेरुं संशृणु पार्वति || १०-४७ ||

आदौ बिन्दुं विधायाथ ततः कुण्डत्रयं चरेत् |
तृतीयचत्वरे देवि कलासंख्यानि कारयेत् || १०-४८ ||

चतुर्थचत्वरे देवि ऋतुसंख्यानि कारयेत् |
बाणाख्यचत्वरे देवि वसुसंख्यानि कारयेत् || १०-४९ ||

ऋत्वाख्यचत्वरे देवि कलासंख्यानि कारयेत् |
गिरिसंख्याचत्वरे तु विंशत्संख्या तु कारयेत् || १०-५० ||

रंध्राख्यचत्वरे देवि षड्विंशानि प्रकल्पयेत् |
चतुर्विंशतिकुण्डानि पूर्ववत् कारयेत् प्रिये || १०-५१ ||

कुण्डयुग्मं प्रकूर्वीत दक्षिणोत्तरतः शिवे |
प्राक् प्रत्यक् वा प्रकर्त्तव्यं कुण्डयुग्मं महेश्वरि || १०-५२ ||

अष्टमः सूर्ययसंज्ञः स्यादेवमष्टोत्तरम् शतम् |
रत्नगर्भक्रमेणैव मेरुं शृणु महेश्वरि || १०-५३ ||

आदौ बिन्दुं प्रविन्यस्य द्वितीये कुण्डयुग्मकम् |
पृष्ठाग्रतः पार्श्वतो वा कुण्डयोग्मं प्रविन्यसेत् || १०-५४ ||

कुण्डत्रयं तृतीये तु योनिवत् विन्यसेच्छिवे |
चतुर्थचत्वरे देवि ऋतुसंख्यानि कारयेत् || १०-५५ ||

बाणाख्यचत्वरे देवि वसुकुण्डानि कारयेत् |
रसाख्यचत्वरे देवि कलाकुण्डानि कारयेत् || १०-५६ ||

मुनिसंख्याचत्वरे तु कुण्डविंशतिकं चरेत् |
प्. ११९) वसुसंख्याचत्वरे तु कुण्डविंशति कारयेत् || १०-५७ ||

रंध्राख्यचत्वरे देवि मर्म्मसंख्यानि कारयेत् |
शतं सप्त तु कुण्डानि जातानि परमेश्वरि || १०-५८ ||

अष्टमः सूर्यय इत्युक्तस्त्वेवमष्टोत्तरं शतम् |
चत्वराणां पताकानां तथा षट्शाम्भवस्य च || १०-५९ ||

तोरणानां लक्षणं तु कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
क्रमात्क्रमादुन्नतोऽपि द्विद्विक्रमप्रभेदतः || १०-६० ||

त्रित्रिक्रमादुन्नतः स्याद्वितस्तिक्रमभेदतः |
उच्छ्रायो हस्तमात्रं स्यात् त्रिगुणा एव हि प्रिये || १०-६१ ||

आयामः परमेशानि चतुर्विंशवितस्तियुक् |
वंशः प्रोक्तो महेशानि क्रमान्मण्डपवर्धनम् || १०-६२ ||

पताकानां चतुःषष्टिस्तत्त्वसंख्यानि वा प्रिये |
पनसाश्वत्थचूतेन करवीरैश्च कैतकैः || १०-६३ ||

नानाचित्रविचित्रैश्च तोरणानि प्रकल्पयेत् |
जम्बुदाडिम बिल्वाद्यैर्बीजपूरैस्तथाम्बरैः || १०-६४ ||

नववर्णमयैर्द्रव्यैश्चत्वराणां विभूषणम् |
वामक्रमेण देवेशि दक्षमार्गक्रमेण च || १०-६५ ||

बिन्दुसर्गान्वितं कृत्वा सृष्टिसंहारतोऽपि वा |
अष्टवर्गक्रमेणैव अष्टोत्तरकलाक्रमात् || १०-६६ ||

पूजयेत्तत्र देवेशि स्वस्तिवाचनसंयुतः |
महाविद्यामण्डलं च वियामण्डलमेव च || १०-६७ ||

चतुर्द्वीप क्रमेणैव चतुर्वेदक्रमेण च |
चतुर्द्वारं तु सम्पूज्य बहिः प्राकारचिन्तनम् || १०-६८ ||

प्. १२०) महाश्मशानं सञ्चिन्त्य तत्र देवीं विचिन्तयेत् |
एवं यः कुरुते देवि होमद्रव्यं च देववत् || १०-६९ ||

यत्प्राप्तं ऋतुभेदेन कालभेदेन पार्वति |
पुष्पं फलानि धान्यानि यत्किञ्चिज्जगतीगतम् || १०-७० ||

तत्तत्र होमयेद्देवि सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् |
आचार्यं तोषयेद्यत्नाद्गुरुं यत्नेन पूजयेत् || १०-७१ ||

ब्रह्मणान् पूजयेत् पश्चात् स्वर्णरत्नाम्बरादिभिः |
अष्टाष्टकं चरेत्तत्र सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् || १०-७२ ||

दुन्दुभीनां द्वादशं तु द्वारि कोणे प्रवादयेत् |
नानावादित्रघोषाद्यैश्चतुर्विंशतिवाद्यतः || १०-७३ ||

गन्धर्वनीलवेषं वा कृत्वा सिद्धीश्वरो भवेत् |
षट्पारायणमासाद्य सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् || १०-७४ ||

ब्रह्माण्डगोलके याश्च याः काश्चिज्जगतीतले |
समस्ताः सिद्धयो देवि तस्य पादगता भवेत् || १०-७५ ||

रहस्यातिरहस्यं च गोपनीयं स्वयोनिवत् |
सपताकादुन्दुभिर्वा गले धारणयोगतः || १०-७६ ||

शक्रकर्त्ता भवेत् सोऽपि धनदः किङ्करो गृहे |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १०-७७ ||



इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मेरुकथनं नाम 
दशमः पटलः || १० ||




एकादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यं कथ्यते देवि शृणु सावहिता भव || ११-१ ||

दलाकाराणि सर्वाणि कुण्डानि कारयेत् प्रिये |
किंवा श्रीचक्रवत्कार्यं तत्क्रमं शृणु पार्वति || ११-२ ||

चत्वरा नव वै कार्याः प्रथमे बिन्दुसङ्गमः |
तत्र त्रिकोणं कर्त्तव्यमष्टारं तदनन्तरम् || ११-३ ||

ततो दशारं देवेशि द्वितीयं च दशारकम् |
मन्वस्त्रं च ततः कार्ययं ततो नागदलं शिवे || ११-४ ||

षोडशाख्यदलं देवि ततो वृत्तत्रयं लिखेत् |
चतुर्द्वारोपशोभाढ्यं श्रीचक्रं मेरुरूपकम् || ११-५ ||

क्रमात् क्रमादुन्नतं तु कृत्वा विरचयेत् सुधीः |
तत्रोपरि महेशानि मण्डपं रचयेत्ततः || ११-६ ||

नव कुण्डानि जायन्ते तत्रैव क्रमशः शिवे |
तत्राग्निं चैव प्रज्वाल्य सुन्दरीध्यानपूर्वकम् || ११-७ ||

तदायुधविभूषाढ्यं मेरुं श्रीसर्वतोमुखम् |
महामेरुरयं देवि दलाकारं तु कारयेत् || ११-८ ||

निःसप्तसु दलाकारं कीर्त्तितं परमेश्वरि |
एवं करोति यो देवि सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् || ११-९ ||

प्. १२२) सप्तत्रिंशच्चत्वरान् हि क्रमात् क्रमगतं चरेत् |
सृष्टिसंहारमार्गेण कालचक्रं द्विधा भवेत् || ११-१० ||

सृष्टिसंहारमार्गेण मुख्यशाम्भवयोगतः |
चतुर्विधो निगदितः कालचक्रं समाचरेत् || ११-११ ||

तत्रोपरि महेशानि श्रीविद्याचक्रमुत्तमम् |
पराचक्रं ततो देवि ततः षट्शाम्भवाभिधम् || ११-१२ ||

चतुर्विधं यद्गदितं संवर्तेशक्रमे शृणु |
चत्वरं पुरुषाकारं कलाबाहुमितं शिवे || ११-१३ ||

उत्तरोत्तरतोच्चत्वं किं वा पुरुषसंहृतिः | 
षट्पञ्चाशद्भवेदादौ नवकुण्डक्रमेण || ११-१४ ||

द्वितीये तु द्विपञ्चाशत् द्विषष्टिस्तु तृतीयके |
पञ्चाशद्वेदप्रमिता चतुर्थे परमेश्वरि || ११-१५ ||

द्विसप्ततिः पञ्चमे तु चतुःषष्टिस्तु षट्क्रमे |
शिरोबिन्दुर्महेशानि संवर्तेशं प्रपूजयेत् || ११-१६ ||

अथवान्यप्रकारेण क्रममन्यं शृणु प्रिये |
सूर्ययसंख्याचत्वराणि कृत्वा यत्नेन पार्वति || ११-१७ ||

तत्र कुण्डानि देवेशि रचयेत् क्रमतः शिवे |
आदौ बिन्दुर्महेशानि द्वितीये वह्निकुण्डकम् || ११-१८ ||

तृतीयचत्वरे देवि रससंख्यानि कारयेत् |
चतुर्थे वसुसंख्यानि कलासंख्यानि पञ्चमे || ११-१९ ||

षष्ठे द्वाविंशति शिवे त्रिंशत् कुण्डानि सप्तमे |
चतुस्त्रिंशति देवेशि वसुसंख्याभिधे भवेत् || ११-२० ||

अष्टत्रिंशद्रंध्रसंख्ये द्विचत्वारिंशच्च दिक्क्रमे |
चत्वारिंशत्तथाष्टौ च रुद्रसंख्याभिधे भवेत् || ११-२१ ||

प्. १२३) द्वादशे पञ्चपञ्चाशत् कामसंख्याभिधं शृणु |
पञ्चाशद्वसुसंख्यानि यथायोगेन कारयेत् || ११-२२ ||

शाम्भवाख्यो महामेरुर्महासाम्राज्यदायकः |
तस्य विज्ञानमात्रेण त्रैलोक्यविजयी भवेत् || ११-२३ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं रहस्यातिरहस्यकम् |
गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् || ११-२४ ||

स ज्ञानी स च विज्ञानी सर्वदेवरहस्यवित् |
तारिण्यास्तु चतुःषोढा काल्यास्तु पञ्चषोढिका || ११-२५ ||

सुन्दर्याः पञ्चषोढा च विन्यस्तव्या प्रयत्नतः |
शक्तिन्यासे भवेदेकश्चक्रन्यासेषु भिन्नता || ११-२६ ||

सर्वमेकं महेशानि शक्तिसंख्य(?)तंत्रके |
पूर्णाभिषेकमारभ्य दिव्यसाम्राज्यतः शिवे || ११-२७ ||

योगोऽयं गदितो देवि रहस्यातिरहस्यकृत् |
अहो धन्यवतां धन्यो दिव्यसाम्राज्यविन्नरः || ११-२८ ||

पूर्णाभिषेकसंयुक्तो न प्रणाम समाचरेत् |
सर्वदा ध्यानसम्पन्न सदा * * तत्परः (?) || ११-२९ ||

तत्त्वचिन्तापरो भूत्वा देवरूपो नरो भवेत् |
आस्तिक्यं मनसः स्थैर्ययं दातृत्वं च दयालुता || ११-३० ||

गुरुभक्तिर्देवभक्तिर्भक्तभक्तिपरो भवेत् |
परापवादं तद्द्रोहं परनिन्दां विवर्जयेत् || ११-३१ ||

स्त्रीषु निन्दां प्रहारं च सर्वथा परिवर्जयेत् |
परद्रव्यं परस्त्रीं च परान्नं सर्वथा त्यजेत् || ११-३२ ||

परशक्तिं वर्जयेच्च परहस्तं विवर्जयेत् |
प्. १२४) एकान्ते निवसेन्नित्यं पर्वते च विशेषतः || ११-३३ ||

योषिद्रूपं स्मरेत् सर्वं जगदेतच्चराचरम् |
सदानन्दपरो भूत्वा देव्यानन्दपरायणः || ११-३४ ||

सिन्दूरतिलको स्वच्छः स्वेच्छाचारी जितेन्द्रियः |
क्रोधं लोभं मदं दम्भं मात्सर्यं चञ्चलत्वताम् || ११-३५ 
||

वार्त्तालापं वर्जयेच्च बहुवार्तां विशेषतः |
आसनस्य जयं देवि तथा निद्राजयं शिवे || ११-३६ ||

इन्द्रियाणां जयं देवि सर्वथा कारयेद्बुधः |
आहारस्य जयं देवि खेचरीमुद्रिकां भजेत् || ११-३७ ||

यत्र कुत्र वसेन्नित्यं यत्र कुत्र स्मरेच्छिवाम् |
पूजयेद्विपिने घोरे कामिनीमण्डले शिवे || ११-३८ ||

वेश्यामण्डलगो भूत्वा सर्वदा चिन्तयेच्छिवाम् |
मितवाक्यो मिताहारो मितग्रासी महोत्तमः || ११-३९ ||

तेजोरूपं तु संभाव्य जगदेतच्चराचरम् |
विभाव्य प्रजपेन्नित्यं मायां यत्नेन संत्यजेत् || ११-४० ||

कोऽहं कस्य किमात्मत्वं किंरूपोऽहं कथं स्थितिः |
कुत्रोत्पन्नः कथं जातः किंरूपः किं ममास्ति च || ११-४१ ||

किमाज्ञप्तमिति ध्यात्वा सर्वं तु तृणवत्त्यजेत् |
अहं तारा भवाम्यद्य तारारूपोऽहमेव सा || ११-४२ ||

तत्कृतं कारितं यद्यत्सूचितं स्मारितं च यत् |
प्रेरितं दर्शितं यद्यद्दापितं दीयते च यत् || ११-४३ ||

तया तत् क्रियते सर्वं नान्यः कर्त्तास्ति भूतले |
प्. १२५) पूर्णाभिषेकसंयुक्तो यस्मिन्देशे विराजते || ११-४४ ||

स देशो धन्यतां याति समन्ताल्लक्षयोजनम् |
पूर्णाभिषेकहीनानां दीक्षा नहि फलप्रदा || ११-४५ ||

सुखदुःखे समे कृत्वा लाभालाभौ जयाजयौ |
शीतोष्णसमतां कृत्वा सदा तद्गतमानसः || ११-४६ ||

देवतायां लयं कृत्वा देवरूपो नरो भवेत् |
पूर्णाभिषेकहीनानां दीक्षा पूजा च निष्फला || ११-४७ ||

आशीर्ग्राह्या महेशानि पूर्णदीक्षायुतस्य च |
तन्नतिर्नैव संग्राह्या तत्तोषं च समाचरेत् || ११-४८ ||

तस्य तोषणमात्रेण सन्तुष्टाः सर्वदेवताः |
सर्वमंत्राधिकारो हि तस्य हस्ते व्यवस्थितः || ११-४९ ||

महाविद्यास्वरूपो हि स एव परिकीर्त्तितः |
नीला वक्त्रे वसेत्तस्य काली हस्तगता भवेत् || ११-५० ||

सुन्दरी गेहगा तस्य कमला नेत्रगोचरा |
बगला तस्य क्रोधे तु बालाम्बा हृदये स्थिता || ११-५१ ||

एवमन्या महाविद्या सिद्धविद्याश्च पार्वति |
सर्वास्तद्धस्तगा देवि नात्र कार्यया विचारणा || ११-५२ ||

पूर्णाभिषेकयुक्तस्य न कोपं कारयेत् शिवे |
तस्य कोपेन देवेशि जगदेतद्विनश्यति || ११-५३ ||

तस्य तोषणामात्रेण त्रैलोक्यं रक्षितं भवेत् |
पञ्चवर्षभवो बालः पूर्णदीक्षासमन्वितः || ११-५४ ||

सर्वज्येष्ठो महेशानि न ज्येष्ठो वयसाऽधिकः |
अपि चण्डालजातिस्तु पूर्णदीक्षासमन्वितः || ११-५५ ||

प्. १२६) ब्राह्मणादपि स ज्येष्ठो दीक्षामार्गाख्यकर्मणि |
न वयस्त्वे न जातित्वे न विद्यात्वे महेश्वरि || ११-५६ ||

पण्डितत्वे न देवेशि राज्यत्वे नापि पार्वति |
तस्यापमानो देवेशि न कर्त्तव्यः कदाचन || ११-५७ ||

प्रमादात्कुरुते यस्तु तस्य पातो भविष्यति |
अज्ञानात् मोहतो दम्भात् गर्वादपि महेश्वरि || ११-५८ ||

सदा तं पूजयेद्यत्नान्नान्यथा तारिणीवचः |
तस्य नाशं करिष्यामि ताराहं भैरवेण च || ११-५९ ||

पूर्णाभिषेकयुक्तस्य स्थापनं देववच्चरेत् |
यथा देवालये देवः सदा वसति पार्वति || ११-६० ||

तथा पूर्णायुते देवि विद्या तिष्ठति सर्वदा |
गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् || ११-६१ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातंत्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे षट्शाम्भवमेरुविधौ 
सिद्धमतरहस्यं नाम एकादशः पटलः || ११ ||





द्वादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |
पूर्वं संसूचितं यन्मे तन्मे कथय शङ्कर || १२-१ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च तारायोगरहस्यकम् |
कथ्यते देवदेवेशि शृणु सावहिता भव || १२-२ ||

तारायोगो योग एव तथा ताराजपो जपः |
तारामंत्रो महामंत्रोत्तमोत्तमः || १२-३ ||

स धन्यः स च विज्ञानी स व्रती स च दीक्षितः |
स चात्मा स महादेवः सर्वदेवाधिकः प्रभुः || १२-४ ||

परमात्मा स एवात्र सर्वदेवनमस्कृतः |
स दर्शनी स विज्ञानी ब्रह्मानन्दपरायणः || १२-५ ||

तस्यैव जननी धन्या पिता तस्य सुरोपमः |
ताराजापी पूर्णदीक्षासंयुक्तस्तारिणी स्वयम् || १२-६ ||

सर्वेश्वरः सर्वगश्च सर्वमंत्रपरायणः |
सर्वतंत्रार्थवेत्ता च सर्वतंत्रपरायणः || १२-७ ||

पञ्चपारायणासक्तः पञ्चरत्नप्रजापकः |
यं कञ्चिन्मंत्रमालोक्य जपेद्दीक्षायुतो यदि || १२-८ ||

ततः सिद्धिर्विजानीयात् नात्र कार्यया विचारणा |
पुस्तके लिखिता मंत्रा जपे जापे न सिद्धिदाः || १२-९ ||

प्. १२८) तस्य दर्शनमात्रेण मंत्रक्षोभविनाशनम् |
मूको जडोऽपि देवेशि पूर्णदीक्षायुतस्य च || १२-१० ||

जलं वस्त्रं स्पृशेद्यो हि महाकविवरो भवेत् |
सिद्धमंत्रं पुरस्कृत्य तारायाः परमेश्वरि || १२-११ ||

घटे हस्तं यदा दद्यात् तदा घटसरस्वती |
सर्वं वदति देवेशि प्रहरद्वयमेव च || १२-१२ ||

एतद्योगफलं प्रोक्तं तव प्रीत्या महेश्वरि |
इतोऽपि वाच्यं किं देवि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १२-१३ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वोक्तं यद्रहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च तव प्रीत्या निगद्यते || १२-१४ ||

महापदि महाघोरे प्राप्ते प्राणस्य सङ्कटे |
राज्यहानौ द्रव्यनाशे सुतनाशे समागते || १२-१५ ||

महामारीभये प्राप्ते राष्ट्रभङ्गे महेश्वरि |
राज्यरक्षणयोगं च परराज्यविनाशकम् || १२-१६ ||

महाप्रीतिकरं योगं षट्कर्मसाधनं परम् |
तत् कथ्यते महेशानि शृणु सावहिता भव || १२-१७ ||

आदौ पञ्चाक्षरीं तारां कुल्लुकासहितां जपेत् |
अधिष्ठात्री चण्डघण्टा कूर्चबीजाह्वया परा || १२-१८ ||

काल्याः शक्तिः सैव शिवे ताराबीजं तदेव तु |
तारा प्रणवनामाख्या तदेव परिकीर्त्तितम् || १२-१९ ||

छिन्ना चैकाक्षरीमंत्रः स एव परिकीर्त्तितः |
प्. १२९) एकस्मिन् त्रितये देवि महाक्रोधाभिधं ततः || १२-२० ||

चतुर्विद्यारूपधरं कूर्चबीजाह्वयं शिवे |
चण्डघण्टेति विख्याता कूर्चबीजाह्वया भवेत् || १२-२१ ||

केवलं यस्य जापेन त्रिशक्तिजपभाग्भवेत् |
कूर्चबीजं परं शक्तिरन्त्यं कीलकमुच्यते || १२-२२ ||

यथा प्रीत्या महेशानि त्रिशक्तिर्देवता मता |
कालीबीजं तथा तारा छिन्ना चैकाक्षरी तथा || १२-२३ ||

त्र्यक्षरी परमा विद्या त्रैलोक्यविजयाभिधा |
तारा काली तथा छिन्ना तारा छिन्ना च कालिका || १२-२४ ||

काली छिन्ना तथा तारा छिन्ना काली च तारिणी |
छिन्ना तारा कालिका च षट्भेदा विजया कला || १२-२५ ||

मंत्रश्रवणसन्तुष्टा त्रैलोक्यराज्यदायिनी |
देवता तारिणी पूर्वा प्रतिदेवी तु घण्टिका || १२-२६ ||

अधिदेवी तु विजया त्र्यक्षरी परमा कला |
यद्बीजमादौ देवेशि तदेवायुधभूषणे || १२-२७ ||

मध्यबीजं स्वरूपं स्यादन्त्यबीजं च वाहनम् |
नवाक्षरी परा विद्या वेदार्णा वा महेश्वरि || १२-२८ ||

त्रिंशदर्णा महातारा त्रिशक्तेर्मुखमीरितम् |
त्रैलोक्यविजया विद्या स्मृतमात्रवरप्रदा || १२-२९ ||

त्रैलोक्यविजयास्त्राख्यं तदेव परिकीर्त्तितम् |
यद्बीजमादौ देवेशि तदेव यंत्रमीरितम् || १२-३० ||

अथवा यत्र भक्तिः स्यात्तत्पीठे पूजनं शिवे |
एतत्प्रयोगे देवेशि छिन्नाबाणः प्रकीर्त्तितः || १२-३१ ||

प्. १३०) संहारास्त्रं महेशानि बाणाग्रं परिकीर्त्तितम् |
सैव चार्द्रपटी विद्या शुष्कवस्त्रा तु जीवहा || १२-३२ ||

शुभाशुभप्रवक्ता तु श्रीवार्ताकथनी भवेत् |
त्रैलोक्यवार्त्ताकथनी महापद्मावती कला || १२-३३ ||

ऊनविंशाक्षरी विद्या त्रैलोक्यज्ञानगोचरा |
किञ्चिज्जपेन्मूलविद्यां तदान्यां प्रजपेत् शिवे || १२-३४ ||

सर्वासां तु महेशानि जपपूजादिकं बलिम् |
अनुलेपनगन्धं च दद्याद्यत्नेन पार्वति || १२-३५ ||

त्रिमासाभ्यासयोगेन उदयास्तमितं जपेत् |
चलस्थिरासनत्वेन यज्जातं तन्निवेदयेत् || १२-३६ ||

एतत्प्रयोगयोगेन किं तद्यन्न करे स्थितम् |
साम्राज्यमुद्रिकायोगात् किन्न सिध्यति भूतले || १२-३७ ||

काली तारामयी प्रोक्ता वटुकस्य स्वरूपिणी |
प्रणवं च तथा माया सम्बद्धदानयुग्मकम् || १२-३८ ||

कुरुयुग्मं बीजयुग्मं स्वाह्यता(?) चैकविंशतिः |
एतस्य धारिणी देवी पताकास्थानगोचरा || १२-३९ ||

पताकायां लिखेद्यंत्रं बटुकं मध्यकोष्ठके |
बटुकं बालवेषं च नागयज्ञोपवीतिनम् || १२-४० ||

कपालशूलभूषाढ्यं स्वयूथैः परिवेष्टितम् |
कुक्कुरैर्नववर्णैश्च वेष्टितं ब्रह्मरूपिणम् || १२-४१ ||

द्वादशारस्थितं देवं प्रत्यक्षफलदं कलौ |
प्रेतासनसमासीनं त्रैलोक्यजयदं विभुम् || १२-४२ ||

एतत्पताकां सन्धार्यय त्रैलोक्यविजयी भवेत् |
प्. १३१) महाराज्यपदं जित्वा त्रैलोक्यविजयी भवेत् || १२-४३ ||

पञ्चाङ्गाख्यपुरश्चर्ययाक्रमेण तु विशेषतः |
कृष्णसारं च हरिणं जातिमात्रं परित्यजेत् || १२-४४ ||

कुञ्जरं च हयं नारं प्रीत्यर्थं तारिणीमनोः |
बलिदानं प्रकुर्वीत यदेव पच्यते शिवे || १२-४५ ||

महिषत्वेन कुष्माण्डं छागत्वेन तु कर्कटी |
बीजपूरं नरत्वेन रम्भापुष्पं हयः स्मृतः || १२-४६ ||

मूलकं मत्स्यभेदेन यथायोगेन कारयेत् |
सात्त्विकं राजसं देवि तामसं तु तृतीयकम् || १२-४७ ||

त्रिविधं बलिदानं तु कीर्त्तितं परमेश्वरि |


श्रीदेव्युवाच |


बटुके को विशेषोऽस्ति का शक्तिः किंस्वरूपधृक् || १२-४८ ||

शिवशक्त्यात्मको वापि ब्रह्मविष्ण्वात्मकोऽपि वा |
भर्ता पुत्रोऽथवा भ्राता का क्रिया तद्वद प्रभो || १२-४९ ||

अत्र मे संशयो जातः संशयं मेऽत्र नाशय |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च रहस्यातिरहस्यकम् || १२-५० ||

कथं तत् कथ्यते देवि शपथं कुरु पार्वति |


श्रीदेव्युवाच |


शपे त्वच्चरणाभ्यां तु हिमाद्रिशिरसा शपे || १२-५१ ||

स एव विमुखो भूयात् किमन्यैर्बहुजल्पितैः |


प्. १३२) श्रीशिव उवाच |


शपथेन प्रहृष्टोऽस्मि तत्कथा कथ्यते शृणु || १२-५२ ||

वेतालाः प्रेतकुष्माण्डा यक्षराक्षसकिन्नराः |
ब्रह्मा विष्णुस्तथा रुद्रो ग्रहाश्चान्ये महेश्वरि || १२-५३ ||

सञ्जाताः परमेशानि तैर्ग्रस्तं तु चराचरम् |
केचिद्विरिञ्चिं सेवन्ते शिवं विष्णुं तथापरे || १२-५४ ||

महाविद्यां भजन्त्यन्ये न ते वै सिद्धिभागिनः |
वेतालाद्या महादेवि जपपूजादिहारकाः || १२-५५ ||

तेषां विनाशनार्थाय भक्तानुग्रहणाय च |
बटुकोऽयं महेशानि ताराकाल्या विभावितः || १२-५६ ||

पञ्चाशद्वै महापद्म महामन्त्रा महेश्वरि |
पञ्चाशत्कोटिगणना योगिनीनां तु कोटिशः || १२-५७ ||

भैरवाणां कोटिकोटिर्महाविद्यास्त्वनेकशः |
त्रिखर्वसंख्या तारा स्यात् काली दशार्बुदा शिवे || १२-५८ ||

कलाकोटिप्रभेदा तु सुन्दरी तेन संयुता |
बाला त्रिकोटिसंख्याभिश्छिन्ना षोडशखर्वतः || १२-५९ ||

षट्त्रिंशल्लक्षब्रह्मास्त्रैश्चन्द्रषोडशमायुता |
कोटिद्वादशभिर्देवि भुवनांशेन पार्वती || १२-६० ||

धूम्रकला लक्षभेदैः सिद्धविद्याख्यतत्त्वतः |
चतुरशीतिलक्षैश्च मातङ्गीमंत्रतः शिवे || १२-६१ ||

एतत् सर्वमयं तेजः सर्वब्रह्माण्डरूपधृक् |
सर्वतेजःसमुद्भूतं बटुरूपं सनातनम् || १२-६२ ||

सत्त्वरजस्तमोयुतैः ब्रह्मविष्णुमहेश्वरैः |
तच्छक्तिभिर्महेशानि रूपत्रयधरं परम् || १२-६३ ||

प्. १३३) तत्रापि दशधा भिन्नं बटुरूपं सनातनम् |
महोग्रतारया दत्तमुपवीतं महेश्वरि || १२-६४ ||

कपालं छिन्नया दत्तं काल्या कालो निवेदितः |
दत्तं त्रिशूलं कालेन यन्मूले तु त्रिशक्तयः || १२-६५ ||

काली तारा तथा छिन्ना शूलरूपेण सन्ति च |
अन्ये देवाः सिद्धयश्च यक्षगन्धर्वकिन्नराः || १२-६६ ||

रूपं कौक्कुरमासाद्य संभजन्ति निरन्तरम् |
एवं बटुकरूपं तु संजातं परमेश्वरि || १२-६७ ||

यदारम्य धृतं रूपं बटुकाख्यं शिवेन तु |
तदा प्रभृति देवेशि वेतालाद्या न दुःखदाः || १२-६८ ||

सिद्धिं संलेभिरे स्वां स्वां देवतादर्शनोत्सुकाः |
एवं तु बटुकं पूज्य वास्तुपूजार्थमेव वा || १२-६९ ||

ये पूजयन्ति देवेशि ते नराः शिवरूपिणः |
सर्वसिद्धीश्वरा देवि साधकाः सम्भवन्ति च || १२-७० ||

वेतालादेः किंकरत्वं यक्षिणीपादुकागणः |
खड्गाञ्जनविलासाद्याः परकायप्रवेशनम् || १२-७१ ||

तदारम्य महेशानि साधकस्य करे स्थितम् |
सर्वं तु शावराद्यन्तु यत्स्मृत्या करगं भवेत् || १२-७२ ||

एवं तु बटुको जातः सर्वसिद्धिप्रदः शुभः |
दशविद्या योगरूपं समासाद्य वसन्ति च || १२-७३ ||

ज्येष्ठी या दशमी शुद्धा दशयोगसमन्विता |
बटुकस्य तिथिः प्रोक्ता बटुकोत्पत्तिकारिणी || १२-७४ ||

देव्याः पुत्रत्वतां यातो बटुकः परमेश्वरि |
त्वां विहाय च ये मां च सम्भवन्ति युगे युगे || १२-७५ ||

प्. १३४) तेषां न सिद्धिर्देवेशि कोट्यर्बुदयुगैरपि |
खड्गशूलधरं काल्या तारायां पूर्वमीरितम् || १२-७६ ||

द्विचतुर्वसुहस्ताढ्यं बटुकं परमेश्वरि |
रहस्यातिरहस्यं च रहस्यातिरहस्यकम् || १२-७७ ||

सर्वसिद्धिप्रदो देवि सर्वसाम्राज्यदायकः |
सर्वापत्तारणो योगो स्वसैन्यरक्षकः परः || १२-७८ ||

परसैन्यस्य राष्ट्रस्य विद्रावी नाशकः परः |
परराज्ये महेशानि नानोपद्रवकारकः || १२-७९ ||

अहोरात्रेण देवेशि वीरसाधनयोगतः |
बटुकस्तु प्रसन्नः स्यात्तारा काली तथा शिवे || १२-८० ||

अन्यप्रयोगा देवेशि क्वचित्सिद्ध्यन्ति वा न वा |
गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १२-८१ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे तारासूक्ते सिद्धप्रयोगो 
नाम द्वादशः पटलः || १२ ||



त्रयोदशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि वीररात्र्यादिनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


वीररात्रिर्महारात्रिः कालरात्रिस्तथैव च || १३-१ ||

मोहरात्रिर्घोररात्रिः क्रोधरात्रिस्तथैव च |
तथैव चाबलारात्रिस्तारारात्रिस्तथैव च || १३-२ ||

शिवरात्रिर्दिव्यरात्रिर्दारुणा च यथाक्रमात् |
कथ्यते परमेशानि शृणु सावहिता भव || १३-३ ||

चतुर्दशीसंक्रमश्च कुलर्क्षकुलवासरः |
अर्धरात्रौ यथा योगो वीररात्रिः प्रकीर्त्तिता || १३-४ ||

शुक्लाष्टमी चाश्विनस्य नवरात्रं तु तस्य वै |
महारात्रिर्महेशानि कालरात्रिं शृणु प्रिये || १३-५ ||

दीपोत्सवं चतुर्द्दश्यां त्वमाया योग एव च |
कालरात्रिर्महेशानि ताराकालीप्रियंकरी || १३-६ ||

जन्माष्टमी महेशानि मोहरात्रिः प्रकीर्त्तिता |
कृष्णावतारपर्ययन्तं तारायाः शाप ईरितः || १३-७ ||

जाते कृष्णावतारे तु निर्मुक्ता तारिणी परा |
उत्पत्तौ विन्ध्यवासिन्या विद्युद्रूपे समागते || १३-८ ||

श्रीमहातारिणी विद्या महारण्यपरायणा |
स्मरणादेव संसिद्धा स्मृतिपुष्टिकरी परा || १३-९ ||

चैत्रे मासि नवम्यां च शुक्लपक्षे च भूसुते |
प्. १३६) क्रोधरात्रिर्महेशानि तारारूपा भविष्यति || १३-१० ||

मासे मार्गशिरे प्राप्ते कृष्णाष्टम्यां महेश्वरि |
महाकालस्वरूपा च घोररात्रिः प्रकीर्त्तिता || १३-११ ||

प्राप्ते फाल्गुनके मासि कृष्णैकादशिका तु या |
भृगुभौमयुता चेत् स्यादबलारात्रिरीरिता || १३-१२ ||

ज्येष्ठी या दशमी शुद्धा भृगुवासरसंयुता |
दशयोगसमायुक्ता रात्रावेकादशी यदि || १३-१३ ||

सा तिथिर्दिव्यरात्रिश्च कीर्त्तिता परमेश्वरि |
ज्येष्ठी या दशमी शुद्धा दशयोगसमन्विता || १३-१४ ||

बटुकस्य तिथिः प्रोक्ता बटुकोत्पत्तिकारिणी |
अमाभौमसमायुक्ता संक्रमेण समन्विता || १३-१५ ||

कुल-ऋक्षसमायुक्ता ग्रहणं यदि चेद्भवेत् |
तारारात्रिस्तु संप्रोक्ता भाग्यादेव तु लभ्यते || १३-१६ ||

फाल्गुने कृष्णपक्षे तु ह्यर्धरात्रौ भृगौ शिवे |
शिवरात्रिस्तु संजाता सर्वसिद्धिप्रदायिनी || १३-१७ ||

अमाभृगुसमायुक्ता सूर्ययग्रहणयुक् यदि |
अपराह्णे यदा योगो मृतसंजीवनी तिथिः || १३-१८ ||

स्नानदानादिहोमान्तमनन्तफलदं भवेत् |
अष्टमी चैत्रमासी या संक्रमेण समन्विता || १३-१९ ||

सिद्धिरात्रिरिति ख्याता ताराकालीसमाकुला |
तृतीया माधवे शुद्धा कुलवारर्क्षसंयुता || १३-२० ||

दारुणा कीर्त्तिता देवि सर्वसिद्धीश्वरी परा |
प्. १३७) क्रमेण कथितं सर्वं पर्वराजाभिधं शृणु || १३-२१ ||

तृतीया पौषमासीया भृगुवासरसंयुता |
साऽपि चेन्मकराक्रान्ता कुलनक्षत्रसंयुता || १३-२२ ||

चतुर्थीसहिता चेत्स्यात् रेवतीसहिता क्वचित् |
पर्वराजाभिधं पर्वं सर्वपर्वोत्तमोत्तमम् || १३-२३ ||

तृतीया चैत्रमासीया रेवतीसंयुता यदि |
ऋद्धियोगो महेशानि होमकर्म्मणि शस्यते || १३-२४ ||

प्रतिमासे पौर्णमासी मासनक्षत्रसंयुता |
कुलवारसमायुक्ता सा तिथिः सुन्दरी भवेत् || १३-२५ ||

अष्टमी प्रतिमासस्य कृष्णपक्षस्य पार्वति |
भौमयुक्ता तथा ऋक्षयुक्ता वा केवला च वा || १३-२६ ||

देवीरात्रिरिति ख्याता सर्वसिद्धिप्रदायिनी |
चतुर्थी माघमासस्य मकराक्ता भवेद्यदि || १३-२७ ||

गणपस्य तु सा रात्रिरिति ख्यातेति औडवः |
नवमी कृष्णपक्षस्य कुल-ऋक्षसमन्विता || १३-२८ ||

वारयुक्ताथवा देवि सिद्धिरात्रिः प्रकीर्त्तिता |
चतुर्थी कृष्णपक्षस्य कुलवारर्क्षसंयुता || १३-२९ ||

केवलं भौमयुक्ता वा बालरात्रिः ससंक्रमे |
अमाभौमसमायुक्ता कुलर्क्षसंयुता यदि || १३-३० ||

कृष्णरात्रिरिति ख्याता अक्षोभ्यप्रीतिकारिणी |
अमार्कश्रवणे जाते युक्तश्चेत् पौषमाघयोः || १३-३१ ||

अर्द्धोदयः स विज्ञेयः किंचिन्न्यूनो महोदयः |
धर्म्मरात्रिर्महेशानि कीर्त्तितेयं सुरर्षिभिः || १३-३२ ||

अमाभौमेन सोमेन योगेन भृगुणाथवा |
प्. १३८) गुरुणा रविणा देवि कुल-ऋक्षसमन्विता || १३-३३ ||

दिव्यमाण्डलिको योगः सूर्यपर्वशताधिकः |
माघमासे शुक्लपक्षे सप्तमी या प्रकीर्त्तिता || १३-३४ ||

सौरी तिथिस्तु सा ज्ञेया जपहोमादिकं चरेत् |
रवियुक्ता कुलर्क्षैस्तु वासरेणापि संयुता || १३-३५ ||

महासौरीति विज्ञाता त्रैलोक्योत्पत्तिकारिका |
सप्तमी प्रतिमासस्य रवियुक्ता यदा भवेत् || १३-३६ ||

हंसी तिथिस्तु विज्ञेया मोक्षधर्म्मपरायणा |
बुधाष्टमी महेशानि प्रतिमासस्य या भवेत् || १३-३७ ||

विष्णुरात्रिरिति ख्याता भाद्रे मासि विशेषतः |
माघे मासि शुक्लपक्षे पञ्चम्यां भृगुवासरे || १३-३८ ||

वसन्तपञ्चमी प्रोक्ता कामसंजीवनी तिथिः |
आरात्रिकं जपो होमः कीर्त्तनं कामनर्त्तनम् || १३-३९ ||

श्रावणे पौर्णमास्यां तु तदृक्षे परमेश्वरि |
पवित्रारोपणं कार्ययं रक्षां दशविधां चरेत् || १३-४० ||

पौर्णिमा चैत्रमासीया तस्यां मदनपूजनम् |
प्रतिविद्याविधौ देवि प्रोक्तयोगे प्रपूजनम् || १३-४१ ||

एतद्योगपूजनाद्धि सिद्धिं विन्दन्ति किं पुनः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १३-४२ ||



इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे सिद्धितंत्रे 
वीररात्र्यादिनिर्णयो नाम त्रयोदशः पटलः || १३ ||



चतुर्दशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवदेव महादेव सर्वेषां सुखवर्द्धन |
केन सिद्धिं ददात्याशु तारा त्रैलोक्यतारिणी || १४-१ ||

श्रीमहादक्षिणा काली सिद्धिं किं नः प्रयच्छति |
तन्मे वद महादेव यद्यहं तव वल्लभा || १४-२ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथं त्वयि निवेद्यते |
शपथं कुरु देवेशि तर्हि तत्त्वं वदाम्यहम् || १४-३ ||


श्रीदेव्युवाच |


शपे त्वच्चरणाभ्यां च सैव मे विमुखी भवेत् |


श्रीशिव उवाच |


शपथेन प्रहृष्टोऽस्मि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || १४-४ ||

सिद्धिर्मधुमती नाम्ना प्रादुर्भूता तवाज्ञया |
काली तारा *ं(?) धाम त्वत्सकाशादभूच्छिवा || १४-५ ||

श्रीविद्यया मुखं दत्तं काल्या करयुगं शिवे |
तारया चाङ्गुलिर्दत्ता भुवनेश्या हृदम्बुजम् || १४-६ ||

छिन्नया चरणद्वन्द्वं मातङ्ग्या नयनद्वयम् |
लक्ष्म्या ललाटं दत्तं च तथैव सिद्धविद्यया || १४-७ ||

प्. १४०) केशा दत्ता महेशानि गुल्फौ ब्रह्मास्त्रविद्यया |
हासस्तु बालया दत्तो वाजी दत्तो महेश्वरि || १४-८ ||

श्रिया च रुचकं देवि धूमावत्या तु निग्रहः |
अन्यदेवास्तु केशान्ते ब्रह्माण्डं हृदयाम्बुजे || १४-९ ||

एवं सर्वांशतो जाता तेजोराशिसमुद्भवा |
महामधुमती सिद्धिस्त्रैलोक्याकर्षणी परा || १४-१० ||

पार्वत्यरुन्धती दुर्गा मृतसञ्जीवनी परा |
सर्वमाकर्षयेत्तूर्णं त्रैलोक्याकर्षकारणात् || १४-११ ||

काली तारामयं धाममाविर्भूतमभूच्छिवा |
महापायससन्तुष्टा पायसान्नपरायणा || १४-१२ ||

महामधुमती विद्या त्रैलोक्याकर्षणी परा |
भैरवाकर्षणी विद्या वेतालाकर्षणी तथा || १४-१३ ||

किन्नराकर्षणी देवि देवाकर्षणकारिणी |
तस्या मंत्रं प्रवक्ष्यामि त्रैलोक्याकर्षणं परम् || १४-१४ ||

प पञ्चमं पावकयुक् नादबिन्दुविभूषितम् |
महाकामकला युक्ता प्रोक्ता त्वेकाक्षरी कला || १४-१५ ||

मधुमतीं समुद्धृत्य नान्तं कामसमन्वितम् |
स्थावरेति समुद्धृत्य जङ्गमाकर्षणीति च || १४-१६ ||

ठ युग्मान्ता वह्निजाया चित्कलार्णा प्रकीर्त्तिता |
अष्टादशाक्षरी विद्या त्रैलोक्याकर्षणी परा || १४-१७ ||

कामदेवो ऋषिः प्रोक्तो निवृद्गायत्रिका ततः |
छन्दः प्रोक्तं महेशानि देवता सैव कीर्त्तिता || १४-१८ ||

म्री/ बीजं च तथा स्वाहा शक्तिः प्रोक्ता महेश्वरि |
प्. १४१) स्थावरजङ्गमाकर्षे विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १४-१९ ||

षड्दीर्घभाजा बीजेन कुर्ययादङ्गानिषट्क्रमात् |
ततो ध्यानं प्रकुर्वीत वक्ष्यमाणं महेश्वरि || १४-२० ||

गौराङ्गी शरदिन्दुसुन्दरमुखीं पीतांशुकां पीवरां
प्रोत्तुङ्गस्तनमण्डलप्रविलसज्जाम्बूनदकावलीम् |
श्वेतोत्तुङ्गतुरङ्गगां त्रिनयनां पीताङ्गरागस्रजां
ध्यायेत्पायसलालसां मधुमतीं दोर्भ्यां दधानां सृणिम् 
|| १४-२१ ||

दिग्बन्धभूतशुद्ध्यादीन् कालीवत् समुपाचरेत् |
यंत्रावरणकं नास्ति केवलं पूजयेच्छिवे || १४-२२ ||

सर्वं त्रिशक्तिवत्प्रोक्तं विशेषः कथ्यते शृणु |
एवं ध्यात्वा जपेद्विद्यां सर्वाकर्षणकारिणीम् || १४-२३ ||

पुरश्चरणसिद्ध्यर्थं सहस्राणां तु सप्ततिः |
सिद्धमंत्रे सिद्धचर्या प्रोक्ता देवि मया तव || १४-२४ ||

कदलीवनमासाद्य वर्षमात्रं महेश्वरि |
सर्वकालं जपेन्मंत्रं पायसान्नपरायणः || १४-२५ ||

वीरसाधनवद्देवि लक्षमात्रं जपेत्ततः |
ततः सप्ततिसाहस्रं प्रत्यक्षार्थं महेश्वरि || १४-२६ ||

पायसं कदलीपत्रे पायसं घृतशर्करम् |
भुक्त्वा मोचावने वीतजने कुर्यादतन्द्रितः || १४-२७ ||

गन्धर्ववेशो गतभीर्विर्भागैः पायसं चरेत् |
अंशद्वयं पुरा कृत्वा तत्क्रमं शृणु पार्वति || १४-२८ ||

एकाशे चांशयुग्मञ्च एकांशं पूर्णमेव च |
परस्यांशस्य पूर्वांशं स्वयं च भक्षयेच्छनैः || १४-२९ ||

प्. १४२) एकस्मिन् कदलीपत्रे म्री मित्युत्सर्गमालिखेत् |
प्रथमसप्तके याति तूष्णीं नैव यथा तथा || १४-३० ||

द्वितीयसप्तके देवि प्रतिमां काञ्चनीमिव |
तृतीयसप्तके देवि प्रत्यक्षाश्नाति पायसम् || १४-३१ ||

वरं ददाति हठतः साधकस्य यथेप्सितम् |
तिष्ठत्यहर्निशं सार्द्धं साधकस्य यथेप्सितम् || १४-३२ ||

आकर्षयत्यम्बुनिधेः सुमेरोश्च दिगन्ततः |
पातालादिन्द्रलोकाच्च हैमश्रीशैलभूरुहात् || १४-३३ ||

अलन्यानि च वस्तूनि दूराद्भूमितलादपि |
नदीं पुरीं च रत्नानि समाकर्षति तत्क्षणात् || १४-३४ ||

वृत्तान्तं च पुरस्थानां राज्ञां च कथयत्यपि |
रहस्यं विद्विषां चापि सत्यं सत्वरमाविशेत् || १४-३५ ||

त्रैलोक्याकर्षणी विद्या न देया यस्य कस्यचित् |
बटुकेमां गृहाण त्वं सिद्धिदो मेऽस्तु सर्वदा |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं मन्त्रभेदश्च साधनम् || १४-३६ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे ताराकल्पाङ्गसिद्धिर्नाम 
चतुर्दशः पटलः || १४ ||




पञ्चदशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि मन्त्रानन्यांश्च साधनम् |


श्रीशिव उवाच |


एकाक्षरी चाद्यबीजा ठयुग्मा त्र्यक्षरी भवेत् || १५-१ ||

ठहीना स्वाहया युक्ता त्र्यक्षरी कामपूजिता |
बीजसम्बोधनयुता पञ्चार्णा परिकीर्त्तिता || १५-२ ||

बीजसम्बोधनयुता ठद्वयान्ता मुनिप्रिया |
बीजसम्बोधनयुता स्वाहान्ता ऋषिपूजिता || १५-३ ||

सम्बोधनठयुग्मान्ता षड्वर्णा सकलार्थदा |
सम्बुद्धिः स्वाहया युक्ता सर्वाकर्षणकारिणी || १५-४ ||

बीजकर्मान्तगा विद्या दशार्णा विश्वरूपिणी |
कर्माद्या ठद्वयान्ता च रुद्रार्णा परमेश्वरि || १५-५ ||

कर्माद्या वह्निजायान्ता विद्याद्या परिकीर्त्तिता |
बीजकर्मठद्वयान्ता महाविद्या प्रकीर्त्तिता || १५-६ ||

बीजकर्म ततः स्वाहा सिद्धविद्या प्रकीर्त्तिता |
बीजसम्बोधनपदं कर्मान्ता च परा कला || १५-७ ||

बीजसम्बोधनपदं कर्मठद्वयसंयुतम् |
बीजसम्बोधनपदं कर्मस्वाहान्विता परा || १५-८ ||

प्. १४४) बीजसम्बोधनपदं ठयुक्स्वाहान्विता परा |
बीजं ठयुक् ततः स्वाहा विद्यान्या परिकीर्त्तिता || १५-९ ||

सम्बोधनं ठयुक् स्वाहा विद्या सर्वार्थदा परा |
बीजकर्म ठयुक् स्वाहा विद्या सर्वाङ्गसुन्दरी || १५-१० ||

सम्बोधनं ततः कर्म ठद्वयान्ता परा भवेत् |
सम्बोधनं ततः कर्म ठयुक्स्वाहान्विता परा || १५-११ ||

सम्बोधनं ततः कर्म स्वाहान्ता शिवसुन्दरी |
चतुर्विंशतिभेदैस्तु गदिता परमा कला || १५-१२ ||

बाला मधुमती भिन्ना तथैव सुन्दरीमनोः |
निधिसिद्धौ भवेद्भिन्ना त्रिभेदा सा प्रकीर्त्तिता || १५-१३ ||

एवं त्रिंशतिधा प्रोक्ता त्रैलोक्याकर्षणी परा |
विजने कदलीपत्रवने गत्वा निशामुखे || १५-१४ ||

शुभलग्ने शुभदिने सङ्कल्पं कामनान्वितम् |
अष्टादशाक्षरस्यास्य महामधुमतीमनोः || १५-१५ ||

मंत्रसिद्ध्यर्थमित्युक्त्वा चाद्यप्रभृति चोच्चरेत् |
एकविंशति चोद्धृत्य दिवसान्तं समुच्चरेत् || १५-१६ ||

जपरूपं ततः प्रोच्चैः पुरश्चरणमुच्चरेत् |
षडङ्गयुग्ममाद्येन कृत्वा ध्यात्वा प्रपूज्य च || १५-१७ ||

गोदुग्धपायसं कृत्वा कदलीपत्रगोचरम् |
बीजं मधुमतीत्युक्त्वा चतुर्थ्यन्तं समुद्धरेत् || १५-१८ ||

पायसं तत्र दत्वा च निवेद्य च पुनः पुनः |
तस्यां संभुक्तवत्यां तु पुनराचमनीयकम् || १५-१९ ||

दद्यात्ताम्बूलं सन्दर्श्य प्रणम्य च पुनः पुनः |
प्. १४५) पायसार्द्धं पृथक् स्थाप्य शेषार्द्धं भक्षयेत् 
स्वयम् || १५-२० ||

रक्तमाल्यादिभिर्देवि दिव्याम्बरविभूषितम् |
गन्धर्ववेशं कृत्वा च प्रत्यहं त्रिसहस्रकम् || १५-२१ ||

त्रिशतं च चतुस्त्रिंशत् एकविंशतिवासरान् |
प्रजपेत् परमेशानि देवता वरदा भवेत् || १५-२२ ||

बटुकस्य च संयोगात् सिद्ध्यत्येव न चान्यथा |
श्रीतारोपासको यस्तु कालिकोपासकस्तु यः || १५-२३ ||

इमां विद्यां साधयित्वा सिद्धिमाप्नोति नान्यथा |
यान् यान् प्रार्थयते कामांस्ता/स्तान् कामान् क्षणे क्षणे || १५-२४ 
||

ददाति सा परा विद्या सर्वाकर्षणकारिणी |
लोहप्राकारसन्नद्धदुर्गाद्देवालयाच्छिवे || १५-२५ ||

धनदं शङ्करं विष्णुं पार्वतीं चाप्यरुन्धतीम् |
एवं दशमहाविद्यां समाकर्षति तत्क्षणात् || १५-२६ ||

लङ्कां समुद्रान् द्वीपांश्च सिद्धयक्षमहोरगान् |
अश्रुतान्यपि वस्तूनि समाकर्षति तत्क्षणात् || १५-२७ ||

किन्नरान् यातुधानादीन् निधीन् सिद्धीः क्षणेन च |
सुमेरुं चैव कैलासं क्षणादाकर्षयेच्छिवे || १५-२८ ||

तत्तद्देशस्थितं देवि त्रैकाल्यज्ञानमेव च |
सर्वं वदति देवेशि सावधानं करोति यः || १५-२९ ||

त्रैलोक्याकर्षणी विद्या न देया यस्य कस्यचित् |
आदौ विद्यां च संसाध्य ततः सिद्धिं प्रसाधयेत् || १५-३० ||

गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १५-३१ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मधुमतीसिद्धिविधिर्नाम 
पञ्चदशः पटलः || १५ ||



षोडशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि क्रमदिक्षाविनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथं तत् कथयामि ते || १६-१ ||

तथापि तव सद्भक्त्या कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
चन्द्राग्निपक्षषोढाख्या परा निर्वाणतत्परा || १६-२ ||

षट्शाम्भवं ततो देवि चक्रसंभेदनेन च |
स्वचक्रदेहविज्ञानं परकायप्रवेशनम् || १६-३ ||

एतज्ज्ञानाद्भवेन्मेधा दीक्षा प्रोक्ता मया तव |
हादाविदं निगदितं शृणु कादौ महेश्वरि || १६-४ ||

चन्द्राग्निरसराज्ञी च महाराज्ञी ततः शिवे |
महाकामकला काली गुह्यकाली ततः शिवे || १६-५ ||

गुह्यकाली द्विधा प्रोक्ता सकला निष्कला क्रमात् |
दशवक्त्रा तु सकला प्रोक्ता वाशिष्ठिका कला || १६-६ ||

उग्रा सौम्या महाक्रूरा त्रिविधा सा प्रकीर्त्तिता |
निष्कला गुह्यशब्दान्ता कालीभेदेन कीर्त्तिता || १६-७ ||

केवललेयं भवेन्मेधा प्रीत्या साम्राज्यदायिनी |
चन्द्राग्निवेदपञ्चार्णा तथा नीलाक्रमेण च || १६-८ ||

हंसतारा महानीला तदन्ते चीनशाम्भवी |
केवला तु भवेन्मेधा सिद्धि-ऋद्धिक्रिया द्विधा || १६-९ ||

प्. १४७) तृतीया दिव्यसाम्राज्यमेधा दीक्षा प्रकीर्त्तिता |
देवरूपा दिव्यरूपा मन्त्ररूपा महत्परा || १६-१० ||

सर्वरूपा सर्वपूर्वा महत्साम्राज्यमेधया |
सिद्धि-ऋद्धिक्रमेणैव भेदबाहुल्यमीरितम् || १६-११ ||

विद्याराज्याभिधा दीक्षा छिन्नमस्ताविधौ स्मृता |
चन्द्रवह्निरसो रक्तं श्यामा च षोडशी तथा || १६-१२ ||

पराषोढा सप्तदशी तदतीता परा भवेत् |
दीपिनी मालिनी कुल्ला क्रमाद्विद्यादिराज्यता || १६-१३ ||

बगलाख्या महेशानि साम्राज्यपारमेष्ठिता |
चन्द्रवेदसूक्ष्ममेरुं मंत्रहीनं शिवात्मकम् || १६-१४ ||

हृदयं च शतार्णा च पञ्चास्त्रं कुल्लुका तथा |
गायत्रीक्रमयोगेन साम्राज्यपारमेष्ठ्यधृक् || १६-१५ ||

एतत्पञ्चकसंयुक्तः सर्वसाम्राज्यबुद्धिधृक् |
श्रीदिव्यसर्वसाम्राज्यदीक्षा सर्वोत्तरा भवेत् || १६-१६ ||

ततोऽपि दीक्षा देवेशि नास्ति ब्रह्माण्डगोलके |
दशविद्याप्रभेदाश्च महाविद्याप्रभेदजाः || १६-१७ ||

सिद्धिविद्याप्रभेदाश्च महामंत्रास्तथैव च |
तदङ्गमंत्रा देवेशि शाबरं दशशाबरम् || १६-१८ ||

कालशाबरकं देवि तथैव सिद्धशाबरम् |
त्रिधा दर्शनमंत्राश्च तथाम्नायक्रमोद्भवाः || १६-१९ ||

कादिहादिकहत्वेन ऊर्ध्वाम्नायाः कलौ शिवे |
तथायतनमन्त्राश्च यत्किञ्चिन्मंत्रजालकम् || १६-२० ||

सर्वाधिकारो देवेशि एतद्दीक्षाविधौ भवेत् |
प्. १४८) एतद्दीक्षासमायुक्तः साक्षात् श्रीकालिका स्वयम् || १६-२१ ||

प्रहराष्टक्रमेणैव दशविद्यास्वरूपधृक् |
कामकलाभिधा विद्या सभेदा वृत्तिदेवता || १६-२२ ||

अङ्गमन्त्रास्तथान्येऽपि तस्य वक्त्रगताः सदा |
क्रमदीक्षा महेशानि पञ्चविद्यासु भेदतः || १६-२३ ||

तदङ्गमन्त्रा गायत्री कुल्लुकापञ्चकः शिवे |
अन्यविद्याविधौ प्रोक्तं रहस्यातिरहस्यकम् || १६-२४ ||

क्रमदीक्षा विना देवि यो जपेत् साधकाधमः |
स दरिद्रो महापापी सुतहारी प्रजायते || १६-२५ ||

श्रीविद्यायां कालिकायां तारायां परमेश्वरि |
क्रमदीक्षां विना देवि यो जपेत् साधकाधमः || १६-२६ ||

स दरिद्रो महाघोरो लक्ष्मीहीनस्तु निन्दितः |
अन्धः काणः कृशः कुब्जः पङ्गुः षण्ढस्तु कुष्ठयुक् || १६-२७ ||

सर्वरोगयुतो भूयादाधिचिन्तासमाकुलः |
सुतहारी च स्त्रीहारी कन्याराज्यविनाशकः || १६-२८ ||

अथवा वातुलो भूयान्मन्त्रक्षोभमवाप्नुयात् |
देवताशापमाप्नोति दारिद्र्यं तद्गृहे सदा || १६-२९ ||

विशेषाद्देवदेवेशि स्त्रीहारी विकलः सदा |
क्रमदीक्षासमायुक्तो राजा भवति निश्चितम् || १६-३० ||

महाविभवसंयुक्तः सर्वसिद्धिसमन्वितः |
विजयी विनयी साधुः सिद्धश्च सिद्धिदः शुभः || १६-३१ ||

प्रहृष्टात्मा सत्यवेत्ता त्रिकालज्ञः कविः सुखी |
कोटिसिद्धीश्वरः शूरः सुन्दरः काममोहनः || १६-३२ ||

आनन्दात्मा परात्मा च परातीतगुणोत्तरः |
प्. १४९) राजराजेश्वरः साक्षात् सहृत्कालसमः कलौ || १६-३३ ||

एतद्विद्योपासकस्य दारिद्र्यं दीनता क्वचित् |
गुरुहीनात् क्रमत्यागात् सम्प्रदायवियोगतः || १६-३४ ||

दारिद्र्यं प्रथमं भूयान्नात्र कार्यया विचारणा |
चिन्तामणिगृहं यत्र यत्र रहस्य मन्दिरम् || १६-३५ ||

नवरत्नात्म्यसोपानं सर्वैश्वर्ययमयं(?) गृहम् |
कल्पवृक्षवनं यत्र पारिजात्वनं तथा || १६-३६ ||

स्पर्शमणेस्तु प्राकारो दारिद्र्यं तत्र कुत्र वै |
तस्मात् क्रमविहीनस्य दारिद्र्यं तु पदे पदे || १६-३७ ||

क्रमयुक्तं गुरुं प्राप्य क्रमं सम्प्रार्थयेत्सुधीः |
अन्यथा गुरुमौढ्येन दारिद्र्यत्वमवाप्नुयात् || १६-३८ ||

अल्पायुर्वा भवेद्देवि नात्र कार्यया विचारणा |
विधेर्लिपिं तु साम्राज्यं तस्यायुः क्षीणतां व्रजेत् || १६-३९ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं क्रमहीनस्य वै फलम् |
गोपनीयं गोपनीयं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १६-४० ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे क्रमदीक्षाविधायको नाम 
षोडशः पटलः || १६ ||



सप्तदशः पटलः


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रुतुमिच्छामि पूर्वोक्तं यद्रहस्यकम् |
गोपनीयम् गोपनीयं तदेव कथय ध्रुवम् || १७-१ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च यन्न कस्यापि कीर्त्तितम् |
तदेव कथ्यते देवि शृणु सावहिता भव || १७-२ ||

उत्सर्जनमुपाकर्म पवित्रारोपणं तथा |
विधिवत्तु प्रकर्त्तव्यं रक्षाबन्धस्तदुत्तरम् || १७-३ ||

क्रमेण परमेशानि साधकः कारयेत्सदा |
चैत्रे मासि पौर्णमास्यां मदनारोपणं चरेत् || १७-४ ||

श्रावणे मासि सम्प्राप्ते पवित्रारोपणक्रियाम् |
न कुर्ययात्साधको यस्तु निष्फलाः सकलाः क्रियाः || १७-५ ||

वर्षमात्रं कृतं जापं होमपूजादिसत्क्रियाम् |
सर्वं हन्ति महेशानि तस्मादेतत् समाचरेत् || १७-६ ||

आदौ नित्यं महेशानि ततो नैमित्तिकं चरेत् |
उपाकर्माभिधं कर्म नित्यवत् परिकीर्त्तितम् || १७-७ ||

नैमित्तिकं पवित्राख्यं काम्यो रक्षाविधिर्भवेत् |
नैमित्तिकद्वयं यत्र तदन्त्यं काम्यमुच्यते || १७-८ ||

काम्यद्वयं यत्र भवेत्तदाद्यं च निमित्तजम् |
नित्यद्वयं यत्र भवेत्तदन्त्यं काम्यनित्ययुक् || १७-९ ||

प्. १५१) आश्वलायनं श्रवणे पूर्णा कात्यायने भवेत् |
पौर्णमास्यां सामगानां पञ्चम्यां हस्तजेऽपि च || १७-१० ||

उपाकर्म प्रकर्तव्यं तदन्ते नित्यपूजनम् |
ततः पवित्रपूजा स्यात्ततो रक्षाविधिर्भवेत् || १७-११ ||

सूतकद्वितये देवि ग्रहणे संक्रमे परे |
उपाकर्माणि देवेशि कुर्ययात् भाद्रपदे नरः || १७-१२ ||

पवित्ररक्षणं शान्तिं कुर्ययात् भाद्रपदे सदा |
पञ्चम्यां च दशम्यां च चतुर्दश्यां तथैव च || १७-१३ ||

पौर्णमास्यां विशेषेण कुलयोगे विशेषतः |
ग्रहणं तत्र चेद्भूयात् रक्षायोगं समाचरेत् || १७-१४ ||

तत्र नित्यं प्रकर्तव्यं उपाकर्म ततो भवेत् |
इति चन्द्रग्रहे देवि सूर्ययवेधं समुत्सृजेत् || १७-१५ ||

अधिवास्य चतुर्दश्यां पौर्णमास्यां प्रपूजयेत् |
दशैकविंशतिग्रन्थिं सप्तविंशतिरेव च || १७-१६ ||

चतुःपञ्चाशद्देवेशि शतमष्टोत्तरं तथा |
पञ्चविंशति वा ग्रन्थिं त्रिशतं वा सहस्रकम् || १७-१७ ||

अष्टादशरश्मिसंख्यं व्युत्क्रमात् परिकीर्त्तितम् |
उत्तमादिक्रमेणैव पवित्रं त्रिविधं भवेत् || १७-१८ ||

सूत्रं पट्टस्वर्णमयं कुशजं लोमजं च वा |
रत्नजं रौप्यजं देवि ताम्रजं शान्तिकर्मणि || १७-१९ ||

सार्द्धग्रन्थिद्वयं वापि सार्द्धग्रन्थित्रयं च वा |
एकग्रन्थिं च वा देवि क्रमेण कारयेत् प्रिये || १७-२० ||

सार्द्धग्रन्थिद्वयं देवि नागपाशः प्रकीर्त्तितः |
सार्द्धग्रन्थित्रयं देवि ब्रह्मग्रन्थिः प्रकीर्त्तितः || १७-२१ ||

प्. १५२) चन्द्रग्रन्थिर्महेशानि सूत्राणि ग्रन्थिसंख्यया |
पट्टेन सूत्रनियमः स्वर्णे रौप्येऽपि नास्ति च || १७-२२ ||

स्वर्णसूत्रमये पट्टे स्वर्णजे ग्रन्थिरीरितः |
ग्रन्थिं कृत्वा महेशानि पूजयेद्ग्रन्थिदेवताम् || १७-२३ ||

सूत्रजं वैष्णवे प्रोक्तं शैवे पट्टसमुद्भवम् |
स्वर्णजं शक्तिमंत्रे स्यात्तद्द्वयोक्तं तु सर्वतः || १७-२४ ||

पञ्चसिद्धिविधौ देवि रत्नजं परिकीर्त्तितम् |
वृत्तं त्रिकोणं भूबिम्बं षट्कोणं च षडस्रकम् || १७-२५ ||

दलाष्टकं च वस्वारं दशारं भुवनारकम् |
द्वादशारं षोडशारं पञ्च चारं चतुर्दशम् || १७-२६ ||

दन्ताब्जं च कलाब्जं वा यन्त्राण्येतानि कारयेत् |
मध्ये यन्त्रं च परितो रत्नानि विविधानि च || १७-२७ ||

धारयेत् परमेशानि पवित्ररक्षणक्रमात् |
स्वर्णादौ शृङ्खलारूपा ग्रन्थयः परिकीर्त्तिताः || १७-२८ ||

उत्तमादिक्रमेणैव कारयेत् परमेश्वरि |
माणिक्यं च तथा रत्नं कुरुविन्दमणिस्तथा || १७-२९ ||

हीरके चैव वैडूर्ये गोमेदे पुष्परागके |
पद्मरागे नीलमणौ हरिते च गरुत्मके || १७-३० ||

करिके परिशे कीटे शिवरत्ने च विष्णुजे |
बिन्दुरत्ने च मायूरे पाचे (?) कुक्कुटसंज्ञके || १७-३१ ||

रासे कृष्णे चन्द्रमणौ प्रवाले मौक्तिकाम्बरे |
रक्षायन्त्रफलं देवि कोष्ठरत्नसमं भवेत् || १७-३२ ||

प्. १५३) यन्त्राण्येतानि विलिखेत् सर्वकार्ययार्थसिद्धये |
श्रीविद्यायां कालिकायां ताराछिन्नाविधौ शिवे || १७-३३ ||

मातङ्ग्यां भुवनेश्वर्ययां कमलायां च कारयेत् |
चतुर्दले महेशानि चतुर्वर्णात्मको मनुः || १७-३४ ||

चतुरक्षरमात्राणि कारयेत् परमेश्वरि |
यथा दलानि कोष्ठानि तथा विद्याक्षराणि च || १७-३५ ||

विलिखेत् परमेशानि बीजमात्रं च वा लिखेत् |
वयः शोभा यथा देवि यथाप्युक्ता समाचरेत् || १७-३६ ||

यदा बध्नाति मन्त्रेण त्वां पवित्रेण वा प्रिये |
आपदुद्धारकेणापि मूलेन विद्यया क्रमात् || १७-३७ ||

रक्षणं बन्धयेद्देवि रक्षा सर्वकृता भवेत् |
बलिमुखं च रक्षार्थं ज्ञानार्थं गौतमादिभिः || १७-३८ ||

मोक्षार्थं कपिलाद्यैश्च शक्त्यर्थं शङ्करादिभिः |
सूत्रे भेदाः क्रमेणैव यथायोगेन वै शृणु || १७-३९ ||

श्वेते रक्ते तथा पीते नीले च हरितेऽपि च |
कर्पूरे बहुचित्रे च यथायोगेन कारयेत् || १७-४० ||

सूत्राणि कामनाभेदात् यथायोगेन कारयेत् |
सर्वसिद्धीश्वरो भूयान्नात्र कार्यया विचारणा || १७-४१ ||

प्रतिविद्याविधौ देवि पवित्रारोपणं भवेत् |
प्रतिविद्याविधौ देवि रक्षा वर्णक्रमाद्भवेत् || १७-४२ ||

अष्टगन्धभवं सूत्रं जीवचक्रभवं च वा |
पुष्पराजसारभवमम्बरोत्थं च वा प्रिये || १७-४३ ||

तथैवागुरुसारोत्थं सूत्रं प्रोक्तं महेश्वरि |
प्. १५४) रहस्यातिरहस्यं च रहस्यातिरहस्यकम् || १७-४४ ||

गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् |
ब्रह्माण्डगोलके याश्च याः काश्चिज्जगतीतले || १७-४५ ||

समस्ताः सिद्धयो देवि रक्षाधारकसाधके |
सम्भवन्ति महेशानि नात्र कार्या विचारणा || १७-४६ ||

वाञ्छासिद्धिर्भवेद्देवि नात्र कार्यया विचारणा |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १७-४७ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरखण्डे प्रथमभागे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे सूत्रनिर्णयो नाम 
सप्तदशः पटलः || १७ ||



अष्टादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि गोप्याद्गोप्यतरं महत् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते शृणु साधनम् || १८-१ ||

पूर्णाभिषेकदीक्षादियुक्तानामपि पार्वति |
पवित्रारोपणं रक्षा समैव परिकीर्त्तिता || १८-२ ||

सद्योऽधिवासनं वापि पूर्वाधिवासनं च वा |
कृत्वा पवित्रं कर्त्तव्यं सर्वकामार्थमेव च || १८-३ ||

सर्वरत्ने च परिशे तथा गरुडरत्नके |
सर्वरक्षासुसिद्ध्यर्थं रक्षणं बन्धनं चरेत् || १८-४ ||

तारा श्रीकामवाङ्माया काली छिन्ना च तारिणी |
बगला विमला धूम्रा वसोर्धारा षडङ्गकम् || १८-५ ||

त्रितारं पञ्चतारं च सप्तर्षिरध्रयोगतः |
आकर्षिण्यां परां मायां पराप्रासादकेऽपि च || १८-६ ||

बीजान्येतानि बाणाश्च प्रेतफेत्कारकामतः |
एकद्वित्रिचतुःपञ्चषडर्णक्रमयोगतः || १८-७ ||

विद्यां संयोजयेद्यंत्रे सर्वसिद्ध्यर्थमेव च |
श्रावण्यां पौर्णमास्यां तु रक्षां दशविधां चरेत् || १८-८ ||

गोरक्षा हयरक्षा च गजरक्षा तृतीयका |
जनरक्षा देशरक्षा गृहरक्षा रसाभिधा || १८-९ ||

प्. १५६) धनरक्षा बालरक्षा क्षेत्ररक्षा परा मता |
सर्वरक्षा च दशमी रक्षा दशविधा मता || १८-१० ||

अष्टम्यां च नवम्यां च पञ्चम्यां दशमीदिने |
चतुर्द्दश्यां पौर्णमास्यां पक्षयोरुभयोरपि || १८-११ ||

उपाकर्म भवेदादौ ततः पवित्रधारणम् |
रक्षाबन्धस्तदन्ते स्यात् क्रमात् त्रितयमाचरेत् || १८-१२ ||

चतुर्थ्यामधिवासो हि गणेशे परिकीर्त्तितः |
पञ्चम्यां धारणं कार्ययं मातङ्ग्यामधिवासनम् || १८-१३ 
||

दशम्यां धारणं कार्ययं सप्तम्यामधिवासनम् |
अष्टम्यां पूजनं कार्ययं धार्ययं सौरे महेश्वरि || १८-१४ ||

अष्टम्यामधिवासो हि नवम्यां धारणं शिवे |
शक्तेः प्रोक्तमिदं देवि पाञ्चरात्रक्रमं शृणु || १८-१५ ||

नवम्यामधिवासो हि दशम्यां धारणं शिवे |
वैष्णवे चैव द्वादश्यां त्रयोदश्यां विधारणम् || १८-१६ ||

अधिवासश्चतुर्द्दश्यां पौर्णमास्यां प्रपूजनम् |
शैवे प्रोक्तमिदं देवि श्रीविद्यायां च पौर्णिमा || १८-१७ ||

चान्द्रेऽपि पौर्णमास्यां च पवित्रधारणं चरेत् |
कुशैः काशैः सदा कार्ययं पवित्रं ब्रह्मचारिणाम् || १८-१८ ||

वनस्थानां शणभवं त्रसरीसभवं च वा |
यतीनां गैरिकाक्तं च सर्ववर्णं गृही चरेत् || १८-१९ ||

राज्ञां सुवर्णसूत्रोत्थं क्षत्रियाणां च रौप्यजम् |
द्विजानां सूत्रसम्भूतं क्रमेण परिकीर्त्तितम् || १८-२० ||

तथैव रक्षणं देवि सर्वथा सममत्र च |
अत्रार्थे देवदेवेशि इतिहासत्रयं शृणु || १८-२१ ||

प्. १५७) पुरा श्रीकार्तिकेयाय पार्वत्या रक्षणं कृतम् |
शव्या देवेन्द्रवश्यार्थं जयाय वृत्रनाशने || १८-२२ ||

महाविद्यादिभिः पूर्वं रक्षितो बटुकः पुरा |
पूर्वं कृतयुगे देवि नहुषः क्षत्रियेश्वरः || १८-२३ ||

उपाकर्म विधायाथ पवित्रारोपणे स्थितः |
कृत्वा पवित्रं यत्नेन देवेन्द्रसदनाद्गृहम् || १८-२४ ||

तन्मार्गमध्ये देवेशि विना रक्षां च योऽधमः |
बुद्धेर्विपर्ययो जातो रक्षाहीनो नराधिपः || १८-२५ ||

रक्षाबन्धनमात्रेण मासद्वादशरक्षणम् |
अकृते देवदेवेशि मतिभ्रष्टो नरो भवेत् || १८-२६ ||

वर्षमात्रकृता रक्षा रक्षाबन्धनयोगतः |
अङ्कयन्त्रैर्महादेविः बीजाङ्कैरपि पार्वति || १८-२७ ||

अङ्कबीजैः पताकाद्यैः सर्वत्र रक्षणं भवेत् |
वेदसंस्कार एवात्र चोपाकर्म प्रकीर्त्तितम् || १८-२८ ||

गृहीतवेदमन्त्रस्य रक्षणं तु पवित्रकम् |
वदधिष्टातृ(?)रक्षार्थं रक्षाबन्धनमीरितम् || १८-२९ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन रक्षाबन्धनमाचरेत् |
विना रक्षां महेशानि वर्षमात्रं कृता क्रिया || १८-३० ||

सकला निष्फला देवि देवता विमुखी भवेत् |
सर्वस्वैरपि देवेशि रक्षाबन्धनमाचरेत् || १८-३१ ||

सर्वरक्षा तदा देवि भवत्येव न संशयः |
नित्यं नैमित्तिकं काम्यं क्रमात्त्रितयमीरितम् || १८-३२ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


प्. १५८) श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् || १८-३३ ||


श्रीशिव उवाच |


किं तद्रहस्यं देवेशि तद्वदस्व प्रियंवदे |


श्रीदेव्युवाच |


पवित्रारोपणं कर्म मदनारोपणं तथा || १८-३४ ||

कथ्यतां देवदेवेश यद्यहं तव वल्लभा |


श्रीशिव उवाच |


आषाढ उत्तमो मासः श्रावणो मध्यमः स्मृतः || १८-३५ ||

हीनो भाद्रपदो मासः पक्षौ सितसितेतरौ |
प्रशस्तः शुक्लपक्षस्तु तदभावे परः स्मृतः || १८-३६ ||

पञ्चमी चाष्टमी चैव नवमी दशमी तिथौ |
द्वादश्यां च चतुर्दश्यां पौर्णमास्यामथापि वा || १८-३७ ||

पट्टसूत्रविशिष्टं तु कार्पासजनितं तथा |
त्रिगुणं त्रिगुणीकृत्य प्रक्षाल्यामलवारिणा || १८-३८ ||

पश्चिमास्योक्तमनुभिर्दक्षिणैः शोधयेत्ततः |
मन्त्रैरथ पवित्राणि मनोरम्याणि कारयेत् || १८-३९ ||

अष्टोत्तरशतं श्रेष्ठं मध्यमं तु तदर्धकम् |
तदर्धं च कनिष्ठं स्यात् यथाशक्त्या तु पूर्ववत् || १८-४० ||

पूर्वोक्ततन्तुभेदेन द्रव्यभेदेन वा प्रिये |
कृत्वा पवित्रं यत्नेन ग्रन्थिं दत्वा विधानतः || १८-४१ ||

उत्तरास्योदितैर्मंत्रैर्दशग्रन्थींस्तु कारयेत् |
प्. १५९) चित्रवैचित्र्यसंयुक्तं कुङ्कुमादिभिरद्रिजे || १८-४२ ||

पवित्रदानदिवसे पूर्वोक्तमधिवासनम् |
सद्योऽधिवासनं वापि कुर्ययात्तु परमेश्वरि || १८-४३ ||

रात्रौ समयिभिः साकं नित्यपूजामनन्तरम् |
ऊर्ध्वसिंहासनैर्मन्त्रैः सूत्रपातस्तु वामतः || १८-४४ ||

प्रार्थयित्वा स्तवेनापि रक्षां कृत्वावगुण्ठनैः |
दन्तकाष्ठं तथा गन्धं यज्ञचन्दनमृत्तिकाम् || १८-४५ ||

सिद्धार्थश्च तथा धात्रीफलं शृङ्गारभूषणम् |
नकुलमष्टसु पट्टा (?) विज्ञेया उत्तरोत्तरम् || १८-४६ ||

पूर्वादिदिक्षु क्रमतः पवित्रं सूत्रभाजनम् |
अश्वत्थपत्रपात्रेषु प्रक्षिपेत् सिद्धिहेतवे || १८-४७ ||

हु/ कारसोमस्वाहेशब्रह्मनागशिखिध्वजाः |
सूर्यः सदाशिवः सर्वा देवताः स्युर्नवाः पराः || १८-४८ ||

सूत्रेषु पूजयेद्ब्रह्मविष्णवीशांश्च त्रिसूत्रके |
कृपा च पौरुषी वाणी गायत्री चापराजिता || १८-४९ ||

विजया च जया देवि मुक्तिदा च सदाशिवा |
मनोन्मनी च नवमी दशमी सर्वतोमुखी || १८-५० ||

ग्रंथिस्था देवताः पूज्या उपचारैः कलात्मकैः |
मूलमन्त्रेण चामन्त्र्य पवित्रेषु कला यजेत् || १८-५१ ||

नित्याः षोडश देवेशि श्रीविद्यां च स्मरेत् प्रिये |
अष्टौ ताराश्चाष्टवाणीः कलास्थाने प्रपूजयेत् || १८-५२ ||

काल्यां काल्यादिनित्याश्च पूजयेत् परमेश्वरि |
प्. १६०) अधिवासविधिः प्रोक्तः पश्चादाराधनं भवेत् || १८-५३ ||

नित्यार्चनानन्तरं तु नैमित्तिकमिदं भवेत् |
समभ्यर्च्य पवित्राणि कन्यकाभ्यश्च भोजनम् || १८-५४ ||

स्वगुरुं पूजयेत् पश्चात् वस्त्रालङ्कारगोधनैः |
यथाशक्त्या नमस्कृत्य देवीरूपेण चिन्तयेत् || १८-५५ ||

आरोपयेत् पवित्रं च वित्तशाठ्यविवर्जितः |
गुरुं संपूजयेत्तत्र तत्तत्कर्मफलावहम् || १८-५६ ||

स चेन्न पूज्यते यत्र क्रिया सा निष्फला सदा |
गुरोरभावे तत्पुत्रं पुत्राभावे तदङ्गनाम् || १८-५७ ||

तदभावे च तत्पौत्रं दौहित्रं तदसम्भवे |
सर्वाभावेऽर्चयेदन्यं गुरोर्गोत्रसमुद्भवम् || १८-५८ ||

पूजयेद्दिक्षितं यत्र तत्रैताः सफलाः क्रियाः |
न पूज्यते निष्फलास्ता भवन्ति परमेश्वरि || १८-५९ ||

हुत्वा पूर्णाहुतिं पश्चादग्नौ दग्ध्वा पवित्रकम् |
चक्रमभ्यर्च्य सिद्धाग्रे पूजयेत्तन्निवेदयेत् || १८-६० ||

न करोत्यर्चनं ह्यग्नौ तस्य धर्मो विनिष्फलः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १८-६१ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे क्रमदीक्षापवित्रारोपणं 
नामाष्टादशः पटलः || १८ ||



ऊनविंशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि इतिहासं पुरातनम् |


श्रीशिव उवाच |


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि रहस्यातिरहस्यकम् || १९-१ ||


भक्तिश्रद्धापरायास्ते नाकथ्यं विद्यते मम |
न चाख्येयं त्वयान्यत्र प्राणेषु विगते(?)ष्वपि || १९-२ ||

रहस्यमेतद्देवानां सर्वसिद्धिमभीप्सतम् |
न च विद्यामयो योगो न विधानं न चार्चनम् || १९-३ ||

नान्यः प्रयोगो न जपो न होमो न च पूजनम् |
वक्ष्यमाणरहस्यस्य सहस्रांशं न चाहेति || १९-४ ||

सिद्धिमीयुः पुरैतस्याः प्रसादात् पार्थिवर्षयः |
कैरवो (?) वृहदश्वश्च सोमदत्तो बृहद्रथः || १९-५ ||

अजमीढः कार्त्तवीर्ययो भद्रसेनः पुरूरवाः |
पृथुग्रीवो रन्तिदेवो मान्धाता नहुषे रघुः || १९-६ ||

विदूरथश्च भरतो दिवोदासः प्रतर्दनः |
कृशाश्वो जमदग्निश्च जैगीषव्यश्च देवलः || १९-७ ||

पैठीनसिर्वीतिहव्यः कश्यपो भृगुरङ्गिराः |
संवर्तश्च वसिष्ठोऽत्रिर्व्यासः शातान्यस्तथा || १९-८ ||

उद्दालको भरद्वाजो जाबालो जैमिनिस्तथा |
प्. १६२) सप्तद्वीपेश्वरत्वं च चक्रवर्त्तित्वमेव च || १९-९ ||

प्रापुः पूर्वमहीपालाश्चिरजीवित्वमप्यलम् |
योगसिद्धिं तथान्येऽपि तपस्यां सर्वसाधिकाम् || १९-१० ||

शापानुग्रहसामर्थ्यं प्राप्तवन्तो महर्षयः |
त्रैलोक्याधिपतित्वं च यत्प्रसादात् करे स्थितम् || १९-११ ||

ताराक्षः कमलाक्षश्च विद्युन्माली तथैव च |
एते ह्यासन् कृतयुगे दैतेया भ्रातरस्त्रयः || १९-१२ ||

तेऽतप्यन्त तपो घोरं दिव्यं वर्षायुतं प्रिये |
ततः प्रजापतिस्तेभ्यो वरं संप्रार्थितं ददौ || १९-१३ ||

चतुर्वरद्वयं दैत्याः सौन्दर्यमदगर्विताः |
एकस्तेषामवध्यत्वं सर्वभूतेभ्य उत्थितम् || १९-१४ ||

द्वितीयं योजनानां हि त्रित्रिलक्षान्तरस्थितम् |
त्रयाणां त्रिपुरं भूमौ न लङ्घ्यं दैवतैरपि || १९-१५ ||

वरं दत्त्वा च तद्धाता सर्वं शृणुत पुत्रकाः |
सर्वप्रकारैः कस्यापि नावध्यत्वं जगत्त्रये || १९-१६ ||

एकेनापि प्रकारेण घटमानेन सर्वथा |
सर्वे स्वकीयं निधनमङ्गीकुरुत दानवाः || १९-१७ ||

ते विचार्यावदन्सर्वे शरेणैकेन यत्क्षणात् |
दहेत्त्रयाणां त्रिपुरं स नो मृत्युर्भविष्यति || १९-१८ ||

तथेत्युक्त्वा ययौ वेधा ब्रह्मलोकं सुरैर्युतम् |
तेऽपि सर्वे तथा चक्रुर्यथा पूर्वं विचारितम् || १९-१९ ||

ताराक्षस्य तु सौवर्णं पुरं सर्वोपरि स्थितम् |
योजनायुतविस्तीर्णं तावदेवायतं प्रिये || १९-२० ||

प्. १६३) राजतं कमलाक्षस्य योजनायुतविस्तृतम् |
दशसाहस्रविस्तीर्णं विद्युन्मालिन आयसम् || १९-२१ ||

त्रित्रिलक्षोत्तरं तेषां पुरं गगनसीमनि |
प्राकारपरिखोपेतं तथाट्टालकशोभितम् || १९-२२ ||

ध्वजगोपुरनिःश्रेणिपताकायन्त्रशोभितम् |
खड्गपाशाङ्कुशारिष्टगदाकार्मुकधारिभिः || १९-२३ ||

पाशशूलभुशुण्ड्यष्ट्रा चक्रमुद्गरशोभिभिः |
त्रिंशन्निखर्वषट्वृन्दनवत्यर्बुदकोटिभिः || १९-२४ ||

एकैकं पुरमाक्रान्तं दानवैर्युद्धदुर्मदैः |
दृष्ट्वा तु तादृशीमृद्धिं देवाः सर्वे सवासवाः || १९-२५ ||

पलायाञ्चक्रिरे केचित् केचिच्च शापितं ययुः |
केचिच्च युयुधुर्देवास्तत्यजुस्त्रिदिवं परे || १९-२६ ||

केचित् समुद्रं प्रविशुः केचिच्च गिरिकन्दरम् |
जन्हुः केचिद्भिया प्राणान् ययुः केचिच्चतुर्दिशम् || १९-२७ ||

दृष्ट्वा सुराणामधिपो देवानामीदृशीं दशम् |
रुद्रं जगाम शरणं पुरोधाय प्रजापतिम् || १९-२८ ||

दण्डवत् प्रणता भूत्वा ते देवाः सपितामहाः |
ऊचुः प्रञ्जलयो भूत्वा पिनाकिनमुमापतिम् || १९-२९ ||

तपस्यया वरं धातुः सम्प्राप्य त्रिपुरासुराः |
बाधन्तेऽस्मान्महेशान शैलगह्वरगानपि || १९-३० ||

त्वत्तः शरण्यो नास्माकं विद्यते देव कश्चन |
अतो निवेदयामस्ते प्रमथाधिपते प्रभो || १९-३१ ||

देवाङ्गनाः समाहृत्य नयन्ति स्वपुरं प्रति |
प्. १६४) निरध्वरं जगज्जातं निष्कल्पतरु नन्दनम् || १९-३२ ||

निर्मनुष्या मही सर्वा निर्देवाप्यमरावती |
निस्तोया निम्नगा जाता नीरत्नाः सप्तसागराः || १९-३३ ||

पादपानां कोटरेषु कन्धरेषु महीभृताम् |
लीना भूत्वा वयं सर्वे तिष्ठामस्तद्भयार्दिताः || १९-३४ ||

तेषां हि शास्ता त्रैलोक्ये त्वदन्यो नास्ति कश्चन |
तान्निहत्यासुरान्स्वर्गे पुनरस्मान्निवेशय || १९-३५ ||

इत्युक्तः प्रणतैः सर्वैर्विहस्य वृषभध्वजः |
प्रत्युवाच सुरान् सर्वान् रथो मे कल्प्यतामिति || १९-३६ ||

ततो ब्रह्माऽब्रवीत्तत्र स्मितं कुर्वन् महेश्वरम् |
निर्मातव्यो रथो देव कस्त्वदारोहणक्षमः || १९-३७ ||

तद्वोदुं रथनिर्माणे सामर्थ्यं नैव विद्यते |
स्वयोग्यं स्पन्दनं चास्त्रं कवचं चोटिकामपि || १९-३८ ||

त्वमेव कल्पयस्वाद्य बुद्धिः कस्यास्ति शङ्कर |
इत्युक्तो ब्रह्मणा शम्भुरवदत् हर्षयन् सुरान् || १९-३९ ||

चत्वारो वाजिनो वेदास्ते चोपाकर्मणा तपः |
वेदाः क्रियावतां यान्ति शङ्खासुरविमर्दिताः || १९-४० ||

ताराक्षस्य तपस्तेन चोपाकर्मप्रभावतः |
क्षीणं भवति भो ब्रह्मन् कामलाक्षं पवित्रतः || १९-४१ ||

वर्षमात्रं कृता शान्तिः पवित्रमृषिभिः स्मृतम् |
कमलाक्षतपः क्षीणं पवित्रेण प्रजायते || १९-४२ ||

सर्वस्वस्त्ययनं नाम पवित्रारोपणं मतम् |
चत्वारो वाजिनो वेदाः संपूर्णा मेदिनी रथः || १९-४३ ||

प्. १६५) सूर्याचन्द्रमसौ चक्रे कूबरो गन्धमादनः |
विन्ध्यो गिरिर्नाभिरस्तु कैलासोऽक्षत्वमेव च || १९-४४ ||

मेरुर्मे ध्वजदण्डं स्यात् सारथिर्भगवान् विधिः |
प्रणवस्तु प्रतोदः स्यात् पुराणानि च रश्मयः || १९-४५ ||

धनुर्मे मन्दरो भूयाच्छिंजिनी वासुकिर्भवेत् |
विष्णुः शरो मे भवतु बाह्वोर्वायुर्विशन्त्वपि || १९-४६ ||

यमो मृत्युश्च कालश्च फणामध्ये विशन्तु च |
वासवः शरपृष्ठे स्यात् कुबेरवरुणावुभौ || १९-४७ ||

भवतः पुङ्खसंस्थाने मस्तके सर्वदेवताः |
नासत्यौ वटिनीसंस्थौ यज्ञाः सर्वे पदातयः || १९-४८ ||

अष्टाङ्गे दशविद्याश्च शतस्थाने शतास्रकम् |
षड्त्रिंशदङ्गुलो वंशो मनुबन्धनसंयुतः || १९-४९ ||

मन्वङ्गुलादित्यरूपाः शरा मैनाकगोचराः |
पिनाकचापलक्षं च वेत्ति काली सदाशिवम् || १९-५० ||

स्वेच्छयान्यच्च सरलं कल्पयामास शङ्करः |
अस्त्रं (?) च कवचं षोढां लब्ध्वा रक्षां विना शिवः || १९-५१ 
||

स्वयोग्यं रक्षणं शम्भुरलब्ध्वा चिन्तितो भवेत् |
निमील्य त्रीणि नेत्राणि चिरं तस्थौ जगत्पतिः || १९-५२ ||

अथ ध्यानवतो भूत्वा तुष्टाव विश्वतारिणीम् |
स्तुत्वा सम्प्रार्थयामास रक्षां दशविधां पराम् || १९-५३ ||

ततः सापि दिदेशास्मै रक्षां दशविधां पराम् |
दशविद्यामयी रक्षा त्रैकोक्यविजयाभिधा || १९-५४ ||

वेदसन्दीपनाद्ब्रह्मन् दीपकास्त्रं प्रकीर्त्तितम् |
चतुरशीतिभेदानां राज्ञी विद्या परात्परा || १९-५५ ||

प्. १६६) इत्याम्नायैर्नवविधैर्युक्ता ब्रह्माण्डभेदिनी |
स्तम्भनास्त्राभिधा स्वर्गे त्रैलोक्यविजया भुवि || १९-५६ ||

आकर्षणास्त्रा पाताले त्रिपुरासुरघातिनी |
कालीमुखाभिधा वैरिजने वादिजने तथा || १९-५७ ||

तारामुखाभिधा प्रोक्ता छिन्नारूपा तु सर्वतः |
त्रिशक्तिविद्यारूपा तु त्रैलोक्यविजयाभिधा || १९-५८ ||

त्रयाणां नाशनार्थं च त्रिशक्तिरक्षणं परम् |
प्राप्तो जगाम सन्तुष्टः शङ्करस्त्रिपुरं प्रति || १९-५९ ||

अस्त्रं पाशुपतं चापि सन्धाय वृषभध्वजः |
पुराणि त्रीणि दैत्यानां विभेदैकेन पत्रिणा || १९-६० ||

क्षणेन भस्मसाद्भूत्वा जग्मुर्दैत्या यमालयम् |
ततः प्रभृति श्रीदेवि रक्षा रक्षेति विश्रुता || १९-६१ ||

लोकोत्तराभिधा रक्षा मत्स्मृत्या प्रभविष्यति |
इति वृत्तं पुरावृत्तं तेन रक्षा प्रकीर्त्तिता || १९-६२ ||

विद्याभिमन्त्रितं सूत्रं यस्तु धारयते नरः |
रक्षा भवति सर्वेषां दुष्टानां विप्रकारिणाम् || १९-६३ ||

महाविषं महाभूतपूतनाराक्षसादयः |
दैत्याश्च दानवाः क्रूरा नश्यन्ति क्षणमात्रतः || १९-६४ ||

इयमेव पुरा रक्षा बटुकाय प्रकाशिता |
महाविद्यादिदशकैर्बध्वा बटुकभैरवे || १९-६५ ||

यन्त्रं पताकां सूत्रं च मन्त्रवर्णविदर्भितम् |
सर्वथा बन्धयेद्देवि रक्षा सर्वकृता भवेत् || १९-६६ ||

श्रावणे मासि संवृत्तं वृत्तमेतत् पुरा शिवे |
प्. १६७) गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् || १९-६७ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे 
उपाकर्मपवित्रारोपणरक्षाविधिर्नामोनविंशः पटलः || १९ ||



विंशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि मदनारोपणक्रियाम् |


श्रीशिव उवाच |


पवित्रारोपणं यद्वत्तद्वन्मदनपूजनम् || २०-१ ||

चैत्रादयस्त्रयो मासाः पक्षौ सितसितेतरौ |
एतेषां पूर्वपूर्वस्तु कालः सर्वोत्तमो भवेत् || २०-२ ||

अष्टम्यां च चतुर्द्दश्यां पुर्णमास्यामथापि वा |
पूर्वरात्रौ प्रकुर्वीत सद्यो वासाधिवासनम् || २०-३ ||

आमंत्र्य मदनं वेद्यां चतुःकल्पलतादिभिः |
कामनेत्रसमुद्भूत रतिनेत्रजलाप्लुत || २०-४ ||

ऋषिगन्धर्वसिद्धानां विमोहक नमोऽस्तु ते |
शिवप्रसादसम्भूत अत्र सन्निहितो भव || २०-५ ||

शिवाकार्ययं समुच्छिद्य नेतव्योऽसि शिवाज्ञया |
इत्यामंत्र्य रतिकामौ तत्र सम्पूजयेत् सुधीः || २०-६ ||

स्वयमुत्पाठ्य मदनं समूलं पल्लवैर्युतम् |
आनीतं ह्यथवान्येन मौल्यादानीतमीश्वराम् || २०-७ ||

वामेन स्थापयेद्देवि सर्वतोभद्रकाम्बुजे |
वस्वारे मदनं पात्रे स्थापयेत् पूजयेत् पुनः || २०-८ ||

प्. १६९) प्रणवं भुवनेशानि रतये नम इत्यपि |
रतिमन्त्रो महेशानि काममन्त्रस्तु कथ्यते || २०-९ ||

प्रणवं कामबीजं च कामाय नम इत्यपि |
मन्त्राभ्यां पूजयेत्तत्र मदनं कर्णिकागतम् || २०-१० ||

ततस्तत्पद्मपूर्वादिदलेषु पुटिकां न्यसेत् |
अष्टस्व्यष्टभिर्मन्त्रैरष्टद्रव्ययुतां क्रमात् || २०-११ ||

कामो भस्मशरीरश्च तथानङ्गश्च मन्मथः |
वसन्तमुख(?) नामा च स्मर इक्षुधनुर्द्धरः || २०-१२ ||

पुष्पवाणस्तु ताराद्यास्तुङ्गदन्ताः प्रकीर्त्तिताः |
कर्पूरं रोचनायुग्मं कस्तूरीं च ततः प्रिये || २०-१३ ||

अगुरुं कुङ्कुमं धात्रीफलं चन्दनमेव च |
पुष्पैः सुगन्धिभिः कुर्ययादष्टद्रव्याणि पार्वति || २०-१४ ||

सम्पूज्य मदनं सम्यग्गन्धपुष्पाक्षतादिभिः |
जपेदनङ्गगायत्रीं यथाशक्त्या प्रसन्नधीः || २०-१५ ||

कामदेवाय इयुक्त्वा विद्महेति वदेत्ततः |
भवेनङ्गगायत्री(?) तन्नोऽनङ्गः प्रचोदयात् || २०-१६ ||

नमोऽस्तु पुष्पबाणाय जगदानन्दकारिणे |
मन्मथाय जगन्नेत्ररतिप्रीतिप्रियाय च || २०-१७ ||

अनेन मनुना देवि नमस्कुर्ययात्ततः परम् |
अथ विज्ञापनं कुर्ययात् दिव्यैर्मदनपाणियुक् || २०-१८ ||

आमन्त्रितासि देवेशि सद्यः काले मया शिवे |
कर्त्तव्यं तु यथालाभं पूर्वपूर्वं तवाज्ञया || २०-१९ ||

प्. १७०) विज्ञापनाख्यमन्त्रेण त्रिशक्तिं परितोषयेत् |
ततः सम्पूज्य देवेशि गन्धपुष्पाक्षतादिभिः || २०-२० ||

षोडशार्णजगन्मातर्वाञ्छितार्थफलप्रदे |
कृत्यान् पूरय मे देवि कामान् कामेश्वरेश्वरि || २०-२१ ||

अनेन प्रार्थयेद्देवि पश्चान्मदनमीश्वरि |
वर्मावगुण्ठनं कुर्ययादस्त्रेणापि तु रक्षितम् || २०-२२ ||

ततो जागरणं कुर्ययात् सद्यश्चेत् जागरो न हि |
अथ प्रातः समुत्थाय कुर्ययाच्च नित्यपूजनम् || २०-२३ ||

ततो नैमित्तिकं कुर्ययान्मदनस्य प्रपूजनम् |
तेनैव महतीं पूजां मध्यमं पुष्पमीरितम् || २०-२४ ||

मनोहरं च विधिवत् कृत्वा नैवेद्यमुत्तमम् |
सकर्पूरं च ताम्बूलं दद्यात् सम्प्रार्थयेत्ततः || २०-२५ ||

समस्तचक्रचक्रेशि सर्वविद्याशरीरिणि |
देवमातर्ममैतत्तु भवत्विष्टं तवाज्ञया || २०-२६ ||

ततः स्वगुरुमभ्यर्च्य पुष्पधूपाम्बरादिभिः |
दत्वा मदनकं तस्मै नमस्कृत्य प्रसाद्य च || २०-२७ ||

जलकेलिं ततः कुर्ययात्सार्द्धं समयिभिः सुखम् |
अन्नदानं प्रकुर्वीत सुहृत्सङ्गसमन्वितः || २०-२८ ||

एवं यः कुरुते विद्वान् मदनारोपणक्रमम् |
तस्य सांवत्सरी पूजा त्रिशक्तिप्रीतिदा भवेत् || २०-२९ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तमितिहासं विशेषतः |
सामान्यं च प्रवक्ष्यामि येन सिद्धिं प्रविन्दति || २०-३० ||

तपोभङ्गाय मदनो मम शैलभवे यदा |
प्. १७१) भस्मीभूतस्तदा देवि रतिप्रीती सुदुःखिते || २०-३१ ||

तन्नेत्रवारिसम्भूता मदनस्य लता शिवे |
तत्सौरभं च सौभाग्यं महदासीत् सुलोचने || २०-३२ ||

तेन सन्तुष्टो हृदयाद्वरो दत्तो मया प्रिये |
रत्यै प्रीत्यै च तस्मात्तु मदनः प्रकटीकृतः || २०-३३ ||

मदनेन च यो मंत्री वर्षमर्धेन पूजयेत् |
तस्य सांवत्सरी पूजा मदनाय भविष्यति || २०-३४ ||

इति तस्मै वरो दत्तो मयैव सुरवन्दिते |
अन्यथा तत् फलं सर्वं कृतं कामाय जायते || २०-३५ ||

तस्मान्मदनपूजादि कर्त्तव्यं वीरवन्दिते |
समूलं मदनं गृह्य स्थापयेत् पात्रकेऽम्बुजे || २०-३६ ||

मदनं नवधा कृत्वा पूजयेत्तदनन्तरम् |
आनन्दस्वरबीजेन नवधा बिन्दुना सह || २०-३७ ||

नवप्रकाररत्नाद्यैर्मदनं पूजयेत् क्रमात् |
अघोरविद्यया पश्चात् अभिषिञ्चेत्तमेव हि || २०-३८ ||

पूर्वोक्तं वा दक्षिणस्यां दिशि सिंहासनस्थया |
अस्त्रेण रक्षणं कुर्ययात् कवचेनावगुण्ठनम् || २०-३९ ||

बद्धत्रिशूलमुद्रां च भ्रामयेन्मदनोपरि |
चैत्रे मासि चतुर्द्दश्यां मदनारोपणं भवेत् || २०-४० ||

उर्ध्ववक्त्रास्त्रमंत्रेण हृदयेन प्रपूजयेत् |
श्रीखंडमूलदेशेषु ह्यधिवासं च कारयेत् || २०-४१ ||

प्रथमे दिवसे कुर्ययादधिवासमनुत्तमम् |
सद्योऽधिवासनं वापि वर्षपूजाफलाप्तये || २०-४२ ||

प्. १७२) प्रातःकाले चतुर्द्दश्यां नित्यार्चनं चरेत्ततः |
नवकोणं विरच्याथ सिन्दूरेण महाप्रभम् || २०-४३ ||

पात्राणि नव संस्कार्य हेमरौप्यादिपूरितम् |
एकं वा कलशं रम्यं स्थापयेद्देशिकोत्तमः || २०-४४ ||

दक्षतो मण्डलं कृत्वा कुङ्कुमाद्यैर्विचित्रितम् |
अशोकतरुमालिख्य त्रिकोणं मण्डलं लिखेत् || २०-४५ ||

तन्मध्ये पूजयेत् कामं वरुणं वारुणप्रभम् |
रक्तवस्त्रं रक्तभूषं वामदक्षिणयोः प्रिये || २०-४६ ||

रतिप्रीतिविशोभाढ्यं पञ्चबाणधनुर्धरम् |
वसन्तसहितं कामं पूजयेत् सर्वसिद्धये || २०-४७ ||

वाग्भवं भुवनेशानि श्रियं कामात्मकेन च |
कामाय नम उद्धृत्य नवार्णं वरवर्णिनी || २०-४८ ||

कामबीजत्रयं प्रोक्तं पूर्वमात्मकमालिखेत् |
रत्यै नमश्चाष्टवर्णो रतिमन्त्रो वरानने || २०-४९ ||

प्रीतिं वदेत् रतिस्थाने प्रीतिमन्त्रोऽष्टवर्णकः |
गौरश्यामरतिप्रीती भ्रामणे मालभूषणे || २०-५० ||

पद्मताम्बूलवर्णे च रक्तवस्त्रविराजिते |
वामदक्षिणयोर्ध्यात्वा कामस्य हृदयान्तरम् || २०-५१ ||

वसन्तं पूजयेत् पश्चात् कदम्बवनमध्यगम् |
गौरवर्णं वामहस्ते सुधापूर्णघटान्वितम् || २०-५२ ||

दक्षहस्तेन दधतं नानापुष्पसमुच्चयम् |
साङ्गं कामं प्रपूज्याथ धूपदीपादि दर्शयेत् || २०-५३ ||

सम्यक् प्रपूज्य देवेशि सर्वदेवशरीरिणम् |
प्. १७३) क्रमं समर्चयेत् सम्यक् कुमारीं भोजयेत्ततः || २०-५४ ||

सुवासिनीं च सम्पूज्य योगिनीगणमर्चयेत् |
ब्राह्मणाः परितः पूज्या नानादर्शनमानवाः || २०-५५ ||

तदङ्गहवनं पश्चात् गुरुं रत्नादिभूषणैः |
स्वर्णभारसहस्रैस्तु दिव्यवस्त्रैर्मनोरमैः || २०-५६ ||

पूजयित्वा ततो देवि मदनारोपणं मतम् |
तस्य सांवत्सरी पूज सफला शैलकन्यके || २०-५७ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथमखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मदनारोपणं नाम 
विंशतिः पटलः || २० ||



एकविंशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यमपरं वरम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यमपि देवेशि समयक्रमयोगतः || २१-१ ||

समयं सम्प्रवक्ष्यामि तंत्रलेखनभेदतः |
षट्गुरोः स्वामिनः पञ्च भ्रातृवर्ज्यत्रयं भवेत् || २१-२ ||

एवं क्रमेण सम्प्रोक्तमेकैकं पुत्रभार्ययोः |
सप्त देवे महेशानि द्वे मित्रे द्विगुणं रिपौ || २१-३ ||

फलान्यपि महेशानि यथायोगेन वै शृणु |
गुरौ सप्तपञ्चवर्ज्यं शत्रूणां द्वितयं भवेत् || २१-४ ||

वेदसंख्यां महच्छत्रौ एकैकं पुत्रभार्यययोः |
नवनाथे महेशानि यथायोगेन कारयेत् || २१-५ ||

ताम्बूलसमयं तत्र शृणु देवि यथाक्रमम् |
शतपर्णानि देवेशि चक्रवर्त्तिवराय च || २१-६ ||

गुरुभ्यः सम्प्रदातव्या द्वात्रिंशत् पर्णवीटिका |
अष्टाविंशति भूपेभ्यो बान्धवेभ्यो दशाष्टकम् || २१-७ ||

जामात्रे पक्षपर्णानि वसु द्वादश वा प्रिये |
पञ्चविंशति शक्तिभ्यः पुत्रेभ्यस्तत्त्वसंख्यकान् || २१-८ ||

षट्पर्णानि च शत्रुभ्यस्तुरीयं दानमुत्तमम् |
प्. १७५) पर्णत्रयं शत्रुपक्षे दशपर्णारिवश्ययोः || २१-९ ||

वीरेभ्यः षोडश शिवे दिव्यौघे वसुपीठयुक् |
तदर्द्धं चैव सिद्धौघे मानवौघे तदर्धकम् || २१-१० ||

भृत्येभ्यः सप्त पर्णानि कन्यायै पञ्चविंशतिः |
चन्द्रयुक्तं महेशानि पौत्रेभ्यो दश पञ्च च || २१-११ ||

स्नुषायै त्रिंशति शिवे दास्यै चैव चतुर्दश |
अन्येभ्यः परमेशानि विंशत्पर्णानि दापयेत् || २१-१२ ||

अग्रदानं च शत्रुभ्यो वक्रं दानं सुमित्रके |
तिर्ययग्दानं सेवकादौ यथायोगेन योजयेत् || २१-१३ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं सिद्धियोगं शृणु प्रिये |
पत्नी पुत्री तथा दासी दासश्चैव चतुर्थकः || २१-१४ ||

परिवेत्ता पारिवेत्ता षट् ताम्बूलप्रदायकाः |
म्लेच्छहस्ताच्छत्रुहस्ताच्छङ्कितस्य तथैव च || २१-१५ ||

अथ वैदग्धहस्तस्य ताम्बूलो हि निषिध्यते |
आद्यपाकोऽभियोक्तव्यो द्वितीयस्त्वन्यता मता || २१-१६ ||

तृतीयो गृह्यतां यत्नात् त्रितयं त्रितयं त्रिषु |
पत्रं फलं खादिरं च चूर्णं चैव चतुर्थकम् || २१-१७ ||

पञ्चमं तु मुखं प्रोक्तं रागः सष्ठ उदाहृतः |
षडङ्गमिति सम्प्रोक्तं षडैश्वर्ययप्रदायकम् || २१-१८ ||

षडैश्वर्ययं यत्र वसेत्तत्र लक्ष्मीर्निरंतरम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || २१-१९ ||


श्रीदेव्युवाच |


नागवल्लिकथं जाता समुत्पन्ना कथं वद |


प्. १७६) श्रीशिव उवाच |


जनमेजययज्ञान्ते नागानामष्टकं शिवे || २१-२० ||

कृत्वा तु भस्मसाद्देवि शापं दत्वा सुदारुणम् |
सिंसवृक्षफलं मुक्त्वा नागनिर्मूलनं कृतम् || २१-२१ ||

तदुद्धारार्थमुद्युक्तः शिवोऽहं भैरवः स्वयम् |
दूतीयागः कृतस्तेन तद्गता धर्मसम्भवाः || २१-२२ ||

बिन्दवः पतिता यत्र यद्देशे भस्मसञ्चयः |
भस्म सम्प्लावितं नीरैस्तच्चैक्यं समजायत || २१-२३ ||

नागवल्लीलता नाम तत्र जातातिसुन्दरी |
मागधे हिमवाहे च बङ्गाले च कलिङ्गके || २१-२४ ||

कर्नाटके च सौराष्ट्रे चौलमालवदेशके |
मध्यदेशे केरले च समुद्रस्य तटे तथा || २१-२५ ||

नानादेशे समुत्पन्ना नानागुणसमुद्भवा |
स्थूलसूक्ष्मप्रभेदेन ज्ञातव्याः पर्णजातयः || २१-२६ ||

ताम्बूलेन महादेवि मन्त्रसिद्धिमवाप्नुयात् |
ताम्बूलशपथं नैव कर्तव्यं शुभमिच्छता || २१-२७ ||

ताम्बूलेन विना देवि यो मंत्रं दशधा जपेत् |
इह क्षोभमवाप्नोति परत्र नरकं व्रजेत् || २१-२८ ||

ताम्बूलेन विना देवि दीक्षाद्या निष्फला मताः |
ताम्बूलोऽपि व्रतस्थानां यतीनां ब्रह्मचारिणाम् || २१-२९ ||

न मया कथितो देवि किं पुनः श्रोतुमिच्छसि |
एकाकी संविदानन्दी मुक्तकेशी दिगम्बरः || २१-३० ||

शययास्थो वा श्मशानस्थः केवलं तिमिरालये |
प्. १७७) लतां पश्यन् जपेद्रात्रौ सैव कल्पलता भवेत् || २१-३१ ||

बालामानीय कौमारीं चञ्चलां चारुलोचनाम् |
सम्पूज्य प्रजपेद्रात्रौ एकाकी दीपवर्जितः || २१-३२ ||

रात्रौ यदि जपेन्मंत्रं सैव कल्पलता भवेत् |
अर्धरात्रौ महेशानि मङ्गले वासरे निशि || २१-३३ ||

सम्पूज्य बालां यत्नेन सैव कल्पलता भवेत् |
दीपं प्रज्वाल्य परितो मध्ये यंत्रं प्रपूजयेत् || २१-३४ ||

दीपावल्यां चरन्नेवं सैव कल्पलता भवेत् |
शक्तिमाहूय तद्गात्रे विन्यस्य न्यासजालकम् || २१-३५ ||

स्पृष्ट्वा तां प्रजपेद्रात्रौ सैव कल्पलता भवेत् |
प्रसूनतूलिकामध्ये शक्तिं स्थाप्य विधानतः || २१-३६ ||

शक्तिं संचुम्ब्य प्रजपेत् सैव कल्पलता भवेत् |
बालामानीय देवेशि यथोक्तां शुभलक्षणाम् || २१-३७ ||

तामालिंग्य जपेद्रात्रौ सैव कल्पलता भवेत् |
पर्वते विपिने गत्वा शक्तिमाहूय पार्वति || २१-३८ ||

तां सन्तोष्य समालिंग्य जपेद्रात्रौ निरन्तरम् |
सैव भूयात् कामधेनुः सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् || २१-३९ ||

गाने कर्णं ततो दत्वा लक्षं जप्यान्निशाकरे |
बालामानीय देवेशि दिवा जप्याद्दिवाकरः || २१-४० ||

तद्योनिरूपं यन्त्रं स सबीजं यन्त्रमीरितम् |
तत्र नाडीत्रयं वीक्ष्य विद्यायन्त्रं विभाव्य च || २१-४१ ||

सम्पूज्य तल्लिहेद्देवि साक्षात्कालीसमो भवेत् |
विद्यामात्रे कार्ययमेतत् सर्वसिद्ध्यर्थमम्बिके || २१-४२ ||

प्. १७८) एतत्क्रमरतो देवि मम रूपो न संशयः |
बालां शक्तिं समानीय सुन्दरीं शुभलक्षणम् || २१-४३ ||

न्यासान् विधाय तद्देहे ततः सावृतिदेवताम् |
मूलदेवीं च सम्पूज्य सौगन्धतैलयोगतः || २१-४४ ||

तस्याः पादौ च प्रक्षाल्य मस्तके तैललेपनम् |
ततः केशैस्तत्पदानां मार्जनं प्रोक्षणं चरेत् || २१-४५ ||

मूलं जपेत्ततो देवि त्रैलोक्यविजयी भवेत् |
जलेन पादौ प्रक्षाल्य स्नानं तज्जलतश्चरेत् || २१-४६ ||

त्रैलोक्यविजयी भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
तस्या मुखं समालोक्य जप्त्वा त्रैलोक्यनायकः || २१-४७ ||

तस्या हस्ते करं दत्वा जपात्त्रैलोक्यसिद्धिभाक् |
तिथिसिद्धिर्जापसिद्धिः पीठसिद्धिश्च षट् शिवे || २१-४८ ||

स्थितिसिद्धिस्तथा द्रव्यप्राप्तिसिद्ध्यादिकं भवेत् |
आद्यं यामं षट्घटिकां त्यक्त्वान्त्यं पूर्वसंख्यकम् || 
२१-४९ ||

नाडीचतुष्टये देवि नाडीयुग्मेऽपि मध्यके |
कामधेनुसमायोगो ब्रह्माण्डे सिद्धिदायकः || २१-५० ||

गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || २१-५१ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि योगं चिन्तामणिप्रभम् |


श्रिशिव उवाच |


चिन्तामणिं स्पर्शमणिं द्वयं शृणु महेश्वरि || २१-५२ ||

प्. १७९) बालामानीय चार्वङ्गीं संशोध्य न्यासजालतः |
उच्चपीठे तु संस्थाप्य योनिं मुखगतां चरेत् || २१-५३ ||

मुखेन चोष्य संजप्य प्रविकाश्य प्रयत्नतः |
तत्रत्यं विलिहन् देवि जपश्चिन्तामणिर्भवेत् || २१-५४ ||

बालामानीय चपलां मैथुनानन्दमानसाम् |
योनौ चक्रं स्वलिङ्गं तु सङ्कोचद्रव्यलेपतः || २१-५५ ||

लिखित्वा विपरीतां तां जपं कुर्ययादधः शिवे |
योनिं सर्वान्ते स्वमुखे पूर्ववत्क्रममाचरेत् || २१-५६ ||

तद्योनिलिहनादेव मुखादुच्चार्ययते च यत् |
तदेव सत्यं भवति प्रोक्तः स्पर्शः किमिच्छसि || २१-५७ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे प्रथखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे कामधेन्वादियोगो नाम 
एकविंशतिः पटलः || २१ ||

|| इति कालीखण्डः ||



###########   END OF FILE  #######